menfi tespit davası ile borçlu olmadığını ispat eden keşidecinin Çek'ten sorumluluğu

Üstatlar öncelikle merhaba..

Elimde borçlu olmadığımı ispatlayacak kadar (menfi tespit davasını kazanacak yeterlilikte) arguman olduğunu düşünmekteyim. Ancak bunun sağlayacağı yarar konusunda ciddi şüphelerim var.
Çünkü verilen çekler düzgün bir ciro silsilesi ile bir çok el değiştirmiş ve iyiniyetli kişilerin eline geçmiş durumdadır.
şimdi sorum şu: Elimde borçlu olmadığımı gösteren bir ilamın olması bir avantaj sağlar mı, nasıl?

ek bilgi ve ek soru: Çekin arkasındaki ilk ciro sahibi kişi tarafından yazılmış '..... çek numaralı çekler karşılığın da hiç bir mal vermedim çekleri hiç bir şekilde kullanmadan iade edeceğim' şeklinde imzalı beyanatın olması farklı bir hukuki yola başvurmama olanacak sağlar mı? görüş ve önerilerinizi bekliyorum.

Alıntı: Yazan HARUN Üstatlar öncelikle merhaba.. Elimde borçlu olmadığımı ispatlayacak kadar (menfi tespit davasını kazanacak yeterlilikte) arguman olduğunu düşünmekteyim. Ancak bunun sağlayacağı yarar konusunda ciddi şüphelerim var. Çünkü verilen çekler düzgün bir ciro silsilesi ile bir çok el değiştirmiş ve iyiniyetli kişilerin eline geçmiş durumdadır. şimdi sorum şu: Elimde borçlu olmadığımı gösteren bir ilamın olması bir avantaj sağlar mı, nasıl? ek bilgi ve ek soru: Çekin arkasındaki ilk ciro sahibi kişi tarafından yazılmış '..... çek numaralı çekler karşılığın da hiç bir mal vermedim çekleri hiç bir şekilde kullanmadan iade edeceğim' şeklinde imzalı beyanatın olması farklı bir hukuki yola başvurmama olanacak sağlar mı? görüş ve önerilerinizi bekliyorum.

Ben üstat değilim ama yine de cevaplamaya çalışayım:

1. Bilindiği gibi menfi tespit davaları, olumsuz tespit davası niteliğinde olup, borçlu olunmadığı iddiası ile açılan davalardır. Bu davanın kazanılması halinde keşideci ile lehdar arasındaki hukuki ilişkinin geçersiz olduğu ve borçlunun borçlu olmadığı ispatlanmış olur. Bu davanın tarafları lehdar ve keşidecidir. 3. Kişi hamile karşı açıldığında onun kötü niyetli olduğunun ispatlanması gerekir. Ancak dediğim gibi bu durum keşideci ile borçlu ve TTK.599/son dairesinde kötüniyetli 3. kişileri bağlar.

2. TTK.Madde 599/son fıkranın açık hükmü uyarınca iyiniyetli 3. kişilere karşı keşidecinin, borcunun olmadığı iddiası ve hatta Menfi tespi davasından alınan ilam dikkate alınmayacak, dinlenmeyecektir.

3. Böyle bir durumda keşideci ödediği tutarı faizi ile birlikte lehdardan geri alabilecektir. Kaldı ki Menfi Tespit davası bitmeden bu borç ödenmiş olursa dava istirdata dönüşecektir..

o zaman konuyu şöyle netleştirebiliriz.
1: Elimdeki ilam bana iyiniyetli 3. kişiler karşısında hiç bir koruma sağlamayacak.fakat Lehdar ile 3. kişi arasındaki bağlantıyı (bildiği veya bilmesi gerektiği) ispatlayacak olursam durum lehime değişebilecektir.

2: Hukuk davası bakımında pratik yarar sağlamayacak olan bu ilam Karşılıksız çekten dolayı açılacak bir ceza davasında mutlak savunma vasıtası olarak kullanılabilecektir. yanılıyor muyum?

Alıntı: o zaman konuyu şöyle netleştirebiliriz. 1: Elimdeki ilam bana iyiniyetli 3. kişiler karşısında hiç bir koruma sağlamayacak.fakat Lehdar ile 3. kişi arasındaki bağlantıyı (bildiği veya bilmesi gerektiği) ispatlayacak olursam durum lehime değişebilecektir. 2: Hukuk davası bakımında pratik yarar sağlamayacak olan bu ilam Karşılıksız çekten dolayı açılacak bir ceza davasında mutlak savunma vasıtası olarak kullanılabilecektir. yanılıyor muyum?

1. Lehdarın malvarlığı varsa ondan geri alabilirsiniz. Hamilin (Yani 3.Kişinin) kötü niyetini ispatlarsanız ona karşı da çek geçersiz olur.

2. Yanılmıyorsunuz.

Yanlış hatırlamıyorsam,menfi tesbit davasının karşılksız çek keşide etme suçuna ilişkin kamu davasının yargılamasında dikkate alınabilmesi için ibraz tarihinden önce açılmış olması gereklidir. İbraz tarihinden önce açılmış olması halinde hukuki sonuç kamu davasını ve sanığın sorumluluğunu etkilemekte,sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesinde nazara alınmakta;ibraz tarihinden sonra açılan menfi tesbit davası ise kamu davasını etkilememektedir :


İbraz tarihinden önce açılan menfi tesbit davasının bekletici mesele yapılması zorunludur.
10 CD 1.2.2000, 16260-1007
------------------------------------------------
Çekin ibrazından sonra açılan menfi tesbit davasının bekletici mesele yapılamayacağı,ancak ibrazdan önce açılan menfi tesbit ve iptal davalarının bekletici mesele yapılması gerekeceği.
10 CD 14.9.1998,6824-787
----------------------------------------------