Özel Üniversitede Burslu Öğrencilere Zorunlu Hizmet

Merhabalar. Sayın Meslektaşlarım özel bir üniversiteye ÖSYM bursu ile burslu olarak giriş yapan bir müvekkilime girerken (henüz reşit değilken) bir taahhütname imzalatılmış ve okuduğu her bir yıl için 1,5 yıl o üniversitenin kurumlarında zorunlu hizmette bulunacağı kabul ettirilmiş. Ayrıca taahhütnamede cezai şart var ve bu taahhütnameye ek olarak bir kefaletname ile bir büyüğünü kefil yapmışlar. Kendileri en başta bu zorunlu hizmetin dezavantajlarını düşünmemişler ve 2011 yılında üniversiteden kendilerine zorunlu hizmetin YÖK tarafından kaldırıldığına dair bir bilgi verilmiş (herhangi bir yazılı belgeye ulaşamadım). Akabinde müvekkilim ve diğer öğrenciler de kendi planlarını yapmışlar. Ve şimdi üniversite öğrenciler tam mezun olacakken yeniden zorunlu hizmette bulunacakları söylemiş fakat müvekkilim ve diğer öğrenciler bu hizmeti istemiyorlar. Biraz mevzuat karıştırdım fakat pek bir şey bulamadım. Sizce bu arkadaşları bu durumdan kurtarmanın bir yolu var mıdır? Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.

İlgili yıla ait ÖSYM başvuru ve üniversite seçme kılavuzlarında bu üniversite, taahhütte belirttiği şartları ortaya koymuş mu acaba? Öğrenci, tercih listesinde bu okulu, bu özel şartı bilerek mi seçmiş?

Bu kılavuzlarda malum "bu okul şu şu şartlara göre öğrenci kabul ediyor", diye özel şartlar yer alıyor.

Verdiğiniz sınırlı bilgilerden yola çıkarak şöyle düşündüm;

Öğrencinin, yıllar sonraki öğrenim ya da çalışma hayatını/özgürlüğünü önemli ölçüde ve uzun süreli kısıtlayacak bir taahhütte bulunması ve bu taahhüdünü yerine getirmediği takdirde cezai şart ödemeyi kabul etmesi; kanaatimce öğrencinin kazandığı bursu kaybetme ve yine kazandığı öğrenim hakkını kaybetme korku ve baskısı altında iradesinin (hata-hile-aldatma olabilir, ayrıntı bilmiyoruz) sakatlandığı, bu taahhüdü özgür iradesiyle vermediği, bu taahhüde dayanılarak cezai şart talep edilemeyeceği, edilir ise taahhüt (irade sakatlığından dolayı) hukuken geçerli olmadığından iptal edilebilir, diye düşündüm.

Sayın sirya ve Av. Erdem Akçay, öncelikle yorumlarınız için teşekkür ederim. İlgili yıldaki tercih kılavuzunu bulup inceledim aynen şu ibare geçiyor: "Öğrenciler mezun olduktan sonra burslu okudukları her yıl karşılığında tam 1,5 yıl olmak koşuluyla ...... A.Ş. veya ....... Üniversitesi Hastaneleri ve Sağlık Merkezlerinde zorunlu hizmetle yükümlü olacaktır. Aksi takdirde burslu öğrenciler, burs süresine ait olan öğrenim ücretini
üniversiteye ödemekle yükümlüdürler. Burslar akademik başarısızlık, disiplin cezası veya başka bir eğitim programına geçiş yapılması halinde kesilir. Bu konuda burslu öğrencilerden kayıt esnasında hizmet taahhütnamesi alınır." Fakat sınırlı ehliyetsiz bir kişinin bu taahhütname ile böyle bir borç altına girmesi düşünülebilir mi acaba? Kefil olarak kanuni temsilcisi veya amcası, dayısı vs. gibi birisinin gösterilmesi geçerliliği nasıl etkiler? Geçersiz olabileceğini düşünürsek sözleşmenin iptali yoluna başvurarak genel mahkemelerde mi dava açmak lazım yoksa işin idari boyutu da var mıdır?

Sınırlı ehliyetsizin borç altına girmesi için, yasal temsilcisinin izninin ya da onamasının bulunması gerekiyor malum. Kefil eğer yasal temsilciyse, kefaletname iznin varlığının ispatında kullanılabilir. Ancak izin olmasa dahi, onamanın varlığını üniversite kolaylıkla ispatlayabilecektir diye düşünüyorum. Kişisel görüşüm, taahhütname temel olarak geçerlidir.

"2011 yılında üniversiteden kendilerine zorunlu hizmetin YÖK tarafından kaldırıldığına dair bir bilgi verilmiş"

Bunun üzerinde durmak daha faydalı olacaktır sanırım. Ayrıca taahhütnamenin şartlarının(çalışma koşulları gibi) da değerlendirilmesi gerekiyor.

Evet aslında o konuda da büyük bir muğlaklık var. Taahhütnamede tamamen üniversitesinin belirleyeceği şartlarda (mesai, ücret, iş pozisyonu vs.) zorunlu hizmet yapılacağı yazılı. Yaptığım araştırmalar neticesinde bu durumdan bir çok öğrencinin mağdur olduğu ve neredeyse asgari ücrete kadar düşecek şekilde maaşlarla çalıştırıldıklarını öğrendim. Taahhütnameyi iptal ettiremesek de en azından bu belirsizlik için başvurabileceğimiz bir yol var mıdır acaba?

Bu yöndeki kararları kullanabilirsiniz: http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=29648

Konunun üzerinden uzun zaman geçmiş ancak halen bu tür davalar özel üniversiteler tarafından açılmakta. Ayrıca görevli mahkeme konusunda da çelişkili kararlar mevcut