(Karar Tarihi : 16.12.1999)

"Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün dayalı vekilince duruşmalı, davacı vekilince de duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR : Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 27.06.1996 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi imzalandığını, demirbaş olarak verilen malzeme ile ilgili olarak iki adet satış vaadi sözleşmesi düzenlendiğini, davalının taahhüt ettiği 1750 ton ürünü satamadığını, 358 ton ürünü eksik satması nedeniyle 2.234.421.200 TL. cezai şart alacağı doğduğunu, davalının talebe rağmen ödeme yapmadığını ileri sürerek 2.234.421.200 TL'nin dava tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, müvekkilinin 1993 tarihinden beri yıllık satışının 1750 tonun üzerinde olduğunu, bu nedenle cezai şart içeren sözleşmeyi imzaladığını, ancak hükümetin almış olduğu kararla ucuz mazot ithal edildiğinden satışın düştüğünü, bu olağandışı ve beklenmeyen hal nedeniyle cezai şart istenemeyeceğini belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre davalının sözleşmedeki taahhüdüne uymayarak 358 ton eksik mal sattığının sabit olduğu, petrol ürünleri ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararının davalının petrol istasyonunun bulunduğu Samsun'u kapsamadığı, davalının sıfatına göre BK m.161/son uyarınca cezai şartta indirim yapılabileceği gerekçesiyle 1.600.000.000 TL'nin reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-Davacı vekilinin temyizine gelince;

Davalı taşımacılık kooperatifi olup, akaryakıt satım işletmeciliği yaptığı da gözetildiğinde tacir olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece bu durumda TTK m.24'teki cezai şartın tenkis edilemeyeceği hükmü gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.

KARAR : Yukarıda 1 nolu bendde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bendde açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 16.12.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 24 :4. ÜCRET VE CEZANIN TENKİSİ:

       Tacir sıfatını haiz bir borçlu, Borçlar Kanununun 104 üncü maddesinin 2 nci fıkrasiyle 161 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında ve 409 uncu maddesinde yazılı hallerde, fahiş olduğu iddiasiyle bir ücret veya cezanın indirilmesini mahkemeden istiyemez.

Şerh Son Güncelleme: 02-11-2010