Sözlü kira ilişkisine dayalı icra takibi, itirazda kira ilişkisinin inkar edilmemesi menfi tespit davası ispat yükü

Merhabalar,

Müvekkillere karşı sözlü kira ilişkisine dayalı kira alacağı ve tahliye talepli icra takibi başlatılıyor. Müvekkiller icra takibine itiraz ederken kira ilişkisine itiraz etmiyorlar.

İİK m.269/2` e göre "Borçlu itirazında, kira akdini ve varsa buna ait mukavelenamedeki imzasını açık ve kesin olarak reddetmezse, akdi kabul etmiş sayılır."

İcra alacaklısı tarafından açılan İtirazın Kaldırılması davasında mahkeme tarafından dava kabul edilerek, itirazın kaldırılmasına ve tahliyeye karar veriliyor.

İcra Mahkemesi kararından sonra Sulh Hukuk Mahkemesinde menfi tespit davası açtık. Merak ettiğim husus şudur: Normalde menfi tespit davasında ispat yükü icra alacaklısı davalıda olmaktadır. Fakat bizim davada İİK m.269/2 hükmü nedeniyle mahkemenin yaklaşımı nasıl olur, ispat yükü kimde olur bilemedim. Değerli görüşlerinizi bekliyorum.

Alıntı: Yazan Hukuk Sevdalısı Merhabalar, Müvekkillere karşı sözlü kira ilişkisine dayalı kira alacağı ve tahliye talepli icra takibi başlatılıyor. Müvekkiller icra takibine itiraz ederken kira ilişkisine itiraz etmiyorlar. İİK m.269/2` e göre "Borçlu itirazında, kira akdini ve varsa buna ait mukavelenamedeki imzasını açık ve kesin olarak reddetmezse, akdi kabul etmiş sayılır." İcra alacaklısı tarafından açılan İtirazın Kaldırılması davasında mahkeme tarafından dava kabul edilerek, itirazın kaldırılmasına ve tahliyeye karar veriliyor. İcra Mahkemesi kararından sonra Sulh Hukuk Mahkemesinde menfi tespit davası açtık. Merak ettiğim husus şudur: Normalde menfi tespit davasında ispat yükü icra alacaklısı davalıda olmaktadır. Fakat bizim davada İİK m.269/2 hükmü nedeniyle mahkemenin yaklaşımı nasıl olur, ispat yükü kimde olur bilemedim. Değerli görüşlerinizi bekliyorum.

İİK m.269/2-2.cümle itirazın kaldırılması davası için geçerli olduğunu düşünüyorum. İtiraz sebepleriyle bağlılık kuralı zaten icra hukukuna göre genel olarak icra mahkemesindeki itirazın kaldırılması davasında geçerli bir kural olup genel mahkemelerde görülen davalarda kural olarak itiraz sebepleriyle bağlılık yoktur (tıpkı genel mahkemelerde görülen itirazın iptalinde itiraz sebepleriyle bağlılık kuralı olmadığı gibi). İcra takibine hiç itiraz etmeseydiniz de menfi tespit davası açabilecektiniz genel mahkemede ve icra takibine itiraz etmemeniz durumu, menfi tespit davasındaki ispat yükü içeriğini ve kuralını değiştirmeyecektir. İtirazın kaldırılmasına ilişkin icra hukuk mahkemesinin kararı da menfi tespit davası açısından kesin hüküm teşkil etmeyecektir. Bu nedenle menfi tespit davasında ispat yükü, alacaklı olan kiraya veren tarafta olması gerektiğini düşünmekteyim ancak konuyla alakalı emsal içtihat araştırması yapmadım, İcra/İflas Kanunuyla alakalı hususlarda temyiz mercii olan Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin bu konuda emsal kararı bulunamazsa bile BAM'ın bu konuda emsal kararları vardır diye tahmin ediyorum.

Ben de sizin gibi düşünüyorum. Fakat İİK m.269/2 hükmü yine de kafamda soru işareti uyandırdı.

Yargıtay 6. H.D nin bir kararına denk geldim. Olayda icra takibine hiç itiraz edilmemiş ve ispat yükünün icra alacaklısın da olduğu belirtilmiş. Kararın ilgili kısmını aşağıya bırakıyorum.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2015/6417 E. 2016/1850 K.
"HMK’nun 190.maddesi uyarınca ispat yükü, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Somut olayda davalı 19.11.2013 tarihinde başlattığı icra takibi ile sözlü kira ilişkisine dayanarak aylık 500,00 TL den bir yıllık kira bedeli olmak üzere 6.000 TL kira alacağının tahsilini istemiştir. Davacı kira ilişkisini kabul etmemiştir. Bu açıdan kira sözleşmesinin varlığını ispat külfeti davalıya aittir. HMK’nun 189/3.maddesi uyarınca kanunun belirli delillerle ispatını emrettiği hususlar başka delillerle ispat olunamaz. Aynı yasanın 200.maddesine göre bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin yapıldıkları zamanki miktar ve değeri 2.500 Türk Lirasını geçtiği takdirde senetle ispat olunması gerekir. Davalı aylık kira bedelinin 500,00 TL olduğunu ileri sürdüğüne göre davalı kira sözleşmesin tanık beyanları ile kanıtlayamaz. Davacı borçlunun icra takibine itiraz etmemesi de kira akdinin varlığını kabul ettiği anlamına gelmez. Mahkemece davalının kira sözleşmesinin varlığını ispat edemediği dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken bu hususlar gözönünde bulundurulmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir."

Benzer yönde Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2014/7713 E. 2015/1070 K. sayılı karar da mevcut. İcra takibine itiraz etmemekle, itirazın da açıkça kira ilişkisini inkar etmemek arasında bir fark olmadığı kanaatindeyim. Dolayısıyla bu kararların bizim dosya yönünden emsal olması gerektiğini düşünüyorum.