(Karar Tarihi : 19.10.1990)

"Davacılar vekili, müvekkillerinin 1979 yılından 1984 yılına kadar A____ Mobilya adı altında ticari faaliyette bulunduklarını, bu döneme ait ticari defter ve kayıtlarının saklandığı deponun 1.6.1989 tarihinde yandığını ve müvekkillerin defterlerinin de yandığını iddia ederek, zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, davacıların tacir sıfatlarının bulunmadığı sebebiyle dava reddedilmiştir.

Davacılar vekilinin temyizi üzerine hüküm, dairemizce onanmıştır.

Davacılar vekili, karar düzeltilmesi isteminde bulunmuştur.

TTK.nun 14/f.I maddesi hükmünce, bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir. Anılan hükme göre, birden fazla gerçek kişi bir ticari işletmeyi adi ortaklık şeklinde işletmekte iseler bunların her biri tacir sıfatını kazanır. Öte yandan, ticari işletmeyi fiilen işleten gerçek kişilerin tacir sayılabilmesi için, ticaret siciline kayıt olması şart değildir. Diğer bir deyişle, Ticaret Siciline kayıt tacir sıfatının zorunlu bir unsuru değil, sadece neticesidir.

Bu durumda, TTK.nun 14/f.I, 17, 1463/f.II maddeleri ile tacir - esnaf ayrımına ilişkin 25.1.1986 gün, 86/10313 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi hükümleri karşısında davacıların tacir sıfatına haiz olup olmadıkları bilirkişi incelemesi yaptırılarak saptanmak, tacir olduklarının anlaşılması halinde tacirlerin TTK.nun 66/f.I c.3 maddesi hükmü uyarınca, işletmenin mahiyet ve önemine göre sadece işletme defteri de tutabilecekleri gözönünde bulundurulmak suretiyle işin esasına girilerek, zayi belgesi talebi hakkında müsbet - menfi bir karar verilmek gerekir.

Bu nedenlerle, davacı vekilinin karar düzeltme istemi yerinde görüldüğünden dairemizin onama ilamı kaldırılarak hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.

KARAR : Açıklanan nedenlerle:

Davacı vekilinin karar düzeltilmesi isteminin HUMK.nun 442. maddesi uyarınca kabulü ile, Dairemizin 26.6.1990 gün ve 1989/4952 esas, 1990/5111 karar sayılı ilamının kaldırılmasına, hükmün değinilen nedenlerle (BOZULMASINA), ödediği temyiz ilam ve temyiz peşin harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 19.10.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 14 :B - TACİR:

       I - HAKİKİ ŞAHISLAR:

       1. UMUMİ OLARAK:

       Bir ticari işletmeyi, kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir.

       Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo ve sair ilan vasıtalariyle halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline kaydettirerek keyfiyeti ilan etmiş olan kimse fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır.

       Bir ticari işletme açmış gibi, ister kendi adına, ister adi bir şirket veya her ne suretle olursa olsun hukukan var sayılmıyan diğer bir şirket adına (Ortak sıfatiyle) muamelelerde bulunan kimse, hüsnüniyet sahibi üçüncü şahıslara karşı tacir gibi mesul olur.

Şerh Son Güncelleme: 27-02-2010