Bankanın teminat bonosunu iade yükümlülüğü

Merhaba sayın meslektaşlar,
Müvekkil banka tacir müşterisi ile 2 adet genel kredi sözleşmesi akdetmiştir.
Müşteri tarafından kredi borcunun vadesinde ödenmemesi dolayısıyla borçlu ve kefillerine kat ihtarı çekilerek alacak muaccel hale getirilmiştir.
Kredi borcunun teminatı olarak müşteri tarafından bankaya 20 adet bono
temlik cirosuyla devredilmiş olup banka senetler için protesto keşide ettirmiştir. Ancak bankanın senetlere ilişkin olarak başkaca bir girişimi yoktur. Yani protesto keşidesinden sonra senetlere dayanarak takip yapılmamıştır.Ayrıca banka tarafından kredi borcunun teminatı olan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçilmiştir.
Kredi borçlusu müşteri bankaya işbu senetleri tahsil yahut protesto edilmesi için verdiğinden bahisle senetleren tahsil edilenlerin bedellerinin kredi borcuna mahsubu, tahsil edilemeyenlerin ise tarafına iadesi talebiyle öncelikle bir ihtar çekmiş sonrasında ise dava açarak tahsil edilen senet bedellerinin ipotek dolayısıyla aleyhinde başlatılan takipteki borca mahsubu, tahsil edilemeyenlerin iadesi ve iade olunmadığı taktirde de vade tarihleri itibariyle yine ipotek takibi borcundan mahsubunu talep etmiştir.
Öncelikle söz konusu olayda müvekkil bankanın kredi borcu ödenmeden teminat senetlerini iade yükümlülüğü mevcut mudur?
bankanın iade etmediği ve elinde bulunan protestolu senetleri zamanaşımından evvel takibe koyması gerekli midir?
senetlerin dava açıkdıktan sonra takibe koyulması mahkemece bankanın iyiniyetli olmadığı yönünde yorumlanabilir mi?
Kıymetli düşünceleriniz için şimdiden teşekkür ederim. Saygılarımla...

Alıntı: Yazan themis01 Öncelikle söz konusu olayda müvekkil bankanın kredi borcu ödenmeden teminat senetlerini iade yükümlülüğü mevcut mudur? bankanın iade etmediği ve elinde bulunan protestolu senetleri zamanaşımından evvel takibe koyması gerekli midir? senetlerin dava açıkdıktan sonra takibe koyulması mahkemece bankanın iyiniyetli olmadığı yönünde yorumlanabilir mi? Kıymetli düşünceleriniz için şimdiden teşekkür ederim. Saygılarımla...

Değerli Meslektaşım;

Öncelikle, hesabı kat edilen bir müşteriden (artık borçludan) alacağın tahsili için birden çok takip yolu kullanılmasında (tahsilde tekerrür etmemek kaydını koydu iseniz) hiç bir yasal engel bulunmamaktadır. İpoteğin paraya çevrilmesi, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yürütebilirsiniz.

Temlik cirosu ile müvekkilinize verilen senetleri de bedelleri ödenmeden iade etmek gibi bir yükümlülüğünüz yoktur. İade talebinin yasal dayanağını merak ettim?

Zamanaşımından önce ya da sonra takibe koymak takip türünü ve haliyle takibin kuvvetini etkiler. Yani 10 örnek kambiyo takibi yerine 7 örnek ilamsız takip yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Takibe konulmuş olması kötüniyet ifadesi midir? Kişisel düşüncem böyle değerlendirilemeyeceği yönündedir. Zira kredi borçlusunun itfa gibi bir iddiası olamayacağı, senet keşidecisinin de ciranta ile aralarındaki ilişkide ileri sürebileceği def'ileri bankaya karşı ileri süremeyeceği düşünüldüğünde bankanın ödenmeyen senetleri takibe koymasında iyiniyetle bağdaşmayan bir yön göremiyorum...

İyi çalışmalar...

Sayın Karabulut, cevabınız için çok teşekkür ederim.

Bankaya temlik cirosu ile devredilen senetler kredi sözleşmeleri dolayısıyla teminat senedi olarak niteleniyor.. Bu konuda Yargıtay İBGK'nın E. 1969/6 -K. 1969/7 5.11.1969 T. kararından yararlanmış bulunmaktayım. Yine Yargıtay 11. HD 1988/6774 E.-1989/4238 K. sayılı ilamında "bankanın kredi ilişkisi nedeniyle elinde bulunan teminat senedini takip etmesinin kredi borçlusuna karşı bir görevi olduğu, takipsiz bırakması halinde kambiyo ilişkisinden doğacak zararlara sebebiyet veren durumuna düşmüş olma ihtimali bulunduğu" ifade edilmiştir. Somut olayda müvekkil banka senetleri protesto ettikten sonra bir işlem yapmamış, borçluyu ve kefillerini takip etmiş ayrıca ipotek takibi başlatmıştır. Elbette bankanın dilediği teminatı mükerrer tahsilat olmamak kaydıyla paraya çevirme yoluna gitme hakkı vardır. Yine teminat senedi borcun ödendiği ispatlanmadıkça iade edilmek zorunda da değildir. Bu halde borçlunun senetleri "tahsil yahut protesto edilmek için" bankaya verdiğini söylemesi ve "tahsil edilmeyen ve iade de edilmeyen senetlerin bedelinin kredi borcundan düşülmesini" talep etmesi mevcut bilgim dahilinde anlayabildiğim bir durum değildir.

Alıntı: Yazan themis01 Sayın Karabulut, cevabınız için çok teşekkür ederim. Bankaya temlik cirosu ile devredilen senetler kredi sözleşmeleri dolayısıyla teminat senedi olarak niteleniyor.. Bu konuda Yargıtay İBGK'nın E. 1969/6 -K. 1969/7 5.11.1969 T. kararından yararlanmış bulunmaktayım. Yine Yargıtay 11. HD 1988/6774 E.-1989/4238 K. sayılı ilamında "bankanın kredi ilişkisi nedeniyle elinde bulunan teminat senedini takip etmesinin kredi borçlusuna karşı bir görevi olduğu, takipsiz bırakması halinde kambiyo ilişkisinden doğacak zararlara sebebiyet veren durumuna düşmüş olma ihtimali bulunduğu" ifade edilmiştir. Somut olayda müvekkil banka senetleri protesto ettikten sonra bir işlem yapmamış, borçluyu ve kefillerini takip etmiş ayrıca ipotek takibi başlatmıştır. Elbette bankanın dilediği teminatı mükerrer tahsilat olmamak kaydıyla paraya çevirme yoluna gitme hakkı vardır. Yine teminat senedi borcun ödendiği ispatlanmadıkça iade edilmek zorunda da değildir. Bu halde borçlunun senetleri "tahsil yahut protesto edilmek için" bankaya verdiğini söylemesi ve "tahsil edilmeyen ve iade de edilmeyen senetlerin bedelinin kredi borcundan düşülmesini" talep etmesi mevcut bilgim dahilinde anlayabildiğim bir durum değildir.

Değerli Meslektaşım;

Mesajlarımızın aynı yönde olmasına sevindim. Müsaadenizle yukarıda alıntı yaptığınız kararı forumu okuyanlar açısından ekliyorum. Saygılarımla.

Alıntı: T.C. YARGITAY 11.Hukuk Dairesi Esas: 1988/6774 Karar: 1989/4238 Karar Tarihi: 12.09.1989 Dava: Hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü: Karar: Davacı vekili, müvekkili banka ile davalı arasında 7.5.1987 tarihli 11.000.000 liralık genel kredi sözleşmesi yapılıp borçlusu dava dışı M.S. olan dört adet toplam 13.000.000. TL’lik bonoları davalının rehin cirosu ile müvekkiline verdiğini, davalının dönem sonunda kredi faizlerini ödemediğini, bonoların da protesto olup ödenmediğini, hesabın kat edilip davalı hakkında icra takibine geçildiğini, 11.022.658. TL.’dan yapılan takibe davalının itiraz ettiğini belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına, % 15 inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevabında, müvekkilinin davacıya 11.010.458. TL. borçlu olduğunu, ancak davacının 13.000.0000. TL’lik teminat bonoları ile ayrı bir icra takibi yaptığını, bu durumda aynı borcu 22.020.916. TL. olarak iki kez tahsil etmiş olacağını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece icra memurluğunun 1987/1659 ve 1662 sayılı takip dosyalarına, Tetkik Mercii’nin 1987/262 E., 1988/78 K. sayılı dosyasına, kredi sözleşmesi ve tüm dosya içeriğine dayanılarak, davacı bankanın kredi borçlusu olan davalıdan asıl alacak miktarı olan 11.010.458. TL. için teminat bonolarının keşidecisi hakkında bu bonolarla geçtiği 13.022.000. TL’lik icra takibinde M.S.’nun borcun 11.010.458.-TL’lik kısmını kabul ettiği, bu miktarı aşan kısma ilişkin icra takibinin mercice iptal edildiği, takibin 11.010.458. TL.’den devam etmekte olduğu, hal böyle iken davacının bu defa aynı alacak için 11.022.658. TL.’den kredi borçlusu hakkında ikinci kez icra takibi yaptığı, böylece aynı alacağı mükerrer tahsil etme durumunun doğacağı sonucuna varılıp, dava reddedilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Mahkemece, davacı bankanın kredi ilişkisinin teminatı olarak aldığı bonolarla, bu bonoların keşidecisi hakkında icra takibine giriştiği ve takibin kredi borcu miktarında kesinleşip devam etmekte olduğu, hal böyle iken davacının ayrıca kredi borçlusu olan davalı hakkında aynı borç için işbu davayı açarak mükerrer tahsil sonucunu doğuracak şekilde talepte bulunduğu, bunun da doğru olmadığı açıklanarak dava reddedilmiştir. Ancak, davacı bankanın esasen kredi ilişkisi nedeniyle elinde bulundurduğu teminat bonolarını takip etmesi, bu bonoları rehin cirosu ile kendisine veren kredi borçlusuna karşı görevi olup, takipsiz bırakması halinde kambiyo ilişkisinden doğacak zararlara sebebiyet veren durumuna düşmüş olma ihtimali vardır. Bu itibarla davacının hem teminat bonoları ile keşidecisi hakkında takip yapması ve hem de akti ilişkiye dayanarak kredi borçlusu davalı hakkında alacağın tahsili yoluna gitmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ancak, mahkemece aynı alacağın mükerrer tahsilini engellemek için, kararın hüküm fıkrasında tahsilde tekerrüre esas olmamak üzere denilmek suretiyle hüküm tesisi cihetine gidilmesi gerekirdi. Mahkemece yukarda açıklanan hususlar dikkate alınmadan yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 12.09.1989 tarihinde oybirliği ile karar verildi.