(Karar Tarihi : 13.4.2006)

ÖZET: Somut olayda davalıya yöntemine uygun çıkartılacak davetiye ile ticari defterlerinin ibrazını emretmek, ibraz edilirse bu defter ve kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırmak, aksi takdirde Türk Ticaret Kanunu'nun 83/2. maddesince işlem yapılarak sonucu doğrultusunda bir hüküm kurmak olmalıdır. Açıklanan bu yönler üzerinde durulmaksızın dava dışı şirketin ticari defterlerinin usulünce tutulmadığından söz edilerek davanın reddi isabetsizdir.

(6762 S. K. m. 80, 83) (1086 S. K. m. 326)

Dava: Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.12.2004 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 26.10.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Karar: Dava, ipoteğin fekki istemiyle açılmış, mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı temyiz etmiştir.

17.8.2001 günlü resmi senette mülkiyeti davacıya ait 7 numaralı bağımsız bağımsız bölüm üzerindeki ipoteğin dava dışı Ç_____ Gıda Ltd. Şti.nin davalı ile kuracağı ticari ilişki nedeniyle kooperatif alacaklarına karşılık 40 milyar lira bedel üzerinden tesis edildiği yazılıdır. Görülüyor ki davacı, ticari ilişkinin doğrudan tarafı olmadığı gibi, tacir de değildir. Ç_____ Gıda Paz. Ltd. Şti.nin ticari defterlerini usulünce veya kanuna aykırı olarak tutmuş ya da tutmamış olması davacıyı bağlamaz. Davada davalının alacağı olan tutarın, dava dışı şirket tarafından davalıya ödendiği iddia edildiğine 16.2.2005 günlü delil dilekçesinin 4.bendinde Ticaret Kanunu açısından ticari şirket sayılan davalı Ç_____ Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatif defter ve kayıtlarına dayanıldığına göre, mahkemece yapılması gereken iş; davalıya Türk Ticaret Kanunu'nun 80 ve HUMK.nun 326. maddeleri uyarınca yöntemine uygun çıkartılacak davetiye ile ticari defterlerinin ibrazını emretmek, ibraz edilirse bu defter ve kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırmak, aksi takdirde Türk Ticaret Kanununun 83/2. maddesince işlem yapılarak sonucu doğrultusunda bir hüküm kurmak olmalıdır. Açıklanan bu yönler üzerinde durulmaksızın dava dışı şirketin ticari defterlerinin usulünce tutulmadığından söz edilerek davanın reddi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 13.04.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 83 :II - YEMİN:

       Mahkeme, aşağıdaki hükümler gereğince, defter münderecatını sahibi lehine hükme medar görmüşse kanaatini kuvvetlendirmek için o kaydın doğru olduğuna ve davacının halen davalıda yerine getirilmesi gereken hakkı bulunduğuna dair defter sahibine tamamlayıcı bir yemin verir.

       Taraflardan biri hasmın ticari defterlerinin münderecatını kabul edeceğini mahkeme huzurunda beyan etmiş iken hasmı ticari defterlerini ibrazdan imtina ederse, mahkeme, defterlerin ibrazını istemiş olan tarafa iddiasının sıhhati hakkında bir yemin verir.

Şerh Son Güncelleme: 11-01-2010