Satıcılık / Yetkili Satıcılık sözleşmeleri - Acente

Sayın meslektaşlarım,

1.Bilindiği gibi, Rekabet Hukuku açısından üreticiler ile perakende satış noktaları arasında yapılan anlaşmalar (teşebbüslerin üretim veya dağıtım zincirinin farklı seviyelerinde yer almaları nedeniyle) dikey anlaşma niteliğindedir (RK. 2002/2 s. Tebliğ, m.2).

2.T. Ticaret K. hükmüne göre de; “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye” ACENTE denilmektedir ( 6762 s.TTK.m.116; 6102 s.TTK.m.102).

3.Yasal tanımda iki tür acente (faaliyeti) olduğu belirtilmiştir:
a.Aracılık eden acente
b.Sözleşme yapan acente

4.SATIŞ SÖZLEŞMESİ:

a.Üretici/İthalatçı ile “perakende satış noktaları” arasında yapılan “Satıcılık / Yetkili Satıcılık” sözleşmelerine de “Acente” hakkındaki hükümler uygulanmaktadır (19. HD.E. 2008/6339,K. 2009/2087,T. 23.3.2009; 19. HD. E. 2005/2891,K. 2005/12272,T. 8.12.2005).

b.“Belirli bir bölgede faaliyet gösterme, pazarlama, süreklilik, tekel hakkı bakımından acente sözleşmesi ile tek satıcılık sözleşmesi birbirine çok benzemektedir. Ne var ki tek satıcı, acenteden farklı olarak, işletme sahibi tarafından imal edilen malları kendi nam ve hesabına satın alarak kendisine tanınan tekel bölgesi içerisinde, kendi nam ve hesabına satar. Bu anlamda tek satıcının yapımcıyı temsil etme hakkı ve yetkisi yoktur. Bir başka anlatımla tek satıcı yapımcının hesabına faaliyette bulunamaz. İşletme sahibi tarafından verilen ‘satış yetki belgesi’ de acentelik sözleşmesi olarak kabul edilemez” (19. HD.,E. 2003/1710,K. 2003/10859,T. 3.11.2003).

c.6098 s TBK. m. 207- Satış sözleşmesi, satıcının, satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir âdet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Durum ve koşullara göre belirlenmesi mümkün olan bedel, kararlaştırılmış bedel hükmündedir.

d.818 .s. BK. m.182 - Beyi bir akittir ki onunla bayi, satılan malı müşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde müşteriye teslim ve mülkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammül eder.
Hilâfına âdet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile müşteri borçları aynı zamanda ifa etmekle mükelleftirler.
Hale göre tâyini mümkün olan semen, tesmiye edilmiş hükmündedir.

SORU:
1.Satıcılık / Yetkili Satıcılık sözleşmeleri’ne acentelik hükümlerinin uygulanması doğru mudur?

2.Özgün bir sözleşme tipi yasada yer alabilir mi?

Saygılarımla