Matbu bono metni üzerindeki "malen" kelimesinin üzeri çizilerek "nakden" yazılması

İşe kabul edilebilmek için işveren şirkete teminat senedi veriliyor. Verilen bono "bedeli malen ahzolunmuştur" kaydı da dahil olmak üzere matbaa basımı.Vatandaş işten ayrıldıktan sonra teminat olarak verilen bononun kendisine teslimi için ihtar çekiyor, ancak yanıt alamıyor. Daha sonra lehdar kısmına işveren şirket ortaklarından birinin adı yazılıyor. Matbu olarak basılı bulunan "malen" kelimesinin üzerine bir çizgi çizilip el yazısı ile "nakden" yazılıyor ve icra takibi başlatılıyor.
1- Basılı metnin çizilerek el yazısı ile yapılan düzeltme geçerli midir? (düzeltme yanında keşidecinin parafı yok)
2- İşveren şirket tacir olduğundan, bononun iadesi için kendisine çekilen ihtarın bağlayıcılığı ve bu bahisle bononun kendilerinde olması lazım gelirken, başkası adına doldurularak icraya verilmiş olduğu iddiası sonuç verebilir mi?
3- Eğer mahkeme, işveren şirketin bono ile bağlantısını kabul etmez ise, "malen" kelimesi üzerinde yapılmış değişiklik nasıl kullanılabilir?

Teşekkür ederim.

Soruya bir yanıt eklemeden önce, işçinin işten ayrıldıktan sonra, işe kabul edilirken işveren şirketçe TEMİNAT olarak alındığı kabul edilen teminat senedinin, hangi nedenle tedavüle çıktığı ve tahsil için neden icra takibine konu edildiği sorusunun yanıtına ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum.

Saygılarımla...

Bono haklı hiçbir gerekçe olmaksızın tahsil edilmek isteniyor. Hatta işçi işten ayrılırken kendi yetki ve görevi dahilinde şirket adına yapmış olduğu işlere ilişkin kendisini ibra eder nitelikte cari hesap kayıtları v.s. de işveren tarafından kendisine teslim ediliyor. İşçi kendisine yaptırılan fazla mesai nedeniyle işten ayrılmak isteyince bu senedi icraya vermekle tehdit edilmiş...

böyle bir teminat seneti verildiğine dair bir kayıt,şerh varmı yoksa boş bir bonomu imzalanmış.

Senet üzerinde, silinti ve değişikliklikler, ayrıca borçlu tarafından tasdik edilmedikçe hükümsüzdür.

Açacağınız menfi tespit ve senet iptali davasında senedin düzenlenmesi sırasındaki malen kaydının alacaklı tarafından nakden olarak değiştildiği iddia edildiğinde ispat yükü senet alacaklısına düşer alacaklı nakit verdiğini yazılı delil ile ispatlamalıdır.

T.C. YARGITAY
13.Hukuk Dairesi
Esas: 2001/12774
Karar: 2002/1101
Karar Tarihi: 05.02.2002
ÖZET : Davacı, karz akdine dayanarak davalıya borç verdiğinden bahisle, davalıdan aldığı senede dayanarak yaptığı icra takibine vaki itirazın iptalini istemiştir. Dava konusu senet 15.6.1998 ödeme tarihli, rakam hanesinde 25.000 DM, lehdarı Zeynal B. olup yazı ile de yirmibeşbin DM yazıldığı anlaşılmaktadır. Senet metninde çıplak gözle de görüldüğü şekilde rakam haznesinde 25.000.000 TL.nın son üç sıfırı DM haline getirildiği görülmektedir. Bu hali ile, senet üzerinde tahrifat yapıldığı açık ve belirgindir. Yapılan bu değişiklik borçlu tarafından da paraf edilmemiştir. Bu durumda senet inandırıcılığını kaybetmektedir. Davacı bu çelişkiyi açıklayıcı ve giderici başkaca belge ve delil ibraz edememiştir. Bu nedenle, bu senet nedeniyle davalının 25.000.000 TL borçlu olduğu anlaşılmaktadır.
(2004 S. K. m. 67, 169) (1086 S. K. m. 298) (6762 S. K. m. 660, 690)
Dava: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
Karar: Davacı, davalıya Nisan 1998 tarihinde 25.000 DM borç para verip karşılığında 15.6.1998 vade tarihli senet aldığını, senedi düzenlerken yanlışlıkla iki tane sıfır rakamını fazladan yazdığını, davalının "yeni senede gerek yok" beyanı üzerine sıfırların üzerini düzeltip DM yaptığını, yazı ile yazılan miktarın geçerli olduğunu, davalının senedi vadesinde ödememesi üzerine icra takibi yaptığını, haksız itiraz edildiğini belirterek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Davalı, davacının boş senedi anlaşmaya aykırı doldurduğunu, senette tahrifat yaptığını, senedin 25.000.000 TL telefon makinası karşılığında düzenlendiğini, ancak davacının telefon makinasını vermediği gibi, eşi ile aralarında arsa alışverişi olduğundan senedi bu alışverişten uğradığı zararı karşılamak için 25.000 DM olarak tahrif ettiğini ve davacı hakkında Cumhuriyet Savcılığına şikayetçi olduğunu bildirerek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, itirazın iptaline ve 10.500 DM icra inkar tazminatına hükmedilmiş; karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, karz akdine dayanarak davalıya borç verdiğinden bahisle, davalıdan aldığı senede dayanarak yaptığı icra takibine vaki itirazın iptalini istemiştir. Dava konusu senet 15.6.1998 ödeme tarihli, rakam hanesinde 25.000 DM, lehdarı Zeynal B. olup yazı ile de yirmibeşbin DM yazıldığı anlaşılmaktadır. Senet metninde çıplak gözle de görüldüğü şekilde rakam haznesinde 25.000.000 TL.nın son üç sıfırı DM haline getirildiği görülmektedir. Bu hali ile, senet üzerinde tahrifat yapıldığı açık ve belirgindir. Yapılan bu değişiklik borçlu tarafından da paraf edilmemiştir. Bu durumda senet inandırıcılığını kaybetmektedir. Davacı bu çelişkiyi açıklayıcı ve giderici başkaca belge ve delil ibraz edememiştir. Bu nedenle, bu senet nedeniyle davalının 25.000.000 TL borçlu olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece 25.000.000 TL.na ilişkin davanın kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 5.2.2002 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
T.C. YARGITAY
12.Hukuk Dairesi
Esas: 1976/8307
Karar: 1976/9475
Karar Tarihi: 30.09.1976


Dava: Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 23.8.1976 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
Karar: TTK.nun 690. maddesi yolu ile uygulanması gerekli bu Yasanın 660. maddesi hükmüne göre bir bono metni tahrif edildiği takdirde ancak değiştirmeden sonra bunun üzerine imza koyan kimseler değişik metin gereğince ve ondan önce imzasını koyanlar ise eski metni gereğince sorumludurlar. Senet mümzileri tahrifatın kendileri tarafından yapılmadığını, senedi 12.500 lira üzerinden ihdas ettiklerini, bunun bir kısmını ödeyerek 6500 liraya borçlu kaldıklarını beyan ederek itiraz etmelerine ve senet metninde senet bedeli olarak yapılan yazılar ve rakamlarda tahrifin açık ve seçik bulunmasına göre hadisenin iyi niyet kaideleriyle ilgisi olmadığı düşünülmeksizin 12.500 liradan fazlaya ait itirazın reddine karar verilmesi isabetsiz temyiz itirazları yalnız bu yönden yerinde görüldüğünden merci kararının İİK.nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 30.9.1976 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

Alıntı: Yazan TTK İKİNCİ KISIM : BONO VEYA EMRE MUHARRER SENET A UNSURLAR: Madde 688 - Bono veya emre muharrer senet: 1. Senet metninde (Bono) veya (Emre muharrer senet) kelimesini ve senet Türkçe 'den başka bir dilde yazılmışsa o dilde bono karşılığı olarak kullanılan kelimeyi; 2. Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedeli ödemek vaadini; 3. Vadeyi; 4. Ödeme yerini; 5. Kime ve kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını; 6. Senedin tanzim edildiği gün ve yeri; 7. Senedi tanzim edenin imzasını; ihtiva eder.

Emre muharrer senedin unsurlarını tahdidi (sınırlı,genişletilemez) biçimde sayan TTK.688.maddesinde,senet karşılığının malen/nakden alındığının belirtilmesi gerektiğine ilişkin hüküm yok.Olamaz da.Aksi takdirde senedin Kambiyo senedi olma özelliği ortadan kalkar.
Bu nedenle de,senet bizce geçerlidir.Basılı senetlerde bu tür düzeltmelere uygulamada sıkça rastlamaktayız.Bunlar temel ögelere ilişkin olmadıkları için,senedi tartışılır duruma sokmaz..Sunulan Yargıtay Kararlarında,görüldüğü gibi,senedin temel ögelerinde tahrifat vardır.Olayımızda yok.
Ama meşru hamillik derseniz;tartışılır.
Çekilen Noter ihtarnamesine bir yanıt verilmemesi,gerektiğinde kullanılabilir.
Saygılarımla.

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=5902

ve TTK 660 maddesinin okunmasını tavsiye ederim

senetlerde yapılan tahrifat borçlu tarafından onaylanmadıkça senet geçersizdir