(Karar Tarihi : 03.04.2006)

DAVA : Taraflar arasında görülen davada İstanbul Birinci Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nce verilen 21.09.2004 tarih ve 2002/136-2004/518 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı S___ vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, bestesi ve sözleri müvekkiline ait "K____" adlı eserin nakarat kısmının, K____'in seslendirip Z____'in vokal olarak eşlik ettiği "V___" adlı eserde aynen kullandığını, eserin bestecisinin davalı S____ olarak gösterilip kaset ve cd. şeklinde davalılarca piyasaya sürüldüğünü, müvekkilinin bu olay nedeniyle maddi ve manevi zarara uğradığını ileri sürerek, şimdilik (7.500.000.000) TL maddi ve aynı meblağda manevi tazminatın temerrüt faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini, tecavüzün önlenmesini ve hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.

Davalı K... A.Ş. vekili, davanın reddini savunmuş; diğer davalı S___ vekili, tarafların eserlerinin sadece nakarat bölümlerinin benzediğini, bunun her müzik eserinde görülebilecek olağan bir benzerlik olduğunu, notaların aynı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalılarca piyasaya sürülen eserin, davacı eser sahibinin eserinin esaslı kısmından yararlanılarak izinsiz oluşturulduğu, davacının yayma ve çoğaltma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, (4.513.846.154) TL maddi ve (5.000.000.000) TL manevi tazminatın temerrüt faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davalı S____ vekili temyiz etmiştir.

1- Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden anlaşıldığı üzere yargılama sırasında 19.08.2003 tarihli mahkeme kararı ile davalı K... A.Ş.'nin iflasına karar verilmiştir.

İflasın açılması, iflas masasına giren mal ve haklarla ilgili bilumum hukuk davalarını acele olanlar istisna olmak üzere ikinci alacaklılar toplantısından 10 gün sonraya kadar durdurur. Bu hükmün amacı, iflasın açılması ile, tasarruf yetkisi kısıtlanıp yerini iflas idaresi alan müflisin davacı veya davalı olarak taraf bulunduğu davaları devam ettirmekte fayda olup olmadığını tespit bakımından iflas idaresine imkan sağlamaktır, iflas idaresinin bu dava takip yetkisini kullanıp kullanmayacağını tespit edebilmek için, ilk önce iflas organlarının teşekkül etmesi ve her dava hakkında esaslı bilgi sahibi olunması gerekir. İşte bu nedenle İİK'nın 194. maddesine göre hukuk davalarının iflasın açılması ile belli bir süre için durması kabul edilmiştir.

Bu durumda mahkemece bir ara kararı ile davalı K_____ A.Ş. hakkındaki davanın ikinci alacaklılar toplantısından on gün sonraki bir tarihe kadar durmasına karar verilmesi, o tarihten sonra davaya devam edilmesi gerekirken anılan davalı şirket yönünden de işin esasına yönelik karar verilmesi doğru görülmemiştir.

2- Davalı ___ vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Dava FSEK'nın 69 ve 70. maddelerine dayalı maddi ve manevi tazminat ile tecavüzün önlenmesi istemine ilişkindir.

"K____" isimli musiki eserinin beste ve güftesinin davacıya ait olduğu, davalı K____ A.Ş.'nin fonogram yapımcısı ve diğer davalı S____'in besteci eser sahibi olarak belirtildiği dava konusu "V____" adlı musiki eserinin de davacı eserinden daha sonra piyasaya arz edildiği konularında taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

Taraflar arasındaki çözümü gerektiren uyuşmazlık, sözkonusu eserlerin bestesinin aynı veya benzer olup olmadığı, şayet bir benzerlik var ise bunun, her musiki eserinde bulunması mümkün, olağan bir rastlantı veya esinlenme olup olmadığı, FSEK.'nın 35/3. maddesine göre iktibas serbestisi kapsamında kalıp kalmadığıdır.

Mahkemece görüşüne başvurulan iki kişilik bilirkişi kurulunca düzenlenen ilk raporda, önce yanlış eser incelenmiş ve mahkemece gerektiğinde müzik uzmanlarından oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınabileceği bildirilmiş, daha sonra doğru eserler üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen ek raporda, her iki eserin de neredeyse birbirinin aynı olduğu belirtilmiştir. Mahkemece ek rapordaki görüşe itibar edilerek karar verilmiş ise de, bu raporun tarafların iddia ve savunmalarını ayrıntılı bir şekilde değerlendiren, hüküm kurmaya ve denetime elverişli bir rapor olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

FSEK'nın 3. maddesine göre, müzik eserleri her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir. Musiki eserlerinde koruma konusu, işitilen sesler arasındaki sıra ve bağlılık, seslerin melodi, ritim ve harmoni ile belirli karışımları ve aynı zamanda ses ile ifade edilen musiki eserlerinin içeriğidir.

Musiki eserinde sahibinin hususiyetinin varlığının tespitinde ise, o eserin sıradan bir dinleyici nezdinde yarattığı izlenim esas alınmalıdır. Ancak, sözkonusu izlenimin tespitinde her uyuşmazlığın özelliğine göre ve yukarıda açıklanan ilkeler gözönüne alınmak suretiyle bilimsel bir yöntem izlenmelidir.

Oysa, mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda, aralarında bir müzik uzmanı bilirkişi de bulunmasına rağmen hiçbir bilimsel görüş açıklanmaksızın "V____" adlı eserde kullanılan fon müziğinin, davacıya ait "K_____" adlı müzik eserinin nakarat bölümündeki melodi ile aynı olduğu sonucuna varıldığı belirtilmiştir. Az önce de açıklandığı üzere hiçbir bilimsellik taşımayan bu rapora itibar edilemez.

O halde mahkemece müzik uzmanlarından oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden görüş alınarak, davacıya ait "K____" adlı müzik eserinin nakarat bölümündeki melodi ile dava konusu "V____" adlı eserde kullanılan fon müziği karşılaştırılmak suretiyle, davacıya ait "K____" adlı musiki eseri bestesinin koruma kapsamı belirlendikten sonra, dava konusu "V____" adlı eserde kullanılan fon müziğinin FSEK'nın 35/3. maddesi anlamında iktibas serbestisi içinde kalıp kalmadığı veya müstakil bir musiki eseri olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ya da davacı eserine tecavüz oluşturacak derecede aynı ya da benzeri olup olmadığı hususlarında açıklamalı ve denetime elverişli bir rapor düzenlettirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde bir hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

3- Bozma neden ve kapsamına göre, davalı S____ vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.

KARAR : Yukarıda (1) ve (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı Salih vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı Salih yararına (BOZULMASINA) ... 03.04.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Üye Notu : Kararın özeti tarafımca yazılmıştır.

İlgili Mevzuat Hükmü : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu MADDE 3 :II - MUSİKİ ESERLERİ:

       Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir.

Şerh Son Güncelleme: 21-11-2009