İstinafda bozmadan sonra ne olacak

Arkadaşlar HMK da istinaf mahkemesinin bozmasından sonra ne olacağı, direnmede dosyanın nereye gideceğini ben bulamadım/çözemedim. Fikirlerinizi bekliyorum.

Alıntı: Yazan Av.MB Arkadaşlar HMK da istinaf mahkemesinin bozmasından sonra ne olacağı, direnmede dosyanın nereye gideceğini ben bulamadım/çözemedim. Fikirlerinizi bekliyorum.

Bir yanlış anlama var sanırım. İstinaf yolunda "bozma" yoktur. Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusu üzerine dört tür karar verebilir:
- İstinaf dilekçesinin reddi (346),
- Davanın esasını incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesi (353/1-a),
- İstinaf başvurusunun esastan reddi (353/1-b-1),
- Davanın esası hakkında karar (353/1-b-2 ve 3, ayrıca 356).

KANUN NO: 3894
DENİZDE ZABT VE MÜSADERE KANUNU
Kabul Tarihi: 10 Temmuz 1940
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 18 Temmuz 1940 - Sayı: 4564

YÜKSEK DENİZ MÜSADERE MAHKEMESİNDE MUHAKEME USULÜ

1. İSTİNAF
MADDE 134 - Deniz müsadere mahkemelerinin hükümlerine karşı bu mahkemeler nezdindeki Devlet ajanı veya alâkalılar tarafından istinaf talep edilebilir. İstinaf, yeni vâkıalara ve yeni delillere de istinaden istenebilir.

MADDE 135 - İstinaf, hükmün tebliğinden itibaren bir ay içinde ve yazılı şekilde deniz müsadere mahkemesinde yapılır.
İstinaf arzuhali verildiğini mütaakip, deniz müsadere mahkemesi reisi arzuhal ile birlikte dâva dosyasını hemen Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesine gönderir.

MADDE 136 - İstinaf talebi esbabı mucibeye müstenit olmak icabeder. İstinaf sebepleri, istinaf arzu halinde dermeyan edilmemiş ise, bir istinaf lâyihası ile Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesine arzolunur. İstinaf lâyihası, istinaf olunun hükmün tebliği tarihinden itibaren iki ay zarfında verilir. Bu müddet Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi tarafından uzatılabilir.

MADDE 137 - İstinaf sebeblerinde:Hükmün hangi noktalarının değiştirilmesi icabettiği açıkça izah edilir.
İstinafın kabulü için serdolunan istinaf sebebi ve yeni vakıalar ve deliller açıkca gösterilir.

MADDE 138 - Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde duruşmadan önce istinaf talebinin geri alınması caizdir. Bu takdirde istinaf hakkı sâkıt olur.

MADDE 139 - Alâkalının istinaf arzuhali ve lâyihası bir avukat tarafından da imza edilmek icap eder.

MADDE 140 - İstinaf arzuhali ve lâyihası kanuni mehil içinde ve kanunun gösterdiği şekilde verilmemiş ise istinaf talebi reddolunur. Red kararı aleyhine itiraz caizdir.
Karar esbabı mücibeye müstenit olmak icap eder.

MADDE 141 - İstinaf arzuhali ve istinaf lâyihası Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi tarafından re'sen hasım tarafa tebliğ olunur. Alâkalılara yapılacak tebligat başka bir vekil tâyin edilmemişse, birinci derecede muhakemedebulunan vekil vasıtasiyle yapılır.
Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin Reisi, hasım tarafa cevap vermek üzere münasip bir mehil tâyin ve duruşma gününü tesbit eder.

MADDE 142 - Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinde cereyan eden muhakeme hakkında bu kanunun 111, 114 üncü maddeleri ve 115 inci maddenin 2 nci fıkrası ve 116 ve 117 nci maddelerin birinci fıkraları, ve 120 nci maddenin ikinci fıkrası ve 121-127 nci maddelerle, 128, 129, 130, 133 üncü maddeleri hükümleri aynen caridir. Eski hale getirme talebi istinaf müddetinin hitamından itibaren bir sene içinde dermeyan edilmek lâzımdır.

MADDE 143 - Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi, deniz müsadere mahkemesinin hükmünü tamamen veya kısmen feshederse, dâvayı yeniden rüyet etmek üzere deniz müsadere mahkemesine iade edebilir.

MADDE 144 - Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin hükümleri tefhim veya tebliğile katileşir.

MADDE 145 - Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesinin hükümlerini deniz müsadere mahkemeleri nezdindeki Devlet ajanı icra ettirir. Şu kadar ki, Yüksek Deniz Müsadere Mahkemesi ajanı bu salâhiyeti kendisiiçin muhafaza edebilir.

Cumhuriyet, TARTIŞMA,31 Ağustos 1991 (s.15)

Üst Mahkemeler

1924 yılında kaldırılmış bulunan “İstinaf (ara) Mahkemeleri”, ilgili çevrelerde sürekli tartışılan bir konudur.

Üst mahkemeler konusunun güncel bir tartışmaya dönüşmüş olması, hükümet programında yer almış olmasındandır. Programın ilgili bölümünün yorumundan, üst mahkemelerin yeniden kurulabileceği anlaşılmaktadır.

Yerel mahkemelerin, bir uyuşmazlığı sona erdiren kararlarına karşı olağan başvuru yollarından ilki, hükmün Yargıtay’ın ilgili dairesinde (özel daire) incelenmesi, temyiz edilmesidir.

Özel daire dosyada mevcut sav ve savunma doğrultusunda, yerel mahkemenin kararını yasalara uygunluk açısından denetlemektedir. Sonuçta özel daire, ya ileri sürülen ya da kendince uygun görülen başkaca nedenlerle, yerel mahkeme hükmünü bozmakta veya onamaktadır. Özel dairenin vermiş olduğu karara karşı, karar düzeltme yoluna gidilmektedir.

Karar düzeltme yolu, Yargıtay özel dairesinin yapmış olabileceği bir hatanın, istem üzerine yine aynı dairede incelenerek düzeltilmesine olanak tanıyan bir yoldur ve kanımızca üst mahkemelerin gereği ve önemi de bu noktada başlamaktadır.

Bugünkü sistemde temyiz ve karar düzeltme incelemeleri, farklı üyelerin katılmasıyla bile olsa, Yargıtay’ın aynı dairesinde yapılmaktadır.
İş yükünün azaltılması ve yargısal adaletten duyulan kuşkunun giderilmesi isteği, üst mahkemelerin kurulmasını gerektirmektedir.

Üst mahkemeler, mevcut sistemde Yargıtay’ın yapmakta olduğu temyiz incelenmesi görevini yerine getirmek üzere kurulmalıdır. Karar düzeltme görevini de Yargıtay özel dairesi yapmalıdır Uyuşmazlık hakkında yerel ve üst mahkeme ile özel dairenin vermiş olduğu kararlar, son aşamada Genel Kurul’da incelenerek karara bağlanmalıdır.

Önerimiz, mevcut sistemde yargısal adalete duyulan güvensizliği ortadan kaldıracak ve Yargıtay’ın iş yükünü de azaltacaktır.

Uyuşmazlık, yerel ve üst mahkemede, özel dairede ve genel kurulda farklı hukuk mantığına sahip yargıçların incelemesinden geçerek sonuçlanmış olacaktır. Böylece kesinleşen hüküm, yargısal adalete duyulması gereken güvenin oluşmasını sağlayacaktır.

Yasa koyucu; kararların, yüksek mahkemede kurul halinde incelenerek verilmesiyle, yargısal adalete olan toplumsal inancın kuvvetleneceğini düşünmüştür. Oysa bugünkü sistemde Yargıtay’ın (bazı daireler hariç), eksik heyetle karar çıkarmakta olduğu, kabul ve itiraf edilen bir gerçektir. Yeni dairelerin kurulmuş olmasıyla, Yargıtay’dan gerekçeli ve doyurucu kararlar çıkacağı düşüncesi, gerçekçi görünmemektedir.

Anayasa’nın 154/1 hükmü gereğince, adliye mahkemelerince verilen ve yasanın başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii Yargıtay’dır. Üst mahkemelerin kurulmasıyla Yargıtay, hem gerçekten son incelemeyi yapabilecek ve hem de içtihat mahkemesi olarak çalışabilecektir. Bu amaçla da olsa, Yargıtay’da kurulan yeni dairelerin yararlı olacağı kuşkuludur.

Üst mahkemeler tartışmasını, yalnızca iş yükü sorununa bağlamamak gerekir. Amaç, uyuşmazlıkların adil, hızlı ve isabetli sonuçlandırılmasını ve yargısal adaletten kuşku duyulmamasını sağlamaktır.
Konunun hükümet programında yer almış olması, isabetli ve umut vericidir.

Av.HULUSİ METİN
İstanbul

İstinaf mahkemesi tarafların gösterdikleri istinaf sebepleriyle sınırlı olarak maddi vakıalarıyla beraber,kural olarak duruşmalı şekilde davayı yeniden ele alıyor ve "davanın reddine" veya "kabulüne" şeklinde karar veriyor...