İş Sözleşmesinde Yer Alan Rekabet Yasağı Hükmünün İhlali

Meslektaşlarım merhabalar, bir müvekkil önceki işyerinden ayrılarak aynı alanda faaliyet gösteren kendine ait işyerini açıyor. İş akdinde işçinin sözleşme sona erdikten sonra, 2 yıl boyunca işyerinin müşterileriyle iş yapmayacağı ve görüşmeyeceği; yasağın ihlali halinde ise 3 aylık net ücreti cezai şart olarak ödeyeceği ve aşkın zararı talep etme hakkının saklı olduğu düzenlenmiş.

İlk defa böyle bir uyuşmazlıkla karşılaştığım için konuya çok hakim değilim. Araştırdığımda işçinin cezai şartı ödeyerek yasaktan kurtulabileceğini gördüm. Arabuluculuk süreci anlaşmama şeklinde sona erdi. Bu kapsamda bilgisi olan meslektaşlara sormak istediğim bazı hususlar var.

1- Aşkın zarar iddiası ne şekilde ispat edilebilir ya da ne aşkın zarar olarak değerlendirilir? Zira müvekkil önceki müşterilerle arkadaşlığını sürdürdüyse bile herhangi bir ticareti söz konusu olmadı.

2- Önceki müşterilerin müvekkilin işyerinin açılışına katılması yahut arkadaş olarak destekte bulunması yasağı ihlal olarak değerlendirilir mi?

3- Bu dosyalarda mahkeme yalnızca yasağın ihlal edilip edilmediğini tespit edip cezai şartın ödenmesine mi karar veriyor yoksa örneğin 2 yıllık yasağın 5. ayında ihlal gerçekleştiyse mahkeme kararından itibaren 19 ay daha yasak mı öngörüyor ya da yasağın dava süresi içerisinde sona ermesi halinde dava devam ederken müvekkil özgürce çalışabilir hale gelir mi?

4- Arabuluculuk aşaması son tutanakla beraber sona erdi fakat henüz dava açılmadı. Bu durumda işverenin hesabına cezai şartın ödemesini sağlayarak (karşı tarafın aşkın zarar iddiası da olmaz ise) vekalet ücretinden ve dava tehlikesinden kurtulabilmek adına yasağı sona erdirebilir miyiz? Bilgisi olan meslektaşlar yardımcı olabilirse çok sevinirim.

Meslektaşım,

Öncelikle sözleşmedeki "müşterileriyle ... görüşmeyeceği ..." ifadesinin temel haklara aykırı olduğu kanaatindeyim.

1- Aşkın zarardan söz edebilmek için işçinin faaliyeti nedeniyle mahrum kalınan bir zarar mevcut olmalı. Örneğin pazarda yüzde 40 hakimiyeti bulunan işverenin, işçinin faaliyeti sonucu pazar payını kaybetmesi halinde (nedensellik bağı da kurulabilmeli) zarardan söz edilebilir. Ancak sözleşmede "işyerinin müşterileriyle iş yapmayacağı" denmiş ve sınır konulmuş. İşçi de bu şarta uymuş anlaşılan. Zarardan söz etmek mümkün gözükmüyor.

2- Rekabet yasağında, işverenin zarara uğraması gerekir. Müşterilerini kaybetmeyen ya da yeni müşteri edinmekte(sözleşme eski müşteri kapsıyor) sorun yaşamayan işverenin zarara uğradığından bahsetmek mümkün değil.

3- Tespit de olabilir, eda davası da. Doğru olan eda davası açıp tazminat talep etmektir. Mahkeme ya da dava varlığı süreyi uzatamaz. 2 yıl geçince sorumluluk sona erer.

4- Cezai şart ödenirse ve aşkın zarar iddiası olmazsa, işverenin dava açmakta hukuki yararı kalmaz ve açacağı dava reddedilir. Dolayısıyla HMK m.329 bile gündeme gelebilir.

Alıntı: Yazan Av. Erdem Akçay Meslektaşım, Öncelikle sözleşmedeki "müşterileriyle ... görüşmeyeceği ..." ifadesinin temel haklara aykırı olduğu kanaatindeyim. 1- Aşkın zarardan söz edebilmek için işçinin faaliyeti nedeniyle mahrum kalınan bir zarar mevcut olmalı. Örneğin pazarda yüzde 40 hakimiyeti bulunan işverenin, işçinin faaliyeti sonucu pazar payını kaybetmesi halinde (nedensellik bağı da kurulabilmeli) zarardan söz edilebilir. Ancak sözleşmede "işyerinin müşterileriyle iş yapmayacağı" denmiş ve sınır konulmuş. İşçi de bu şarta uymuş anlaşılan. Zarardan söz etmek mümkün gözükmüyor. 2- Rekabet yasağında, işverenin zarara uğraması gerekir. Müşterilerini kaybetmeyen ya da yeni müşteri edinmekte(sözleşme eski müşteri kapsıyor) sorun yaşamayan işverenin zarara uğradığından bahsetmek mümkün değil. 3- Tespit de olabilir, eda davası da. Doğru olan eda davası açıp tazminat talep etmektir. Mahkeme ya da dava varlığı süreyi uzatamaz. 2 yıl geçince sorumluluk sona erer. 4- Cezai şart ödenirse ve aşkın zarar iddiası olmazsa, işverenin dava açmakta hukuki yararı kalmaz ve açacağı dava reddedilir. Dolayısıyla HMK m.329 bile gündeme gelebilir.

Üstadım öncelikle ayrıntılı cevaplarınız için çok çok teşekkür ederim.

Anladığım kadarıyla bizim olayımız açısından endişe etmemiz gereken bir durum yok. Kaldı ki aşkın zararın ispatı çok zorlayıcı. Öte yandan ben de ihlal olmadığı yönünde karar verileceği kanaatindeyim. Çünkü müvekkil önceki müşterilerle iş yapmadı. Görüşme kısmına gelince sizin de ifade ettiğiniz gibi bu maddenin hüküm doğurmaması gerektiğini düşünüyorum. Bir tek arkadaşlığın devam etmesinden bahisle işbu arkadaşlık ilişkisi yeni müşteriler kazandırdı gibi bir iddiada bulunulup bulunulamayacağı düşüncesi aklımı karıştırıyor. Bildiğim kadarıyla böyle bir durum da söz konusu değil ama insan en doğru kararı verebilmek için her olasılığı düşünüyor. Tekrardan çok sağ olun üstadım.