Ayıplı Araç ve Hukuki Talepler

Müvekkilim, 2009 yılı mayıs ayında (14 ay önce) kapalı kasa kamyonet alıyor, 2 ay önce aracın boyalarının çatlaması ve dökülmesi nedeniyle sorun yaşıyor ve aracın aynıyla değiştirilmesini yada ödediği bedelin iadesini talep ediyor. İhtar çekeceğiz fakat öğrenmek istediğim husus;
1. Zamanaşımı yönünden sıkıntı yaşarmıyız? (Aracın garanti süresi 3 yıldır.)
2. Açılacak davada görevli ve yetkili mahkeme neresidir? Aracın ticari araç sınıfında olması görev tayininde etkenmidir?
3. Muhatap olarak satıcıyla birlikte üretici ve dağıtıcıyı sorumlu tutmamıza kanuni engel varmıdır?

Saygılarımla..

1-Zamanaşımı hakkında 1 yıllık zamanaşının garanti süresi kadar uzayacağı ve ayıbı ispat külfetinin de satıcıda olduğu konusunda görüş okudum, fakat yargıtay kararı henüz bulamadım.

2- Görev yönünden aşağıdaki karar işinize yarayabilir.

3- Müvekkiliniz tüketici olarak kabul edilirse, uygulanacak mevzuatta değişecek ve 4077 sayılı kanun uygulanacaktır. Yasanın 4. maddesine göre "İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren, ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. "

Saygılarımla.

T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ

Esas No.
2009/4799
Karar No.
2009/8756
Tarihi
24.06.2009

İLGİLİ MEVZUAT
4077-TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN ( TKHK )/23/3

KAVRAMLAR
AYIPLI MAL DAVASI
TÜKETİCİ MAHKEMESİ
GÖREV
HUSUSİ ARAÇ

ÖZET
SOMUT OLAY DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE, TÜKETİCİ DAVACI İLE SATICI DAVALI ARASINDA MAL SATIŞINDAN KAYNAKLANAN BİR UYUŞMAZLIK BULUNMAKTADIR. DAVALI HER NE KADAR DAVACININ ARACINI İŞLERİNDE KULLANDIĞINI SAVUNMASINDA BELİRTMİŞ İSE DE, ARACA AİT RUHSAT İNCELENDİĞİNDE, DAVAYA KONU ARACIN HUSUSİ ARAÇ OLDUĞU, TİCARİ OLMADIĞI ANLAŞILMIŞTIR. DAVACININ TRAFİK KAYITLARI İLE RUHSATINDA HUSUSİ ARAÇ OLDUĞU SABİT OLAN ARACINI MESLEĞİNİN MOBİLYACILIK OLMASI NEDENİYLE GEREKTİĞİNDE MONTAJA GİDERKEN KULLANMASI ARACIN MESLEKİ AMAÇLA KULLANILDIĞINI GÖSTERMEDİĞİ GİBİ, TİCARİ ARAÇ KAPSAMINA DA SOKMAZ. ÖYLE OLUNCA, SÖZÜ EDİLEN YASA'NIN 23. MADDESİ GEREĞİNCE DAVAYA BAKMAYA TÜKETİCİ MAHKEMESİ GÖREVLİDİR

Taraflar arasındaki ayıplı mal davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalı şirketten satın aldığı aracın tavan sacı ve sol bölgesinin hasarlı olduğunu, bu şekliyle aracın ayıplı olduğunu ileri sürerek, satış bedeli olan 31.460.00 Yn'nin ladesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, aracın mesleki amaçla kullanılmak üzere satın aldığını, gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine ve Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1- 4822 sayılı Kanun ile değişik 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 3. maddesinde, kanunun uygulanmasıyla ilgili tanımlar yapılıp, bu arada "alışverişe konu olan taşınır eşyayı ... " mal, "bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi" tüketici, "kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri" satıcı olarak tanımlamıştır. Aynı Yasa'nın 23. maddesinin ı. fıkrasında ise, "Bu kanunun uygulanmasıyla ilgili çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır" hükmüyle, kanunun uygulanmasından doğacak ihtilaflara bakacak görevli mahkeme belirtilmiştir.
Somut olay değerlendirildiğinde, tüketici davacı ile satıcı davalı arasında mal satışından kaynaklanan bir uyuşmazlık bulunmaktadır. Davalı her ne kadar davacının aracını işlerinde kullandığını savunmasında belirtmiş ise de, araca ait ruhsat incelendiğinde, davaya konu aracın hususi araç olduğu, ticari olmadığı anlaşılmıştır. Davacının trafik kayıtları ile ruhsatında hususi araç olduğu sabit olan aracını mesleğinin mobilyacılık olması nedeniyle gerektiğinde montaja giderken kullanması aracın mesleki amaçla kullanıldığını göstermediği gibi, ticari araç kapsamına da sokmaz. Öyle olunca, sözü edilen Yasa'nın 23. maddesi gereğince davaya bakmaya Tüketici Mahkemesi görevlidir.
Mahkemece, Tüketici Mahkemesi sıfatıyla işin esası incelenerek, sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2- Bozma nedenine göre, davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Birine bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın davacı yararına ( BOZULMASINA ), ikinci bentte açıklanan nedenlerle, davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 24.06.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Zamanaşımı ile ilgili bir karar:

T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ

Esas No.
2007/11897
Karar No.
2008/1114
Tarihi
12.02.2008

İLGİLİ MEVZUAT
818-BORÇLAR KANUNU/207
6762-TÜRK TİCARET KANUNU ( TTK )/25.4

KAVRAMLAR
AYIPLI MAL
AYIBA KARŞI TEKEFFÜL
TİCARİ SATIŞ
ZAMANAŞIMI

ÖZET
AYIBA KARŞI TEKEFFÜL HÜKÜMLERİNE DAYANAN TİCARİ SATIŞLARLA İLGİLİ DAVALARDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 6 AY İSE DE, SATILANIN DAHA UZUN BİR SÜRE GARANTİ KAPSAMINA ALINMASI DURUMUNDA GARANTİ SÜRESİ SONUNA KADAR DAVA AÇILABİLİR. AYRICA SATICI, ALICIYI İĞFAL ETMİŞ İSE ZAMANAŞIMINDAN YARARLANAMAZ

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalı E... Mot. Ar. A.Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Dava, ayıplı araç satıldığı iddiasına dayanan alacak davasıdır.
Davalı taraf zamanaşımı itirazında bulunmuş, esas yönünden de davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece ticari satışın 31.03.2005 tarihinde yapıldığı ve aracın davacı tarafa teslim edildiği, hava yastıklarının açılmadığı kazanın 10.04.2006 tarihinde olduğu, süresinde ayıp ihbarının yapılmadığı, satış tarihinden itibaren 6 aylık zamanaşımı süresi içinde bu davanın açılmadığı gerekçeleri ile zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı E... Mot. Araçlar A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
TTK'nın 25/4. maddesi uyarınca, ayıba karşı tekeffül hükümlerine dayanan ticari satışlarla ilgili davalarda zamanaşımı süresi 6 ay ise de, satılanın daha uzun bir süre garanti kapsamına alınması durumlarında garanti süresi sonuna kadar dava, açılabilir. Öte yandan satıcı, alıcıyı iğfal etmiş ise, yasada öngörülen zamanaşımından yararlanamaz (BK m. 207/son). Bu durumda mahkemece, dava konusu aracın garanti belgesi getirtilip, davanın garanti süresi içinde açılıp açılmadığı saptanarak gerektiğinde BK'nın 207/son maddesi hükmü de tartışılmak suretiyle uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler üzerinde durulmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı taraf yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 12.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Müvekkilim tacir (şahıs) fakat aracın ruhsatında H. Oto yazmakta ve bu nedenle tüketici mahkemesinde dava açmayı düşünüyorum lakin yetki konusunda emin olamıyorum zira;

Alıntı: Davacının trafik kayıtları ile ruhsatında hususi araç olduğu sabit olan aracını mesleğinin mobilyacılık olması nedeniyle gerektiğinde montaja giderken kullanması aracın mesleki amaçla kullanıldığını göstermediği gibi, ticari araç kapsamına da sokmaz. Öyle olunca, sözü edilen Yasa'nın 23. maddesi gereğince davaya bakmaya Tüketici Mahkemesi görevlidir.

Alıntı: Davacı Orımpaş Ltd. Şti. davalı firmadan alınan aracın ayıplı olduğunu ileri sürerek satım konusu aracın yenisi ile değiştirilmesini talep etmiştir. 4077 sayılı Yasanın 3/8 maddesinde tüketici, bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan ve tüketen gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Davacı ve davalı tacir olup yasanın tanımladığı tüketici olarak kabul edilemeyeceğinden davanın genel mahkemede görülmesi gerekir. ( TKHK. m. 23/1 ). Mahkemece bu yön gözetilmeksizin tüketici mahkemesi sıfatıyla davaya bakılarak sonuçlandırılması bozmayı gerektirmiştir.

Alıntı: Davacı anonim ortaklık, tüzel kişilik adına bir taşıt almıştır. Aracın trafik belgesinde, "H.Oto" yani hususi ( özel ) oto yazılı bulunmaktadır. Aracın sahibi ticari ortaklık olmasına ve faturanın da bu ticari ortaklık adına düzenlenmesine göre, bu araç özel değil, ticari bir araçtır. Yasalara aykırı olarak düzenlenen bu belgenin, özel araç tanımlaması bakımından geçerliliği yoktur. Bunun sonucu olarak da, özel amaçlarla ilgili satın almalar için uygulanan 4077 sayılı Yasanın, davacı ortaklığa ait araç yönünden uygulanması sözkonusu değildir. Bir ticari ortaklığın kendi adına araç alması ve bu aracı ticari ortaklığın işlerinde kullanması ve bazen de özel nitelikte kullanması, işlemin ticari niteliğini değiştirmez.

Tacir olan Taraflar şirket olunca aracın ruhsatında özel (hususi) yazsa dahi ticaret mahkemesi fakat tacir olan taraflar şahıs olunca ruhsatta hususi/ticari yazmasına bakarak mı belirleniyor yetkili mahkeme?

Gerçek kişilerin ticari oto almasına mani bir yasa bulunmamaktadır. Hatta gerçek kişiler ticari araç alıp hususi olarak kullanabilmeketdirler. Gerçek kişi ise müvekkiliniz ve araçta ticari oto yazsa dahi şahsi işleri için kullanıyorsa aracı(mesela tacirse aracı işletme defterine kaydetmeli, kaydetmedi ise hususi olarak kullanıyor demektir)tüketici mahkemesinde dava açabilmelisiniz diye düşünüyorum. Bir aracın ruhsatında ticari yazıyor olması onu ticari maksatla kullanıldığına karine teşkil etmemeli.

burada bakılması gereken nokta aracın hangi amaçla kullanıldığıdır. tabiki de ruhsatta ticar, yada hususi yazması etkileyecektir ama kullanım amacı önemlidir. ticari amaçla kullanılıyorsa, ticaret mahkemesi; ticari amaçla kullanılmıyorsa tüketici mahkemesi yetkilidir diye düşünüyorum. tabi yetkili mahkemeye göre zamanaşımı süresi ve davalı taraf değişecektir. anacak tüketici mahkemesinde dava açarsanız kesinlikle üretici ve dağıtıcıyı sorumlu tutmanızda bir engel yoktur.
saygılarımla.

Alıntı: Yazan AV.MK Müvekkilim tacir (şahıs) fakat aracın ruhsatında H. Oto yazmakta

Sayın Meslektaşım,

Anladığım kadarıyla müvekkiliniz gerçek kişi ve araç da hususi oto (h.oto). Bu durumda zaten araç ticari değildir. Bir kamyonettir ancak, ticari değil hususi bir araçtır. Bu durumda da tüketici mahkemesinin görevli olduğu kanaatindeyim.

Davayı satıcı/imalatçı ya da ithalatçının bulunduğu yerde de açabilirsiniz.

Saygılarımla
Av. Fatih KARACA

Öncelikle ticaret şirketlerinin her işlerinin ticari olduğu asıldır. Yani ticaret şirketlerinin özel sahası yoktur. Gerçek kişi tacirlere gelince, o işin ticari olup olmadığı işin durumundan ve/veya sözleşme kurulurkenki beyanlarından ve saireden anlaşılır. Müvekkiliniz oto taşımacılığı yapıyorken çekici almış ise, bu işin ticari iş olduğu tartışmasız olacaktır. Yargıtay kararına göre de, hususi oto veya ticari oto yazmasının fazla bir ehemmiyeti yok. Fakat bu kabul, alınan otonun cinsine göre de değişecektir. Meselede öncelikle kamyonetin kişisel işler için kullanılıp kullanılamayacağının tespit etmemiz gerekiyor. Kanımca bir kamyonetin kişisel işte kullanılması pek mantıklı değil. İkinci olarak, müvekkil ödemeyi muhasebeleştirdi mi? eğer gider, demirbaş v.s. olarak göstermişse bu halde de ticari görünüyor. Bu arada müvekkiliniz ticaret odasında kayıtlı mı, ya da ne şekilde tacir sayıyoruz?
Saygılarımla.