(Karar Tarihi : 12.09.2007)

"Hükmün temyizen tetkiki dayalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Yanlar arasında yapılan ve kapsamının doğruluğu yanlarca kabul edilen lavaş ekmeği imalatı ve davalıya teslimi hakkındaki adı yazılı sözleşme hükümlerine göre; 01.09.2003 ila 31.05.2004 tarihleri asındaki 34 haftalık süre içinde ve her hafta sekiz bin adet olmak üzere lavaş ekmeğini üreterek dayalı iş sahibine teslim etmeyi davacı yüklenici; adedi ne KDV hariç l57.000 TL ödemeyi de iş sahibi dayalı yüklenmişlerdir.

Sözleşmenin cezai hükümler bölümünde" yükümlülüklerini yerine getirmeyen taraf, diğer tarafa her hafta için sekiz bin malın toplam bedelinin (KDV hariç) yarısı kadar tazminat ödemeyi kabul ederler " içerikli ceza koşulu yer almaktadır. Yanlarca kararlaştırılan bu ceza koşulu, Borçlar Kanunu'nun 158/1. maddesi gereğince "seçimlik" ceza koşuludur. Nitekim, davacı, ilk yarı için teslim alınmayan 84.000 adet lavaş ekmeğinin dayalı tarafından teslim alınmaması sebebiyle, davalıya tebliğ edilemeyen 15.01.2004 tarihli ihtarında da açıklandığı üzere sözlü olarak 13.239.000.000 TL ceza koşulunun ödenmesini davalıdan istemiş; davalı ise, 12.01.2004 tarihli ihtarıyla talebini kabul etmediğini, ancak "makul miktardaki tazminatı" ödeyebileceğini davacıya bildirmiştir.

Haftada 8000 adetlik partiler halinde davalıya mal teslim edileceği ve mal bedelinin ise teslimatta davalı tarafından davacıya peşin olarak ödeneceği sözleşmede kararlaştırılmıştır. Sözleşmedeki bu koşullar iş sahibinin "bedel ödeme" borcunu düzenleyen Borçlar Kanunu'nun 364/II. maddesi hükmüne uygundur. Buna göre, yüklenicinin teslim; iş sahibinin ücret ödeme borçlarının bölümsel edimler halinde ifa olunacağı taraflarca kabul edilmiştir. Dava dosyası kapsamındaki deliller değerlendirildiğinde, ilk yarı dönem için 84.000 adet ekmeği davalının teslim almamasını haklı gösteren hukuksal bir sebebin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davalının temerrüdü sonucu davacı, seçimlik hakkını kullanarak, l3.239.000.000 TL. tutarındaki ceza koşulunu isteyebilir.

Ancak, iş bedeli sözleşme ile "götürü" olarak kararlaştırıldığı halde, yüklenici davacı ikinci dönem için iş bedeline % 20 fiyat artışı uygulanacağını davalıya bildirmiştir. Oysa, taraflarca sözleşme koşulları tek yanlı olarak değiştirilemez. Aksi halde, bu yöndeki bildirimi kabul etmeyen diğer tarafın sözleşmeden dönme hakkı doğar. Bu sebeple de, davalı, sözleşmenin henüz yerine getirilmemiş olan ikinci bölümünü feshetmek hakkına sahip olduğundan ve davalı da bu kısmi fesih hakkını kullanmış bulunduğundan, davacı geri kalan ikinci kısım ile ilgili ceza koşulu isteyemez.

Sonuçta, yukarıda özetle açıklanan hukuksal sebeple; mahkemece, 13.239.000.000 TL ceza koşulunun davalıdan tahsiline ve fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde 26,040,00 YTL'nın tahsiline karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR : Yukarıda açıklanan sebeple davalının temyiz itirazlarının kabulüne ve kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 12.09.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Borçlar Kanunu (Yeni) MADDE 479 :İşsahibinin bedel ödeme borcu, eserin teslimi anında muaccel olur.

Eserin parça parça teslim edilmesi kararlaştırılmış ve bedel parçalara göre belirlenmişse, her parçanın bedeli onun teslimi anında muaccel olur.

Şerh Son Güncelleme: 08-04-2012