Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 1997/3665, Karar: 1997/4162

Karşı tarafa gönderilen ihtarnamede "temerrüt faizi" de talep edileceği bildirilmiş ve tazminatın niteliği de uygunsa "olay tarihinden itibaren" temerrüt faizine hükmedilmesi gereği hakkında.

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Esas: 1990/8842 ; Karar: 1991/1765

Kira tespit davaları sonunda verilen hükümler inşai nitelikte kararlar olup, kesinleşmedikçe icrası istenemez. Bu itibarla Kira tespit davalarında temerrüt ve faiz, dava öncesi gönderilen ihtar tarihinden değil, kararın kesinleştiği tarihten itibaren başlar.

09.11.2005 Tarihli Türk Ticaret Kanunu Tasarısı madde 10 ve Gerekçesi
3. Faizin başlangıcı Madde 10 - (1) Aksine sözleşme yoksa, ticarî bir borcun faizi, vadenin bitiminden ve belli bir vade yoksa ihtar gününden itibaren işlemeye başlar. Madde Gerekçesi: Madde, 6762 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinden aynen alınmıştır.

Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

Türk Ticaret Kanunu, Türk Medeni Kanununun ayrılmaz bir cüzüdür. Bu kanundaki hükümlerle, bir ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen her hangi bir müesseseyi ilgilendiren muamele, fiil ve işlere dair diğer kanunlarda yazılı hususi hükümler, ticari hükümlerdir.

       Hakkında ticari bir hüküm bulunmıyan ticari işlerde mahkeme, ticari örf ve adete, bu dahi yoksa umumi hükümlere göre karar verir.

 14  İçtihat    2 Bilgi    1  Değişiklik Önerisi    1  Ses Dosyası   

III - TİCARİ İŞLER:

       Bu kanunda tanzim olunan hususlarla bir ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer bir müesseseyi ilgilendiren bütün muamele, fiil ve işler ticari işlerdendir.

 2  İçtihat    2 Bilgi    1  Ses Dosyası   

III - TİCARİ İŞLERDE FAİZ:

       1. MUKAVELE SERBESTİSİ:

       Madde 8 - Ticari işlerde faiz miktarı serbestçe tayin olunabilir.

       Üç aydan aşağı olmamak üzere faizin ana paraya eklenerek birlikte tekrar faiz yürütülmesi şartı, yalnız cari hesaplarla borçlu bakımından ticari iş mahiyetini haiz olan karz akitlerinde muteberdir.

       Ödünç para verme işleri, bankalar, tasarruf sandıkları ve tarım kredi kooperatifleri hakkındaki hususi hükümler mahfuzdur.

 3  İçtihat    3 Bilgi    1  Ses Dosyası   

B - HÜKÜMLERİ:

       I - UMUMİ OLARAK:

       Borçlar Kanununun 115 inci maddesiyle 122 nci maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri mahfuz kalmak üzere cari hesap mukavelesinin hükümleri şunlardır:

       1. Aksi kararlaştırılmış olmadıkça cari hesaba zimmet veya matlup kaydı, zimmet veya matlubu doğuran mukavele veya muameleye mütaallik tarafların haiz oldukları dava ve müdafaa haklarını düşüremez. Mukavele veya muamele iptal edilirse ondan doğan kalem hesaptan çıkarılır;

       2. Taraflar arasında cari hesap mukavelesinin akdinden önce mevcut bir matlup, tarafların rızasiyle cari hesaba kaydedilirse aksi kararlaştırılmış olmadıkça bu matlup yenilenmiş olmaz;

       3. Bir ticari senedin cari hesaba kaydı bedelinin tahsil edilmesi halinde muteber olmak şartiyle vukubulmuş sayılır;

       4. Her hesap devresi sonunda zimmet ve matlubu teşkil eden tutarlar birbirinden çıkarıldıktan sonra tanınan veya hükmen tayin olunan bakiye, yeni hesap devresine ait bir kalem olmak üzere hesaba geçirilir; mukavele sona ermiş veya bakıye haczedilmiş ise onun ödenmesi gerekir;

       5. Cari hesabın matlup kısmına kaydolunan tutarlar için mukavele veya ticari teamüller gereğince alındıkları günden itibaren faiz işler.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

2. FAİZ:

       A - UMUMİ OLARAK:

       Zimmet ve matlup kalemlerinin birbirinden çıkarılması neticesinde hasıl olan bakıye için dahi tesbit edildiği günden itibaren faiz işler.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

2. GECİKME FAİZİ:

       Vaktinde konulmıyan sermaye para ise, 140 ıncı madde gereğince tazminat hakkına halel gelmemek şartiyle, sermayenin ödenmesi gereken günden itibaren kanuni faizin de verilmesi lazımdır.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

3. TEKEFFÜL:

Sermaye olarak şirkete alacaklarını devretmiş olan bir ortak alacakları, şirketçe tahsil edilmiş olmadıkça sermaye koyma borcundan kurtulmuş olmaz.

       Alacak müeccel ise, aksi kararlaştırılmış olmadıkça vade gününden, muaccel ise şirket mukavelesi tarihinden itibaren bir ay içinde şirketçe tahsil edilmek lazımdır.

       Her ne sebeple olursa olsun bu müddet içinde tahsil edilemediği takdirde, gecikmeden dolayı şirketin tazminat hakkına halel gelmemek şartiyle, ortak, müddetin bitiminden itibaren geçecek günlerin kanuni faizini dahi vermiye mecburdur.

       Alacak kısmen tahsil edilmişse yukarki hükümler tahsil edilmemiş olan kısım hakkında caridir.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

III - FAİZ VERME BORCU:

       Bir ortak şirketten ödünç aldığı veya şirket hesabına bir yerden tahsil eylediği parayı, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, vade gününde veya mümkün olan en kısa zamanda tediye ve teslim etmiyecek olursa bu vadenin veya zamanın geçmesinden itibaren kanuni faizi dahi vermeye mecbur olur.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

2. TEMERRÜDÜN HÜKÜMLERİ:

       A - UMUMİ OLARAK:

       Madde 407 - Sermaye koyma borcunu vaktinde yerine getirmiyen pay sahibi ihtara lüzum olmaksızın temerrüt faizi ödemekle mükelleftir.

       İdare meclisi bundan başka mütemerrit ortağı iştirak taahhüdünden ve yaptığı kısmi ödemelerden doğan haklarından mahrum etmeye ve yerine başka ortak almaya ve kendisine verilmiş hisse senedi varsa bunları iptal etmeye salahiyetlidir. İptal edilen hisse senetleri ele geçirilemiyorsa iptal kararı 37 nci maddede yazılı gazetede ve ayrıca esas mukavelenin derpiş ettiği şekilde ilan olunur.

       Esas mukavele ile pay sahipleri temerrüt halinde cezai şart ödemeye mecbur tutulabilirler.

       Şirketin tazminat hakları mahfuzdur.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

3. FAİZ ŞARTI:

       Madde 587 - Görüldüğünde veya görüldüğünden muayyen bir müddet sonra ödenmesi şart kılınan bir poliçeye keşideci tarafından faiz şartı dercolunabilir. Bütün diğer poliçelerde böyle bir faiz şartı yazılmamış sayılır.

       Faiz miktarının poliçede gösterilmesi lazımdır; gösterilmemiş ise faiz şartı yazılmamış sayılır.

       Başka bir gün zikredilmemişse faiz, poliçenin keşide gününden itibaren işler.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

V - MÜRACAAT HAKKININ ŞÜMULÜ :

       1. HAMİLİN HAKKI :

       Madde 637 - Hamil müracaat yoliyle:

       1. Poliçenin kabul edilmemiş veya ödenmemiş olan bedelini ve eğer şart kılınmışsa işlemiş faizi;

       2. Vadenin gelmesinden itibaren işliyecek yüzde on hesabiyle faizi;

       3. Protestonun ve hamil tarafından tebliğ olunan ihbarnamelerinin masraflariyle diğer masrafları;

       4. Poliçe bedelinin binde üçünü aşmamak üzere komisyon ücretini; istiyebilir.

       Eğer müracaat hakkı vadenin hululünden önce kullanılırsa poliçe bedelinden bir iskonto yapılır. Bu iskonto müracaat tarihinde hamilin ikametgahında cari olan resmi iskonto haddi üzerinden hesap edilir.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

2. ÖDEYEN KİMSENİN HAKKI:

       Madde 638 - Poliçe bedelini ödemiş olan kimse kendisinden önce gelen borçlulardan :

       1. Ödemiş olduğu meblağın tamamını;

       2. Ödeme tarihinden itibaren bu meblağın yüzde on hesabiyle faizini;

       3. Yaptığı masrafları;

       4. Poliçe bedelinin binde ikisini aşmamak üzere komisyon ücretini; istiyebilir.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

B) KANUNİ VE NİZAMİ FAİZ SÖZLERİNİN MANASI VE FAİZE AİT TAMAMLAYICI HÜKÜMLER

Bu kanunda ve diğer ticari hükümlerde geçen (Kanuni faiz) veya (Nizami faiz) tâbirleri, temerrüt durumu mevcut olduğu takdirde 9 uncu maddenin ikinci fıkrasında, diğer hallerde ise birinci fıkrasında tanzim olunan faiz mânasına gelir.

9 uncu maddenin ikinci fıkrasındaki miktardan fazla temerrüt faizi ödenmesini derpiş eden mukaveleler, 8 inci madde hükümlerine tabi olduğu gibi ödeme yerinde banka iskontosu yüzde ondan ziyade olduğu takdirde temerrüt faizi iskonto miktarına göre de istenebilir.

Borçlar Kanunu'nun 103 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmünün ticari temerrüt faizlerine tatbikında yüzde beş yerine yüzde on miktarı esas tutulur.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdirde borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir.

 1 Bilgi   

Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtariyle, mütemerrit olur.

Borcun ifa edileceği gün müteffikan tâyin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise, mücerret bugünün hitamı ile borçlu mütemerrit olur.

 9  İçtihat    1 Bilgi   

Karzda faiz şart kılınmamış ise akdi muamelelerde faiz lâzım gelmez.

Ticaret muamelelerinde, şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lâzımdır.

 1 Bilgi