Lehdarın Cirantaya Ödemesi Halinde Keşideciye Rücu Etmesi Prosedürü

Şahıs, bono lehdarı fakat daha sonra bu bonoyu bir kişiye ciro ediyor daha sonra ciranta tarafından da başkasına ciro ediliyor. Son ciranta tarafından bono icra işlemine tabi tutuluyor.
Takip sonucu dosya borcu lehdar tarafından ödeniyor.
Soru şu lehdar ödediği bu borçtan dolayı keşideciye nasıl müracaat edebilecektir, hangi yolu takip edebilecektir.
İcra müdürünün birinden öğrendiğime göre keşideciye karşı kambiyo senetlerine özgü icra takibi yapamayacağım söylendi.
Bu konuda sizin de değerli fikirlerinizi öğrenmek istedim

İcra takibi sonucu , takip borcunu hamile ödeyen lehdar, ödemeye dair alacağı belge ile ( alacaklı vekilinden veya icra dosyasından) keşideciye karşı, kambiyo takibi yapamaz, ancak ilamsız takibe konu edebilir.saygılar

Mustafa Bey' in kısa ve öz cevabı konuyu neticelendirmiş. Teşekkür ederiz.

Cevaplar gerekçeli (kanun, içtihat vs) olursa daha aydınlatıcı olacaktır. Ben kambiyo takibi yapmayı düşünüyorum. Çünkü bir bononun bir kez icradan geçip ödenmesi onun kambiyo niteliğini değiştirmez kanaatindeyim.

Sayın Meslektaşım,
Somut olayınız açısından lehdarın bonoyu tanzim edene karşı kambiyo takibi yapmasında bir sakınca olmamalıdır.
Aşağıdaki Yargıtay Kararını incelemenizi öneririm.

T.C.

YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/1114, K. 2006/4341, T. 6.3.2006

ÖZET : Kambiyo senedinin bedelini ödemiş ciranta ( kendisinden önceki senet borçlularına karşı yaptığı takipte ( kambiyo senedinin yetkili hamilidir. Senedin yetkili hamili, kendisinden önce gelen senet borçluları hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapabilir. Ancak kendisinden sonra gelen senet borçlularına karşı takip yapamaz.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Takibe konu 23.4.2004 tarihli çekte ( A ( çek lehtarı, ( B ( ise çekin keşidecisidir. Çek ( A ( cirosuyla ciro edilmiş ... ve son hamil Halil Kabuzcu tarafından bankaya ibraz olunmuştur.

Kambiyo senedinin bedelini ödemiş ciranta ( kendisinden önceki senet borçlularına karşı yaptığı takipte ( kambiyo senedinin yetkili hamilidir. ( Baki Kuru El kitabı sayfa:648 ( ; ( TTK. 636/3, 638, 639/2, 690, 730/12-13 ( senedin yetkili hamili, kendisinden önce gelen senet borçluları hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapabilir. Ancak kendisinden sonra gelen senet borçlularına karşı takip yapamaz.

Somut olayda alacaklı senet lehtarı olup, senet keşidecisini takip hakkı bulunmaktadır.

O halde mahkemece şikayetin reddine karar vermek gerekirken yazılı gerekçeyle takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ( , 06.03.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.



Ayrıca, 6762 sayılı Kanunun 638. maddesinde:


MADDE 638 - Poliçe bedelini ödemiş olan kimse kendisinden önce gelen borçlulardan:
1. Ödemiş olduğu meblâğın tamamını;
2. Ödeme tarihinden itibaren bu meblâğın yüzde on hesabiyle fazini;
3. Yaptığı masrafları;
4. Poliçe bedelinin binde ikisini aşmamak üzere komüsyon ücretini; İstiyebilir.

Hükmü düzenlenmiştir.

Saygılarımla

Sayın Demirel,
Gerekçeli cevabınız için teşekkürler.
Sanırım konu yeterince aydınlandı.
Ben forumda cevap veren tüm meslektaşlarıma da aynı metodu tavsiye ediyorum. Hukuk nosyonuna yakışanın da bu olduğuna inanıyorum. Üniversitede bile "Gerekçesiz Cevaplara Puan Verilmez" deniyordu.

verlilen yargıtay kararı soru ile ilgili degil . soruyu bir kez okuyalım lütfen

Bende kambiyo takibi yapılamayacağını düşünüyorum. Çünkü senet bir kere kambiyo takibi yapılmış ve ödenmiş olup itfa edilmiştir. Senedi icra takibinde ödeyen keşideciye rücu edebilir. Rücu ederken alacağını ilamsız takiple isteyebileceğini düşünüyorum. İtiraz halinde ise ödeme makbuzunu delil olarak gösterip genel mahkemelerde dava açılabilir.

Sayın Aladağ ve Kılıç' ın fikirleri "icra takibine konu edilmiş ve ciranta tarafından ödenmiş" bonoya ilişkin iken Sayın Demirel' in sunduğu karar "icra takibine konu edilmemiş, ancak ciranta tarafından ödenen" -ciro silsilesi içinde cirantaya müracat üzerine ödenen- bonoya ilişkin. Böyle bir alacak ilamsız icra takibine konu edilebilir. Bono bedeli yanında cirantanın icra takip giderlerini de yapacağı ilamsız takipte talep edebilmesi gerekir düşüncesindeyim.

Rücu konusunda halefiyet kuralları uygulanır. Bu nedenle borcu ödeyen, alacaklının haklarına halef olur. Ciro edilen kambiyo senetleri bakımından da bu durum aynen geçerlidir. Cirantaların olduğu bir senet bakımından; cirantalardan birisinin yaptığı ödeme, senedin, kambiyo vasfını sona erdirmez. . Ciranta, kendinden öncekilere kambiyo hukukundan kaynaklanan alacak iddiasını dile getirebilir. Bu durumun icra takibinden önce veya sonra olması ile ilgisinin olmadığını düşünüyorum. Zaman aşımı süresi içinde kambiyo senetlerine mahsus takip yapılabilir, kanaatindeyim.

ilginiz için teşekkürler ben dün itibariyle ilamsız takip yaptım içime sinmemesine rağmen. Bir kaç icra müdürüne de sordum onlar da kambiyo takibi yapılamayacağını söylediler.

Maalesef uygulama böyle. İcra'dan alınan rücu belgesiyle ilamsız takip yapılabiliyor.

İlamsız takip yapmanız zaten daha avantajlı zira ödediğiniz miktar belli ve likit.Karşı taraf itiraz etmek isterse -tahsilat sizin açınızdan gecikse bile -sonuçlarına katlanır.

SAYIN ÜSTADLARIM, Ödeme yapan ciranta keşideciye rücu edebiliyor, bu husus tartışmasız. Pekiyi, müvekkilim icra dosyasına kısmi ödeme yaparsa, mesela toplam borcun yarısını icra dosyasına öderse ve bunun da harcı yatırıldığında. Yaptığı bu kısmi ödeme için rücu belgesi alabilir mi? Çünkü alacaklı ile anlaşmasında yarısını öderse alacaklı onun üzerine gitmeyeceğini söylüyor. VE gerçekten de öyle oluyor. DOsyayı diğer borçlu olan keşideci infaz ediyor, borcun kalanını ödüyor. Sorum şu ki müvekkilim in böyle bir durumda kısmi ödemesi için rücu belgesi alması söz konusu mu? Ayrıca ilgili yargıtay kararı da bulabilirsem çok işe yarayacak... TEşekkürler.

bonoda keşideci yanı borçlu dışındaki lehtar ve cırantalar dan birisi bonoyu öderse (BUna icra takibine ödemek dahil) kendinden önceki tüm cıranta ve lehtar ve keşideciyi icraya koyabilir. ancak kombiyo yolu ile takip yapacak ise sadece senet metnindeki alacakları talep edebilir,şayet takip konusu dosyaya yaptığı ödemelerin (icra masrafa faiz İcra V.Ü ve harçların) tamamını talep edecek ise ödediği dosyadan bir ödeme belgesi alarak bunun ile ilamsız olarak icra takibi yapmalıdır.saygılarım ile

BONO BEDELİNİ ÖDEYEN KEFİL ( ALACAKLININ RÜCU HAKKINI KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS YOLLA TAKİP YAPARAK KULLANAMAYACAĞI ) - KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS YOLLA TAKİP ( BONO BEDELİNİ ÖDEYEN KEFİLİN RÜCU HAKKINI BU YOLLA KULLANAMAYACAĞI )
T.C. YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 1985/5538 K. 1986/169 T. 15.1.1986

ÖZET : Senet borçlusuna müteselsilen kefil olan kimse, bono bedelini öderse kefalet ilişkisi gereği asıl borçludan alacağı için kambiyo senetlerine özgü yolla takip yapamaz.
DAVA : Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 18.4.1985 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : 1 - Dosya münderecatına, merci kararında yer alan gerekçeye, senet arkasındaki ciro şerhlerine göre, 28.11.1984 vade tarihli 200.000 Tl. lık bono ve 7.11.1984 tanzim tarihli 220.000 Tl´lık çekle ilgili merci kararı yasaya uygun ve temyiz itirazları yersizdir. 2 - 24.8.1984, 9.9.1984, 24.9.1984 vade tarihli 35.000´er Tl´lık bonolarda takip yapan kişi kefil; borçlu da aleyhine takip açılan durumundadır. Alacaklı bu senetlerden dolayı keşideci ile birlikte müteselsil borçlu olup ödemelerinden ötürü rücu hakkını Borçlar kanunu hükümlerine göre kullanabilir. Alacaklının kambiyo senetine mahsus yolla takip açması, borçluya 163 örnek ödeme emri göndermesi mümkün değildir. Merciin anılan senetlerle ilgili takip bölümünün İİK´nun 170a maddesi uyarınca iptaline karar vermesi zorunludur.
SONUÇ : Açıklanan durum karşısında borçlu vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile, yukarıda ( 1 ) numaralı bentde yazılı nedenle ve o senetlere ait merci karar kısmının İİK´nun 366 ve HUMK´nun 438. maddeleri uyarınca onanmasına, ( 2 ) numaralı bentde yazılı senetlere hasren ve açıklanan nedenle merci kararının İİK´nun ve HUMK´nun 428. maddeleri uyarınca bozulmasına, 15.1.1986 gününde, oybirliğiyle karar verildi.