Boşanmış Kadının Soyadı Yargıtay Kararları

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİE. 2006/18362
K. 2007/6832 T. 26.4.2007

• BOŞANDIĞI KOCASININ SOYADINI KULLANMAYA İZİN DAVASI ( Soyadı Tashihi Davası Olmadığı - Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu )

• SOYADI TASHİHİ DAVASI ( Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davasının Bu Nitelikte Olmadığı - Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu )

• GÖREVLİ MAHKEME ( Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davası/Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu - Soyadı Tashihi Davası Niteliğinde Olmadığı )

4721/m. 27
1587/m. 46

ÖZET : davanın Medeni Kanunun 27. ve dava ve hüküm tarihi itibariyle yürürlükte olan Nüfus Kanununun 46. maddesi hükümlerine dayanan bir soy isim tashihi davası olmayıp boşandığı kocasının soyadını kullanmaya izin davası olduğu ve bu davada Aile Mahkemesinin görevli olduğu nazara alınarak davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dosyada mevcut tanık beyanları ve nüfus kayıtlarından, davacının 28/5/1991 yılında boşandığı eşi Toma Semlun'un soyadını almak için mahkemeye başvurduğu, eski eşinin 20/10/1997 tarihinde öldüğü anlaşılmıştır.

Mahkemece, davanın Medeni Kanunun 27. ve dava ve hüküm tarihi itibariyle yürürlükte olan Nüfus Kanununun 46. maddesi hükümlerine dayanan bir soy isim tashihi davası olmayıp boşandığı kocasının soyadını kullanmaya izin davası olduğu ve bu davada Aile Mahkemesinin görevli olduğu nazara alınarak davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, 26.04.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kazancı Bilişimden Alınmıştır.

Boşanan bayan eşler eğer isterlerse kocasının soyadını kullanabilirler. Tabiki bu kullanma koca için herhangi bir olumsuz yön taşımıyorsa. Bugün boşanan eşlerden kocasının soyadı alan bir çok bayan vardır. Bunun çeşitli sebepleri olabilir mesela bayan o soyadıyla tanınıyorsa. Sonuçta kocanın da rızasının alınması gerektigi için koca istedigi zaman bu hakkından vazgeçebilir. Bu olayda da dava koca ölmeden önce açıldığı için gecerli olması kanaatindeydim. (yanlışsam düzeltin lütfen)

T.C.
YARGITAY
2. Hukuk Dairesi

Esas : 2004/5317
Karar : 2004/5992
Tarih : 10.05.2004

ÖZET : Medeni Kanununun 178. maddesi, evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakkının boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmesi ile zamanaşımına uğrayacağını hükme bağlamıştır. Zamanaşımı definin davaya cevap süresi içersinde ileri sürülmesi halinde incelenmesi imkan dahilindedir. (HUMK.m.189,195) Davalı cevap dilekçesinde zamanaşımı defi´ni ileri sürmemiştir. Gerçekleşen bu durum karşısında işin esasının incelenmesi gerekirken hak düşürücü süre olarak algılanıp, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.

(4721 s. MK. m. 173, 178) (1086 s. HUMK. m. 189, 195)

KARAR METNİ :
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

Davacı kocasının soyadının kullanmasına karar verilmesini istemiştir. Taraflar 31.3.1997´de boşanmış, dava ise 7.11.2003´te açılmıştır.

Medeni Kanununun 178. maddesi, evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakkının boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmesi ile zamanaşımına uğrayacağını hükme bağlamıştır. Zamanaşımı definin davaya cevap süresi içersinde ileri sürülmesi halinde incelenmesi imkan dahilindedir. (HUMK.m.189,195) Davalı cevap dilekçesinde zamanaşımı defi´ni ileri sürmemiştir. Gerçekleşen bu durum karşısında işin esasının incelenmesi gerekirken hak düşürücü süre olarak algılanıp, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi. 10.05.2004

Kaynak : Corpus

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2008/18445
K. 2009/5190
T. 23.3.2009

• KADININ BOŞANDIĞI KOCASININ SOYADINI KULLANMAYA İZİN DAVASI ( Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu - Soyadı Tashihi Davası Olmadığı )

• SOYADI TASHİHİ ( Kadının Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davasının Bu Nitelikte Olmadığı - Aile Mahkemesinde Görülmesi Gerektiği )

• BOŞANDIĞI KOCASININ SOYADINI KULLANMAYA İZİN DAVASI ( Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu - Soyadı Tashihi Davası Olmadığı )

• GÖREVLİ MAHKEME ( Kadının Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya İzin Davası - Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu )

4721/m. 27
4787/m. 4
5490/m. 36

ÖZET : Dava, Medeni Kanunun 27. ve Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi hükümlerine dayanan bir soy isim tashihi davası olmayıp kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmaya izin davası olduğu ve bu davada aile mahkemesinin görevli olduğu nazara alınarak davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davacı vekilinin B. Nüfus Müdürlüğü aleyhine açtığı davada, müvekkilinin eşinden boşandıktan sonra aldığı S. olan kızlık soyadını eski kocasının soyadı olan A. olarak değiştirmek istediğini, eski eşinin buna muvafakat ettiğini belirterek müvekkilinin soyadının düzeltilmesine karar verilmesini istediği, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği ve hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabında düzenlenen 173. maddesinde “boşanma halinde kadın, evlenme ile kazandığı kişisel durumunu korur; ancak, evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse hakimden bekarlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir.

Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hakim, kocasının soyadını taşımasına izin verir.

Koca, koşulların değişmesi halinde bu iznin kaldırılmasını isteyebilir” hükmü yer almaktadır.

4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4. maddesinin birinci bendinde, 22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun üçüncü kısmı hariç olmak üzere ikinci kitabı ile 3/12/2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işlerin aile mahkemelerinde görülmesi öngörülmüştür.

Mahkemece, davanın Medeni Kanunun 27. ve Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi hükümlerine dayanan bir soy isim tashihi davası olmayıp kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmaya izin davası olduğu ve bu davada aile mahkemesinin görevli olduğu nazara alınarak davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, 23.03.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kazancı Bilişim

degerli yazarlar,
bir bayanın boşanma ile soyadının degişmesi çocugunun soyadıyla farklılık yaratacagından bu durumun çocugun psikoloji açısından sorun oluşturabilecegi ileri sürülürse ki burada menfaat kendi için oldugu kadar çocuk içinde geçerlidir kadın aynı soyadını kullanabilecek midir ?şimdiden teşekkürler..

Merhaba
Kararları okuduğumda şu konu aklıma takıldı. Acaba taraflar anlaşmalı bir şekilde boşanma davası açtıklarında düzenleyecekleri protokole kadının kocasının soyadını kullanmaya devam edecektir şeklinde bir madde yazdıklarında (tabii koca da buna rıza gösteriyor ) boşanma kararı ile birlikte kocanın soyadının kullanılmasının devamına şeklinde bir karar verilebilir mi?
Gönderilen kararlar ayrı bir dava açılması hususunda idi.
Boşanma ile birlikte böyle bir karar verilmesi mümkünmüdür?
İyi Çalışmalar

Sn.zim

Elbette taraflar protokole bu yönde iradelerini yansıtabilir.Hatta hakim de bu talebi yerinde bulup hüküm kısmına alabilir.Anlaşmalı boşanmalar genellikle temyiz edilmediğinden karar da Yargıtay onayından geçmeden kesinleşmektedir.

Fakat benim kişisel görüşüm ;soyadı isteğinin boşanmanın eki niteliğinde olmadığı,boşanma davası ile birlikte harcı ödenerek aynı dosya içinde dava açmak gerektiği yönündedir.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

Esas No.
2004/2170
Karar No.
2004/3117
Tarihi
11.03.2004

İLGİLİ MEVZUAT
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/173.2

KAVRAMLAR
KADININ SOYADI
BOŞANAN KADININ KOCASININ SOYADINI KULLANMASI

ÖZET
KADININ, BOŞANDIĞI KOCASININ SOYADINI KULLANMAKTA MENFAATİ BULUNDUĞU VE BUNUN KOCAYA BİR ZARAR VERMEYECEĞİ İSPATLANIRSA, İSTEMİ ÜZERİNE HAKİM KOCANIN SOYADINI TAŞIMASINA İZİN VERİR

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hakim kocanın soyadını taşımasına izin verir. ( TMK.md.173/2 )
4787 Sayılı Yasanın 4. maddesinde Türk Medeni Kanununun 2. kitabından kaynaklanan davalara aile mahkemesince bakılacağı hükmü getirilmiştir. Mahkemece bu konuda taraf delillerini toplayarak oluşacak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yasa maddesi yanlış değerlendirilerek görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 11.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı: Yazan Av.Habibe YILMAZ KAYAR Sn.zim Elbette taraflar protokole bu yönde iradelerini yansıtabilir.Hatta hakim de bu talebi yerinde bulup hüküm kısmına alabilir.Anlaşmalı boşanmalar genellikle temyiz edilmediğinden karar da Yargıtay onayından geçmeden kesinleşmektedir. Fakat benim kişisel görüşüm ;soyadı isteğinin boşanmanın eki niteliğinde olmadığı,boşanma davası ile birlikte harcı ödenerek aynı dosya içinde dava açmak gerektiği yönündedir.

Yanıtınız için çok teşekkür ederim Sayın Yılmaz.Belirttiğiniz gibi protokole yazdık ve hakim (sizin görünüşünüzde belirttiğiniz şekli ile) harç ödemeksizin kabul etti.

Eski eşin soy ismini kullanmak için izin davasında hasım olarak eski eş mi gösterilecek?

Eski eş boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin vermezse ne olacak? İzin vermese de eğer sakınca yoksa boşanan eş eski eşinin soyadını alabilir mi?