Avukatlık Ortaklıkları Ortak Girişim Kurabilir Mi?

Sayın Meslektaşlarım,

Ortak girişim olarak adlandırılan özel adi ortaklıklar, Kamu İhale Kanunu'nda ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda geçmekle birlikte ayrıntılı düzenlenmiş değildir. Öğretide incelenen ortak girişimler, kâr elde etme amacıyla hukuksal ve ekonomik açıdan bağımsız girişimlerin bir sözleşmeyle bir araya geldiği ve ortak girişim kurulduktan sonra da bu bağımsızlıklarını korumaya devam ettiği girişimlerdir. Dolayısıyla Borçlar Kanunu'nda düzenlenen adi ortaklıkta kâr elde etme ve paylaşma amacının bulunması şart olmamasına karşın ortak girişimde iktisadi amaç vazgeçilmezdir. Ortak girişimin ortakları gerçek ya da tüzelkişiler olabilir. Özellikle ticaret ortaklıklarının bir araya gelerek ortak girişim kurduğu görülmektedir. Avukatlık ortaklıklarının da yeni bir ortaklık türü olarak yasada düzenlenmesinden sonra bu ortaklıkların amacı doğrultusunda ortak girişim kurması konusunda ne düşünürsünüz? Yani birkaç avukatlık ortaklığı, büyük bir işletmenin, şirketin, vakfın vs. hukuksal işlerini yürütmek amacıyla bir ortak girişim kurabilir mi? Avukatlık ortaklılarının ticari nitelikte sayılmadığı Avukatlık Kanunu'nda birkaç kez yinelenerek vurgulanmasına karşın ortaklığın özünde iktisadi amaç yok mudur ve yasada ticari nitelikte sayılmama durumu ortaklıklar arası işbirliklerine engel midir?

Bence değil, yani avukatlık ortaklıkları da amaçlarına uygun çerçevede yani sadece avukatlık mesleğini yürütmek amacıyla ortak girişim kurabilir ama sizlerin de görüşünü almak istedim.

Not: Ben avukat değilim, bir akademisyen ve doktora öğrencisi olarak bu konuda fikir yürüttüğümüz için sormak istedim.

Alıntı: Yazan Özge Yücel Sayın Meslektaşlarım, Ortak girişim olarak adlandırılan özel adi ortaklıklar, Kamu İhale Kanunu'nda ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda geçmekle birlikte ayrıntılı düzenlenmiş değildir. Öğretide incelenen ortak girişimler, kâr elde etme amacıyla hukuksal ve ekonomik açıdan bağımsız girişimlerin bir sözleşmeyle bir araya geldiği ve ortak girişim kurulduktan sonra da bu bağımsızlıklarını korumaya devam ettiği girişimlerdir. Dolayısıyla Borçlar Kanunu'nda düzenlenen adi ortaklıkta kâr elde etme ve paylaşma amacının bulunması şart olmamasına karşın ortak girişimde iktisadi amaç vazgeçilmezdir. Ortak girişimin ortakları gerçek ya da tüzelkişiler olabilir. Özellikle ticaret ortaklıklarının bir araya gelerek ortak girişim kurduğu görülmektedir. Avukatlık ortaklıklarının da yeni bir ortaklık türü olarak yasada düzenlenmesinden sonra bu ortaklıkların amacı doğrultusunda ortak girişim kurması konusunda ne düşünürsünüz? Yani birkaç avukatlık ortaklığı, büyük bir işletmenin, şirketin, vakfın vs. hukuksal işlerini yürütmek amacıyla bir ortak girişim kurabilir mi? Avukatlık ortaklılarının ticari nitelikte sayılmadığı Avukatlık Kanunu'nda birkaç kez yinelenerek vurgulanmasına karşın ortaklığın özünde iktisadi amaç yok mudur ve yasada ticari nitelikte sayılmama durumu ortaklıklar arası işbirliklerine engel midir? Bence değil, yani avukatlık ortaklıkları da amaçlarına uygun çerçevede yani sadece avukatlık mesleğini yürütmek amacıyla ortak girişim kurabilir ama sizlerin de görüşünü almak istedim. Not: Ben avukat değilim, bir akademisyen ve doktora öğrencisi olarak bu konuda fikir yürüttüğümüz için sormak istedim.

Şimdilik çok kısa bir cevap yazacağım.

Ortak girişimler, sizin de vurguladığınız gibi kapsamlı olarak kanunda düzenlenmemiş olmakla birlikte uygulama ve doktrinde Adi Ortaklık (BK.520-541) hükümlerine tabi olacakları hususu kabul edilmektedir.

Yargıtay kararlarında, bir ortaklığın, Ortak girişim (Adi Ortaklık) olarak nitelendirilebilmesi için, Kanunda düzenlenen şirketlerden hiç birisine girmeyen bir ortaklık olması (TTK.138 ve BK. 520/2) ve bunun yanında ortak iş yapmak amacı, kar paylaşımı iradesi ve amacı, işin hangi kısmını hangi ortağın icra edeceği gibi hususların belirlenmesini yeterli görmektedir.

Başka bir ifade ile bu ortaklığın "süreklilik" arz etmesine gerek duymamaktdır. Bir iş için , bir proje için ortak girişim mümkündür.

Esas itibariyle Adi Ortaklığın amacının da diğer şirket ortaklıklarında olduğu gibi "kar" elde etmek olduğu düşünüldüğünde, kamu hizmeti niteliği kabul gören ve asıl amacı "kar" elde etmek olmayan bir meslek olarak avukatlık ortaklığının, adi ortaklık dairesinde ortak girişimlere konu olmasının, pek mümkün olmaması gerekir. (diye düşünüyorum)

Ancak pratik hayatta bahsettiğiniz şekilde avukatlık hizmeti sınırları içinde bir işi birden fazla avukatlık ortaklığının üstlenmesine de -açık- bir engel hüküm olmadığı kanaatindeyim.

Özge Hanım,
güzel bir konuya değinmişsiniz. Benim cevabım; elbette kurabilir. Fakat böyle bir ortak girişimin özellikle barolar tarafından sıkıntı yaşayacağı da muhakkak. Ben şahsen bu mesleği para kazanmak için yapıyorum. Mesleğin tüm kural ve etik yönlerine de dikkat ederek. Bu bir yana uygulamada çok sık görülen bir husus vardır. Örneğin, bir ticari şirketin hukuk işleri. Bir hukuk bürosu iş hukuku konuları ile ilgilenir iken diğer hukuk bürosu icra ve davaları takip etmekte bir başka hukuk bürosu ise kurumsal hukuk danışmanlığı verebilmektedir. Bu farklı alanlarda uzmanlaşmış üç veya daha fazla avukatlık ortaklığı, hukuk bürosu veya avukat birleşip ortak girişim veya adi ortaklık ta kurabilir. İşte bu noktada adi ortaklık veya ortak girişim ticaret yapar avukatların ticaret yapma yasağı var konusu gündeme gelebilir. Fakat bu salt şekli ve sakat bir yorum olur. Çünkü birden fazla avukat sırf avukatlık veya hukuk danışmanlığı yapmak için bir araya gelmektedir ki bu da zaten uygulamada yıllardır böyle.