(Karar Tarihi : 19.12.2004)

" Taraflar arasında görülen davada Karamürsel Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 08.10.2003 tarih ve 2002/273-2003/419 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Deniz Biltekin tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, davalı bankaya ipotekli taşınmazın paraya çevrilmesi sırasında, taşınmazın icra dosyası ile açık artırmaya çıkarıldığını, müvekkilinin taşınmazı 4.000.000.000.-TL bedelle satın aldığını ve aynı gün USD bozdurarak 14.12.2000 günü davalı bankaya yatırdığını, ne var ki taşınmaz malikinin açtığı dava sonucu ihalenin feshedildiğini, fesih sebebinin İcra Müdürlüğü'nün tebligat işlemini hatalı yapması olduğunu, davalı bankanın da bir yıl altı ay parayı kullanıp faiz işletmediğini ileri sürerek, şimdilik yasal faiz üzerinden uğramış olduğu 3.600.000.000 TL.sinin davalılardan tahsilini talep etmiştir.

Davalı Adalet Bakanlığı vekili, müvekkilinin olayda kusurunun bulunmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava, icradan ihale ile alınan taşınmaz bedelinin, icra müdürlüğü tarafından ihalenin feshine rağmen alıcısı bankaya ödenmesi nedeniyle parasına geç kavuşan alıcı davacının uğradığı zararın tazmini istemine ilişkindir. İhalenin feshi davası 22.12.2000 tarihinde açılmış olmakla dava konusu olaya, 17.07.2003 gün ve 4949 Sayılı Yasanın Geçici 5/20 nci maddesi hükmü uyarınca, İİK.nun 134 ncü maddenin bu kanunla değişik hükümleri uygulanmayacaktır.

İİK.nun 130 ncu maddesi hükmü uyarınca, satış bedeli peşin para ile ödenir. İhalenin feshinin istenmesi halinde ise, alıcı ihale bedelini (kendisine 130.m. ye göre verilen ödeme süresi içinde) nakden ödeyecek yerde ihale bedelini karşılayacak bir banka teminat mektubu gösterebilir. (134/7.m)

Alıcı derhal veya kendisine verilen süre içinde satış bedelini öderse, ihale kesinleşmedikçe, bu ihale bedeli alacaklılara ödenmez. (134/3.m.). Buradaki kesinleşmeden maksat; ya ihale tarihinden itibaren 7 gün içinde şikayette bulunulmamış olması veya gene ihale tarihinden itibaren 7 gün içinde ihalenin feshi istenmiş olup da tetkik merciinin fesih talebinin reddine karar vermişse, bu ret kararının kesinleşmesi nedeniyle ihalenin kesinleşmesidir. İcra dairesi Tetkik Mercii'nin ihalenin feshini karara bağlamasını beklemeden İİK.nun 361 nci maddesi hükmünü kıyasen uygulamak suretiyle yanlışlıkla ödemiş olduğu ihale bedelini alacaklılardan geri alması gerekmektedir. Bu durumda, alıcı da, ihalenin feshi nedeniyle uğramış olduğu faiz kaybı ve komisyon gibi zararını, ihalenin feshinde kusurlu olan kişiden isteyebilir.

Tüm bu açıklamalardan sonra dava konusu olaya dönersek; davacı 04.12.2000 tarihinde ihale bedelini icra dosyasına yatırmış, alacaklı H____ Bankasına para 13.12.2000 tarihinde ödenmiş olup, borçlu S____ Ö____ tarafından 22.12.2000 tarihinde ihalenin feshi talebi ile dava açılmıştır. Yargıtay 12.Hukuk Dairesi'nin bozma kararı üzerine ihalenin feshine dair mahkemece verilen karar 05.04.2002 tarihinde kesinleşmiş ve davacı alıcıya parası 15.05.2002 tarihinde geri ödenmiştir. Bu durumda icra dairesi tetkik merciinin ihalenin feshi talebini karara bağlamasını beklemeden, ihale kesinleştiği sanısıyla 13.12.2000 tarihinde alıcısına ödediği ihale bedelinin, alacaklı bankadan geri ödenmesini isteyecekken (İİK.nun 361 nci maddesi) bunu yapmamakla kusurlu olup, davacı alıcının zarara uğramasına neden olmuştur. Davalı banka da ihale kesinleşmeden kendisine ödenen paranın iadesine kadarki dönemde haksız zenginleşmiştir. Bu itibarla mahkemece, davacının zarar miktarının tesbiti için uzman bilirkişiden rapor alınarak, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 19.12.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : İcra ve İflas Kanunu MADDE 134 :(Değişik: 18/2/1965-538/63 md.)
İcra dairesi tarafından taşınmaz kendisine ihale edilen alıcı o taşınmazın mülkiyetini iktisap etmiş olur. (Ek cümle: 17/7/2003-4949/38 md.) İhale kesinleşinceye kadar taşınmazın ne şekilde muhafaza ve idare edileceği icra dairesi tarafından kararlaştırılır. (Ek cümleler:24/11/2021-7343/27 md.) İhale alıcısının talebi üzerine icra dairesi, satışı yapılan taşınmazda kira sözleşmesine bağlı olarak oturan kişiye kira bedelini, diğer hâllerde ise taşınmazı kullanan kişiye bilirkişi marifetiyle tespit edilen aylık kullanım bedelini icra dairesine yatırmasını emreder.

İlgili, ihtara rağmen kirayı veya belirlenen bedeli icra dairesine yatırmazsa hakkında 356 ncı madde hükmü kıyasen uygulanır. Bu şekilde depo edilen bedel, ihalenin sonucuna göre hak sahibine ödenir.

(Değişik ikinci fıkra:24/11/2021-7343/27 md.) İhalenin feshini, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 281 inci maddesinde yazılı sebepler de dâhil olmak üzere yalnız satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler yurt içinde bir adres göstermek koşuluyla icra mahkemesinden şikâyet yolu ile ihale tarihinden itibaren yedi gün içinde isteyebilirler. İlgililerin ihale yapıldığı ana kadar cereyan eden muamelelerdeki yolsuzluklara en geç ihale günü ıttıla peyda ettiği kabul edilir.

(Ek fıkra:24/11/2021-7343/27 md.) Satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerce yapılan ihalenin feshi talebi, ihale bedeli üzerinden nispi harca tabidir. Bu harcın yarısı talepte bulunulurken peşin olarak yatırılmak zorundadır. Talebin kabulü hâlinde bu harç başka bir kimseye yüklenmez ve istem hâlinde iade edilir. Talebin reddi hâlinde ise alınan bu harç iade edilmez ve harcın kalan kısmı ihalenin feshini isteyenden tahsil edilir.

(Ek fıkra:24/11/2021-7343/27 md.) Satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerce yapılan ihalenin feshi talebinde, talepte bulunulurken, ilgili kişilerin muhtemel zararına karşılık olmak üzere ihale bedelinin yüzde beşi oranında teminat gösterilmesi şarttır. Talebin reddine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde genel hükümlere göre tazminat davasının açılmaması hâlinde hükmedilen para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tahsili için durum mahkemece tahsil dairesine bildirilir. Tahsil dairesi alınan teminattan,
bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde para cezasını tahsil etmezse talep hâlinde teminat ilgilisine iade edilir.

(Ek fıkra:24/11/2021-7343/27 md.) İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek, talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder.
(Ek fıkra: 21/2/2007-5582/4 md.) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, beşinci fıkrada yer alan oran yüzde yirmi olarak uygulanır.
(Ek fıkra: 17/7/2003-4949/38 md.) İhalenin feshine ilişkin şikâyet görevsiz veya yetkisiz icra mahkemesi veya mahkemeye yapılırsa, icra mahkemesi veya mahkeme evrak üzerinde inceleme yaparak başvuru tarihinden itibaren en geç on gün içinde görevsizlik veya yetkisizlik kararı
verir ve masrafını gider avansından karşılamak suretiyle dosyayı resen görevli veya yetkili icra mahkemesine gönderir. Bu kararlar kesindir.

(Ek fıkra: 17/7/2003-4949/38 md.) Taşınmazı satın alanlar, ihaleye alacağına mahsuben iştirak etmemiş olmak kaydıyla, ihalenin feshi talep edilmiş olsa bile, satış bedelini derhâl veya 130 uncu maddeye göre verilen süre içinde nakden ödemek zorundadırlar. İcra müdürü, ödenen
ihale bedeli ile ilgili olarak, ihalenin feshine yönelik şikâyet sonucunda verilecek karar kesinleşinceye kadar para bankalarda nemalandırılır. İhalenin feshine ilişkin şikâyetin kabulüne veya reddine ilişkin kararın kesinleşmesi üzerine, ihale bedeli nemaları ile birlikte hak sahiplerine ödenir.

(Değişik fıkra:24/11/2021-7343/27 md.) İhale kesinleşmedikçe ve ihale konusu mal alıcıya teslim edilmedikçe veya teslime hazır hâle getirilmedikçe ihale bedeli alacaklılara ödenmez. İhale konusu malın teslim edilemeyeceği veya teslime hazır hale getirilemeyeceği durumlarda ihale icra müdürü tarafından iptal olunarak ihale bedeli alıcısına ödenir.

Satış ilanı tebliğ edilmemiş veya satılan malın esaslı vasıflarındaki hataya veya ihalede fesada bilahare vakıf olunmuşsa şikayet müddeti ıttıla tarihinden başlar. Şu kadar ki, bu müddet ihalenin yapıldığına ilişkin kararın elektronik satış portalında ilan edildiği tarihten itibaren bir seneyi geçemez.

İhalenin feshini şikayet yolu ile talep eden ilgili, vakı yolsuzluk neticesinde kendi menfaatlerinin muhtel olduğunu ispata mecburdur.
Tescil için tapu idaresine yapılacak tebligat, şikayet için muayyen müddetin geçmesinden veya şikayet edilmişse şikayeti neticelendiren kararın kesinleşmesinden sonra yapılır.
(Mülga son fıkra: 17/7/2003-4949/103 md.)

Şerh Son Güncelleme: 20-04-2013