Anayasa Mahkemesinin verdiği red kararlarında 10 yıllık süre yasağının kapsamı?

Herkese merhaba

Sorum Anayasa Mahkemesinin red kararlarıyla ilgili.
Anayasanın 152. maddesinin son fıkrasında belirtilen "Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmi Gazetede yayımlanmasından sonra 10 yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz" şeklindeki hükmü sadece somut norm denetimini mi kapsıyor yoksa soyut norm denetimi için de geçerli mi? Somut norm denetimi yoluyla reddedilmiş bir başvuru sonrasında 10 yıl geçmeden aynı kanun hükmüyle ilgili soyut norm denetimi yoluyla iptal isteminde bulunulabilir mi? Kesin bir sonuca varamadım, konu hakkında kesin bilgisi olan var mı acaba?

Sayın kyle,

Soyut norm denetimi Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açma biçiminde anayasamızda düzenlenmiştir. Anayasanın ilgili maddeleri şöyledir:

5. İptal davası

MADDE 150. – Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir. İktidarda birden fazla siyasî partinin bulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını en fazla üyeye sahip olan parti kullanır.

6. Dava açma süresi

MADDE 151. – Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, iptali istenen kanun, kanun hükmünde kararname veya İçtüzüğün Resmî Gazetede yayımlanmasından başlayarak altmış gün sonra düşer.

Öyleyse durum çok açık, yasanın yayımlanmasından başlayarak 60 gün geçmişse iptal davası açılamaz yani soyut norm denetimi yapılmaz. Zaten somut norm denetiminin amacı soyut norm denetiminin eksikliğini giderebilmektir, yani yasa yayımlandığında iptal davası açılmazsa daha sonra iptal edilebilmesini olanaklı kılmaktır. Dolayısıyla on yıllık süre somut norm denetimi ile ilgilidir. Soyut norm denetimi, bırakın on yılı, yasa yayımlandıktan bir yıl sonra dahi açılamaz.

Somut norm denetiminde zaten şekli açıdan iptal davası açılamaz.Bu sebeple AYM'nin her kararı esas ile ilgili olacaktır.Ve bu durumda 10 yıl süresi burda da geçerlidir.Ancak bu durumun istisnası da şudur;mahkeme re'sen ya da tarafların itirazını dikkate alarak davada mevzu bahis olmayan bir kanunun iptal edilmesini isterse burda somut norm denetiminin şartlarına uyulmadığı için AYM esasa girmeden reddeder.Bunu karıştırmamak gerekir.Eğer AYM somut norm denetiminde esasa girmeden reddederse bu bahsi geçen kanun için 10 yıl şartı aranmaz