Ticaret Mahkemesi Görev Alanı

Değerli meslektaşlarım merhaba,
emin olmak istediğim bir konu var.M Ticaret A.Ş. den X kişisi stand alanı kiralıyor, ilerleyen süreçte çıkan yangınla ilgili oluşan zararın tazmini için dava açıyoruz. Görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu kanaatindeyiz. Görüşlerinizi bekliyorum.

Evet bahsettiğiniz olay bakımından davanın Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması gerekmektedir. Zira ortaya çıkan zarar her iki tarafın da ticari işletmesine ilişkindir. Eğer söz konusu yangına sebebiyet veren adı geçen şirketle ticari ilişkide bulunan bir kimse değil de, alelade birisi olmuş olsaydı bu durumda davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerekecekti. Zira taraflardan birisi için ticari iş olan bir hususun diğeri içinde ticari iş sayılması aralarında sözleşmesel bir ilişki bulunması halinde mümkün olur; yoksa sözleşme dışı borç ilişkilerinde değil. Ayrıntılı bilgi için bknz: http://www.turkhukuksitesi.com/makale_449.htm

Bir meslektaşımız şirket için kiraladığı araçtan doğan dava için ticaret mahkemesi "kira sözleşmesinden doğan dava olduğu için sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğundan" görevsizlik kararı almıştı. Son içtihatlara bakmanızda yarar olduğunu düşünüyorum.

Türk Ticaret Kanunu 4 ve 5. maddeler birlikte değerlendirildiğinde görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu düşünüyorum.

Tacir olan tarafın, şirket konularıyla ilgili olarak yapmış olduğu ticari iş neticesinde ortaya çıkan hukuki sorunlarda Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir.

Ekteki kararda tacirler arası kira sözleşmesinin varlığı kabul edilmiş, Sulh hukuk mahkemesinin kararını inceleyen Yargıtay da göreve ilişkin bozma yapmamış.

Alıntı: T.C. YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ E. 2012/5488 K. 2012/8676 T. 11.6.2012 • AÇIKTAN FENA KULLANIM (Akde Aykırılık Nedeni İle Tahliye - Akaryakıt Satışında Benzin ve Mazotun Birbirine Karışarak Bu Hali İle Yapılan Satış Nedeni İle Tekne ve Botların Arızalanmasına Neden Olunmak Suretiyle Kiralananın Kira Süresi Boyunca Tam Bir İhtimam İçinde Kullanma İlkesi İhlal Edildiği) • AKDE AYKIRILIK NEDENİ İLE TAHLİYE (Akaryakıtın Birbirine Karıştırılarak Satışının Yapılması Açıktan Fena Kullanımı Oluşturduğu - Bu Eylem Sonucu Kira Sözleşmesi Çekilmez Hale Geldiğinden Kiralananın Tahliyesi Gerektiği) • TAHLİYE DAVASI (Açıktan Fena Kullanımdan Kaynaklanan Akde Aykırılık Nedeni İle - Akaryakıt Satışında Benzin ve Mazotun Birbirine Karışarak Bu Hali İle Yapılan Satış Nedeni İle Tekne ve Botların Arızalanmasına Neden Olunması/Kira Sözleşmesi Çekilmez Hale Geldiğinden Kiralananın Tahliyesi Gerektiği) • KİRA SÖZLEŞMESİNİN ÇEKİLMEZ HALE GELMESİ (Akde Aykırılık Nedeni İle Tahliye - Akaryakıtın Birbirine Karıştırılarak Satışının Yapılması Açıktan Fena Kullanımı Oluşturduğu - Bu Eylem Sonucu Kira Sözleşmesi Çekilmez Hale Geldiğinden İstemin Kabulü Gerektiği) 818/m.256 ÖZET : Dava, açıktan fena kullanımdan kaynaklanan akde aykırılık nedeni ile tahliye istemine ilişkindir. Davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 10 yıl süreli işletme protokolü konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmede, kiralananda akaryakıt ve makine yağları pazarlama satışı işinin yapılacağı belirtilmiş ve işletmecinin, kiralayanın belirlediği tüm kurallara uyacağı hükmü öngörülmüştür. Sözleşmenin özünü oluşturan akaryakıt satışında, benzin ve mazotun birbirine karışarak, bu hali ile yapılan satış nedeni ile tekne ve botların arızalanmasına neden olunmak suretiyle, kiralananın kira süresi boyunca tam bir ihtimam içinde kullanma ilkesi ihlal edilmiştir. Akaryakıtın birbirine karıştırılarak satışının yapılması, açıktan fena kullanımı oluşturduğu kuşkusuzdur. Bu eylem sonucu kira sözleşmesi çekilmez hale geldiğinden, kiralayandan kira sözleşmesinin devamının beklenmesi mümkün değildir. Açıktan fena kullanım nedeni ile kiracıya akde aykırı hususun giderilmesi için süreli bir ihtar gönderilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu durumda, davalının kiralananı açıktan fena kullandığı sabit olduğundan, mahkemece, kiralananın tahliyesine karar verilmesi gerekir. DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: KARAR : Dava, açıktan fena kullanımdan kaynaklanan akde aykırılık nedeni ile tahliye istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacı ile davalı O... Petrolcülük A.Ş. arasında düzenlenen 17.06.2003 tarihli kira sözleşmesi uyarınca, Bodrum Yalıkavak Marina'ya ait tesislerde satılacak akaryakıt ve makine yağı ürünlerinin satış ve pazarlamasının yapılmasının kararlaştırıldığını, davalının bu işi diğer davalı Y...Petrolcülük Tur. Gıda İç Dış Tic. Ltd Şti aracılığı ile gerçekleştirdiğini, davalı tarafından akaryakıt satış ve pazarlaması hizmeti sırasında benzin ve mazotun birbirine karaştırılmasından ötürü bir çok tekne ve servis botlarında büyük hasar meydana geldiğini, verilen bu ayıplı hizmet sonucunda tekne ve araçlarını miranaya bağlayanların davacı ile birlikte mağdur olduklarını, bu konu ile ilgili olarak davacıya birçok şikayet ulaştığını, davalının ayıplı hizmeti nedeniyle marinaya lüks teknelerini bağlayan birçok ünlünün de zarar gördüğünü, bu durumun ulusal ve yerel basına da yansıdığını, davacının zarar görmesinin yanında itibar kaybının da bulunduğunu, davalının söz konusu sözleşmeyi ihlal ettiğini, ayıplı hizmet nedeniyle tekne ve servis botlarında oluşan tüm zararların tazmini ve davalının işletmesini benzin servisi yapar hale getirmesi için davalıya noter ihtarnamesinin gönderildiğini, davalının da cevabi ihtarı ile ayıplı hizmeti kabul ettiğini ve zararları karşılayacağını ve gerekli önlemleri alacağını bildirdiğini, davacının mağduriyeti ve itibarı giderilemez ve tazmin edilemez olduğundan taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin feshine ve davalıların kiralanandan tahliyelerine karar verilmesini istemiştir. Davalı O... Petrolcülük A.Ş. vekili, taraflar arasındaki sözleşmenin kira sözleşmesi olmadığını ve bir kira ilişkisinin de bulunmadığını, sözleşmenin işletme sözleşmesi olması nedeni ile görevli mahkemenin de Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, öncelikle görev yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davalının davacı ile yapılan bir sözleşmesi olmadığını, davalının diğer davalı Y...Petrolcülük Turizm Gıda İç ve Dış Tic Ltd Şti ile imzalamış olduğu 01.01.2007 tarihli bayilik sözleşmesi bulunduğunu, bu nedenle davada sıfatı olmadığını ifade ederek sıfat yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, söz konusu davada Bodrum Sulh Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğunu, meydana gelen olay nedeni ile davalının ve diğer davalının müşteri şikayetlerini giderdiğini, 150.000 TL - 200.000 TL tamir masrafı ödendiğini, marinanın 04.05.2011 tarihinde satış yolu ile el değiştirdiğini bildirerek davanın reddini savunmuştur. Diğer davalı vekili, tarafların Bodrum'da olmaları nedeni ile genel yetki kuralı ve usul ekonomisi gereklerinin gözetilerek öncelikle yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davalı hakkında tefrik kararı verilerek dosyanın Bodrum Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesini, davacı ile kira ilişkisi içinde olmayan davalı O... A.Ş. nin sui generis durumunun Sulh hukuk Mahkemesi görevleri noktasında gereğinin yerine getirilmesi gerektiğini bildirerek ve esasa ilişkin olarak da iyi niyetten yoksun olması nedeniyle davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacının pek fena kullanım nedeniyle tahliye talep ettiğini, belirli bir sürede giderilmesi mümkün olan olgular açıktan kötü kullanım sayılmayacağından bu olguların giderilmesi için kiracıya süreli ihtar gönderilmesi gerektiğini, petrol istasyonundaki yakıtların karışması nedeniyle bir kısım kişilere ait teknelerin hasar gördüğü sabit ise de; bu durumun petrol istasyonundaki teknik bir hatadan kaynaklandığı ve giderilmesinin mümkün olduğu, zarar görenlerin zararları davalıca karşılandığı, davalıya gönderilen noter ihtarnamesinde akde aykırılığın giderilmesi için uygun bir sürenin verilmediği, petrol istasyonundaki hatanın anında giderilmesi mümkün olmadığı, belirli zamana ihtiyaç olduğu ayrıca ihtarnamede sadece yasal yollara başvurulacağının belirtildiği sözleşmenin feshedileceğinin belirtilmediği bu nedenle bu ihtarnamenin usule uygun olmadığı ayrıca ihtarname tebliğinden sonra da aynı durumun devam ettiğinin iddia ve ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Borçlar Kanununun 256.maddesi hükmü uyarınca kiracı kiralananı kira süresi boyunca tam bir ihtimam dairesinde kullanmak zorundadır. Anılan madde hükmü gereğince akde aykırılıktan dolayı kiracının tahliyesine karar verilebilmesi için kiracıya akde aykırı davranışına son vermesi hususunda kiralayanlar tarafından süreli bir ihtar tebliğ ettirilmesi ve tanınan bu süre içerisinde de akde aykırılığın giderilmemiş olması gerekir. Kiralananın açıktan fena kullanılması durumunda akde aykırılığın giderilmesi amacıyla kiracıya ihtar gönderilmesine gerek yoktur. Olayımıza gelince; davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 17.06.2003 başlangıç tarihli, 10 yıl süreli işletme protokolü konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmede, kiralananda akaryakıt ve makine yağları pazarlama satışı işinin yapılacağı belirtilmiş ve işletmecinin, kiralayanın belirlediği tüm kurallara uyacağı hükmü öngörülmüştür. Sözleşmenin özünü oluşturan akaryakıt satışında, benzin ve mazotun birbirine karışarak, bu hali ile yapılan satış nedeni ile tekne ve botların arızalanmasına neden olunmak suretiyle, kiralananın kira süresi boyunca tam bir ihtimam içinde kullanma ilkesi ihlal edilmiştir. Akaryakıtın birbirine karıştırılarak satışının yapılması, açıktan fena kullanımı oluşturduğu kuşkusuzdur. Bu eylem sonucu kira sözleşmesi çekilmez hale geldiğinden, kiralayandan kira sözleşmesinin devamının beklenmesi mümkün değildir. Açıktan fena kullanım nedeni ile kiracıya akde aykırı hususun giderilmesi için süreli bir ihtar gönderilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu durumda, davalının kiralananı açıktan fena kullandığı sabit olduğundan, mahkemece, kiralananın tahliyesine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 11.06.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Sayın Olgu ,
Yukarıda karar sadece kira sözleşmesine ilişkin.
Ancak soru sahibi maddi zararın tazmininden bahsetmiş.

Benim bir davamda her iki tarafta tacir olup,kiracı taşınmazı tahliye ederken taşınmaza zarar vermişti.Zararın tazmini için Asliye Hukuk da açtığım davaya iş bölümü itirazı gelmiş,ancak mahkemece reddedilmişti.Mahkeme taşınmaza verilen zararın ticari ilişkiden yada kira sözleşmesinden kaynaklanmadığına karar verdi.

Alıntı: Yazan YILDIZ HUKUK Sayın Olgu , Yukarıda karar sadece kira sözleşmesine ilişkin. Ancak soru sahibi maddi zararın tazmininden bahsetmiş. Benim bir davamda her iki tarafta tacir olup,kiracı taşınmazı tahliye ederken taşınmaza zarar vermişti.Zararın tazmini için Asliye Hukuk da açtığım davaya iş bölümü itirazı gelmiş,ancak mahkemece reddedilmişti.Mahkeme taşınmaza verilen zararın ticari ilişkiden yada kira sözleşmesinden kaynaklanmadığına karar verdi.

Kararı koyma amacım TTK daki ticari iş sebebiyle kira uyuşmazlıklarının ticaret mahkemesinde görülemeyeceği.

6100 sayılı HMK'da da açıkça

Alıntı: Sulh hukuk mahkemelerinin görevi MADDE 4- (1) Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; a) Kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları,

hüküm kurduğundan smout olayda Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olacağını düşünüyorum.

Alıntı: Yazan olgu Kararı koyma amacım TTK daki ticari iş sebebiyle kira uyuşmazlıklarının ticaret mahkemesinde görülemeyeceği. 6100 sayılı HMK'da da açıkça hüküm kurduğundan smout olayda Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olacağını düşünüyorum.

Sayın Olgu ,benzer bir konuyu daha önce forumda tartışmıştık.
Kira ilişkisinin içine haksız fiil girer mi ,bu yönde oluşan tazminatlar sulh hukuk görevinde mi ,HMK da kastedilen tam olarak nedir diye...Benim fikrim HMK ya rağmen aksi yöndeydi.Orda da net bir sonuç alamamıştık.İlgili linki bulursam eklerim..

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=67627

Alıntı: Yazan YILDIZ HUKUK Sayın Olgu ,benzer bir konuyu daha önce forumda tartışmıştık. Kira ilişkisinin içine haksız fiil girer mi ,bu yönde oluşan tazminatlar sulh hukuk görevinde mi ,HMK da kastedilen tam olarak nedir diye...Benim fikrim HMK ya rağmen aksi yöndeydi.Orda da net bir sonuç alamamıştık.İlgili linki bulursam eklerim..

Konuyu hatırladım.

Davayı haksız fiilden açarsanız tabiki genel mahkemelerde açacaksınız, iki tarafta tacirse ticaret mahkemesinde.

Ancak davayı sözleşmeye aykırılık sebebine dayalı açacaksanız kira sözleşmesi olduğundan sulh hukuk diye düşünüyorum.

Böyle durumlarda sözleşmeye aykırılık sebebiyle dava açmay her zaman daha yerinde bir tercih olduğunu düşünmüşümdür.

Alıntı: Yazan olgu Konuyu hatırladım. Davayı haksız fiilden açarsanız tabiki genel mahkemelerde açacaksınız, iki tarafta tacirse ticaret mahkemesinde. Ancak davayı sözleşmeye aykırılık sebebine dayalı açacaksanız kira sözleşmesi olduğundan sulh hukuk diye düşünüyorum. Böyle durumlarda sözleşmeye aykırılık sebebiyle dava açmay her zaman daha yerinde bir tercih olduğunu düşünmüşümdür.

Sayın Olgu,çıkan yangın sonucu oluşan zararın tazmininde sözleşmeye aykırılık ne şekilde bağdaştıramadım ?

Sözleşmede yazmasada taraflar birbirine zarar vermeyecek işlemler yapmalı, objektif ölçüde zarar görmesini engelleyecek tedbirler önlemler almalıdır. İyi niyet ve dürüstlük kuralı gereğince. Borçlar hukukunda bize anlatılan ilk şeylerden biriydi bu.

Eğer kiraya verenin yangın çıkmasında sorumluluğu (kusurlu veya kusursuz) olduğunu düşünüyorsanız sözleşmeye aykılık bu bahsettiğim durumdur.