Dünyada Avukatlık Sınavları

Avukatlık Sınavı ve Bazı Örneklemeler

Avukatlık sınavının Dünyada örneğinin olmadığına ilişkin savları bilimsel verilere göre yapmak gerekir.

Avukatlık mesleğinde sınav tüm dünya ülkelerinde uzun yıllardır tartışılmaktadır. Çağdaş Hukuk devletleri savunma mesleği öncesi sınav zorunluluğu gerçeğini kavrayıp, bu tartışmalardan uzaklaşıp yaklaşık 25 yıl önce kapsamlı bir sınav uygulamasına geçmişlerdir. Hal böyle iken ülkemizdeki kurumsal anlamda savunma mesleğinin geçmişinin yeni olması, avukat sayısının sınırlı olması nedeniyle avukatlık mesleği öncesi sınav uygulaması olmamıştır.

10.05.2001 tarihinde yürürlüğe giren 4667 sayılı Avukatlık Yasasının 28. Maddesi ile stajdan sonra ve avukatlık mesleğine başlamadan önce sınav zorunluluğu getirilmiştir. Avukatlık mesleğinde sınav yeni bir uygulamadır.

Çağdaş hukuk devletlerinde genel anlamda üç tür sınav uygulaması görülmektedir. Birinci usulde hukuk fakültesini bitiren avukat adayları staja başlamadan önce sınava girmekte, ikinci usulde stajdan sonra sınava girmektedirler. Üçüncü usulde ise staja başlamadan ve staj tamamlandıktan sonra iki ayrı sınava girmektedirler. Bu tür sınav uygulamalarının yanında avukatlık öncesi avukatlık meslek okullarında ve okul öncesi staj sırasında ve Fransa da olduğu gibi farklı aşamalarda sınavlar yapılmaktadır.

Bir kaç kısa örnekleme aşağıda sunulmuştur.

Fransa da 6 temel konuda eğitim görülen avukatlık okullarında, her bölümde eğitim tamamlandıktan sonra o bölümle ilgili sınav yapılmaktadır. Avukatlık okulundan sonra iki aşamalı ve kapsamlı bir sınav yapılmaktadır. İlk sınav 5 saatlik yazılı sınavdır. Sınav sonucu sınav kağıtları okul yönetiminden bir kişi, bir profesör ve bir avukat dan oluşan sınav komisyonunca okunmaktadır. İkinci sınav sözlü sınavdır. Savunma tekniğinin sınandığı bu sınavda 3 saatlik hazırlanma süresinin sonunda öğrenci 15 dakikalık bir sürede savunmasını yapmaktadır.

Fransa dışında kapsamlı sınavın yapıldığı diğer ülke İtalya dır. İtalya da avukatlık öncesi sınav Bölge İstinaf Mahkemesi tarafından üç yazı ve beş sözlü olmak üzere sekiz kez yapılmaktadır.

Portekiz de avukat adayı sınava başladıktan üç ay sonra biri yazılı biri sözlü olmak üzere iki sınava girmektedir. Daha sonra 18 aylık staj süresini tamamladıktan sonra son sınava girmektedir. Her üç sınavda da başarılı olması durumunda mesleği başlayabilmekte ve baroya kaydını yaptırabilmektedir.