Kira Tespit Davasında hangi endeks uygulanacak

yer sahibi tarafımıza kira tespit davası açmış bulunmaktadır. kira sözleşmesi 2004 yılı başlangıçlıdır. kira bedelinin, kira sözleşme yılı artı 3 yıl hak ve nesafete göre belirleneceği içtihatlara göre yerleşmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu Başkalnlığından mahkemenin talebi üzerine 01/01/2005-01/01/2006 ve 01/01/2007 tarihlerine ilişkin Üretici fiyatları endeksi ile tüketici fiyatları endeksi değişim oranlarını gösterir cetveller istenildi. gelen cetvellerde hem üretici fiyatları endeksinde hem de tüketici fiyatları endenksinde 5 bölümlü % gözterilmiştir.1-endeks 2-bir önceki aya göre değişim 3-bir önceki yılın aralık ayına göre değişim 4-bir önceki yılın aynı ayına göre değişim 5-on iki aylık ort.göre değişim ŞİMDİ BUNLARDAN HANGİ % UYGULANACAK. elinde konuyla ilgili yargıtay kararı bulunan var mı?? çok teşekkür ederim şimdiden

Sayın Mumcu, aşağıdakine benzer yüzlerce karar var ve "endeksin uygulanması" şeklinde geçiyor tartışma. 1 nolu başlıkta geçen endenks esas alınacak anladığımız kadarıyla. İyi çalışmalar...

T.C. YARGITAY
3.Hukuk Dairesi

Esas: 2005/2506
Karar: 2005/3057
Karar Tarihi: 24.03.2005

ÖZET : O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklandığı üzere inceleme ve araştırma yapılarak, .... tarihli sözleşmenin serbest irade ile yapılmış önceki sözleşmeden ayrı şartları içeren, rayiç ve emsale uygun, hak ve nesafeti yansıtan yeni bir sözleşme olduğunun saptanması halinde % 65'in altında gerçekleşen TEFE endeksi tam olarak yansıtılmak suretiyle dava konusu dönem kira parasının tespiti gerekir.

(6570 S. K. m. 11)

Dava: Taraflar arasındaki ilk kira sözleşmesi 01.10.1984 tarihli ve iki yıl sürelidir. Sözleşme 6570 sayılı yasanın 11. maddesi gereğince uzaya gelmiştir. Daha sonra taraflar 01.01.2003 tarihinde bir yıl süreli ikinci bir sözleşme yapmışlardır.

Davacı kira parasının "hak ve nasafete" göre tespitini talep ettiğinden, kira sözleşmelerinin ayrı şartları içerip içermediğinin, dolayısıyla 01.01.2003 günlü sözleşmenin önceki sözleşmenin devamı niteliğinde olup olmadığı, buna göre de taraflar arasında serbest iradeyle dönemin rayicine, hak ve nesafete uygun ayrı bir sözleşme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerekir. Araştırma sonucu 01.01.2003 günlü sözleşmenin ( hak ve nasafeti yansıtan yeni bir sözleşme olduğunun ) anlaşılması halinde %65'in altında gerçekleşen TEFE endeksi tam olarak yansıtılmak suretiyle dava konusu dönem kirasının tespiti, aksi halde HAK ve NASAFETE UYGUN KİRANIN TESPİTİ gerekir.

Dava dilekçesinde kira parasının 1.1.2004 gününden başlayarak aylık 900.000.000 Lira olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ve kısmen reddi ile aylık kira parasının 769.800.000 Lira olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

Karar: Davada 1.1.2004 tarihinde başlayan dönem kira parasının tespiti istenilmiş, mahkemece istem tarihi itibariyle yeni dönem kira parasının "hak ve nasafete göre" tespiti cihetine gidilmiştir.

Taraflar arasındaki ilk kira sözleşmesi 1.10.1984 tarihli ve 2 yıl sürelidir. Sözleşme 6570 sayılı yasanın 11. maddesi gereğince uzayagelmiştir.

Yine, aynı yere ilişkin 1.1.2003 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli ikinci kira sözleşmesi yapıldığı tarafların beyanlarından ve dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Tarafların davaya dayanak yaptıkları 1.10.1984 ve 1.1.2003 başlangıç tarihli aynı yere ilişkin kira sözleşmelerinin ayrı şartları içerip içermediği, dolayısı ile 1.1.2003 tarihli sözleşmenin önceki sözleşmenin devamı mahiyetinde olup olmadığı, buna göre de taraflar arasında, serbest iradeyle dönemin rayicine, hak ve nesafete uygun olarak ayrı bir sözleşme yapılıp yapılmadığı araştırılmadan ve de karar yerinde tartışılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Bundan ayrı olarak da; 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre yeni dönem kira parasının hak ve nesafet kuralına göre tespitinde öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmeli ve davalının eski kiracı olması nedeniyle hak ve nesafete uygun kira parası hakim tarafından saptanmalıdır. Hak ve nesafete uygun kira bedelinin bilirkişi tarafından belirlenmesi yerleşik Yargıtay uygulamalarına aykırıdır.

O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklandığı üzere inceleme ve araştırma yapılarak, 1.1.2003 tarihli sözleşmenin serbest irade ile yapılmış önceki sözleşmeden ayrı şartları içeren, rayiç ve emsale uygun, hak ve nesafeti yansıtan yeni bir sözleşme olduğunun saptanması halinde % 65'in altında gerçekleşen TEFE endeksi tam olarak yansıtılmak suretiyle dava konusu dönem kira parasının tespiti gerekir. 1.1.2003 tarihli kira sözleşmesinin önceki sözleşmenin devamı olduğunun anlaşılması halinde ise; şimdiki gibi hak ve nesafete uygun kira parasına hükmedilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 24.3.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

Şu kararı da inceleyebilirsiniz...

T.C. YARGITAY
6.Hukuk Dairesi

Esas: 2004/5911
Karar: 2004/6354
Karar Tarihi: 21.09.2004

ÖZET: Taraflar arasındaki 5.10.1994 başlangıç tarihli ve üç yıl süreli kira sözleşmesinin özel şartlar bölümünün üçüncü maddesinde, kira süresi sözleşmenin noterdeki tasdik tarihinden başlamak üzere ilk dönem için üç yıldır. Bu süre içindeki her yılın hitamında en son ödenen kira bedeline DİE Başkanlığınca yayınlanmakta olan 1987-100 temel yıllık TEFE inde yer alan 12 aylık TEFE değişim oranı uygulanarak kira artışı yapılacağı yazılıdır. Bu artış oranı belli ve muayyendir. Kira sözleşmesi halen ayakta olduğuna göre sözleşmenin kira artışını düzenleyen özel hükmü tarafları bağlar. 5.10.1998-5.10.1999 dönemi kira bedelinin mahkeme kararı ile tespit edilmesi sözleşmedeki artış şartını ortadan kaldırmaz.

(6570 S. K. m. 11)

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara davetiyeler gönderilmişti. Belli günde davacı vekili Av. Z. Gönül Yamaş geldi. Gelenin sözlü açıklaması dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

Dava icra takibine itirazın iptali isteğine ilişkindir. Mahkeme davayı reddetmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı vekili, davalı kiracının 5.10.1994 başlangıç tarihli ve üç yıl süreli kira sözleşmesi ile kiracı olduğu yerin 5.10.1998-5.10.1999 dönemi aylık kira bedelinin kesinleşen kira tespit kararı ile 259.419.600 TL. 5.10.1999-5.10.2000 dönemi aylık kira bedelinin sözleşmede kararlaştırılan artış oranına göre 461.170.000 TL, 5.10.2000-5.10.2001 döneminde 4531 Sayılı Yasa gereği %25 artırımla 576.560.060 TL, 5.10.2001-5.10.2002 döneminde 4531 Sayılı Yasa gereği %10 artırımla 634.216.066 TL. olduğu halde eksik ödenmesi sebebiyle,1.8.2002 tarihinde başlattığı icra takibi ile 5.7.1999 tarihinden 5.1.2002 tarihine kadarki kira farklarının tahsilini istemiştir. Borçlu kiracı süresinde yaptığı kısmi itirazında kesinleşen mahkeme kararıyla aylık kira bedelinin 259.500.000 TL. olduğunu, bu miktar üzerinden birikmiş kira bedelleri olan 3.452.000.000 TL. kira farkı borcunu kabul ettiğini bildirmiş, kabul ettiği miktarı icra dosyasına ödemiştir. Bu itiraz üzerine davacı açtığı iş bu dava ile icra takibine yapılan itirazın iptali ile takibin devamını istemiştir. Davalılar yargılamaya gelmemişlerdir.

Taraflar arasındaki 5.10.1994 başlangıç tarihli ve üç yıl süreli kira sözleşmesinin özel şartlar bölümünün üçüncü maddesinde, kira süresi sözleşmenin noterdeki tasdik tarihinden başlamak üzere ilk dönem için üç yıldır. Bu süre içindeki her yılın hitamında en son ödenen kira bedeline DİE Başkanlığınca yayınlanmakta olan 1987-100 temel yıllık TEFE inde yer alan 12 aylık TEFE değişim oranı uygulanarak kira artışı yapılacağı yazılıdır. Bu artış oranı belli ve muayyendir. Kira sözleşmesi halen ayakta olduğuna göre sözleşmenin kira artışını düzenleyen özel hükmü tarafları bağlar. 5.10.1998-5.10.1999 dönemi kira bedelinin mahkeme kararı ile tespit edilmesi sözleşmedeki artış şartını ortadan kaldırmaz. Uyuşmazlığın, kira sözleşmesi 6570 Sayılı Yasanın 11. maddesi uyarınca her yıl aynı şartlarla yenilenerek devam ettiğine göre sözleşme ve 4531 Sayılı Yasa hükümleri dikkate alınarak çözümlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.

Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı yararına takdir edilen 375.000.000 TL. vekalet ücretinin davalıdan alınıp, davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 21.9.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

Alıntı: Yazan Av.Ebru Mumcu kira bedelinin, kira sözleşme yılı artı 3 yıl hak ve nesafete göre belirleneceği içtihatlara göre yerleşmiştir.

Sayın Av. Ebru Mumcu,

Sorunuzun alıntısını yaptığım kısımdaki "Hak ve nesafete göre belirleneceği" bölümünü dalgınlıkla yanlış şekilde yazdığınızı düşünüyorum. Zaten mesajınızın devamında da "Endeks uygulamasından" söz edilmektedir.Olayınızda "Hak ve nesafet kuralları" değil "Endeks uygulaması" sözkonusu olacaktır. Okuyanlar için, düzeltme ihtiyacını hissettim.

Öte yandan soru daha önce de aşağıdaki linte sorulmuş ve ben geçmiş 1 yılın ortalaması alınır demişim. Başkaca bir fikir beyan eden olmadığına göre, o fikrimde ısrar ediyorum.

Saygılarımla

http://www.turkhukuksitesi.com/showt...ghlight=endeks

TÜİK. tarafından bildirilen Üretici Fiyatları Endekslerine (ÜFE) göre hazırlanan listedeki ( 12 aylık ortalamaya göre değişim oranları ) yani soruda belirtilen listedeki 5 numarada yazılı olanı uygulanır.

Bu oran örneğin 2006 yılı Aralık ayı için %9.34, 2007 Ocak ayı için %9.68, Şubat ayı için %10.08, Mart ayı için %10.63 Nisan ayı için %11.01 şeklindedir.

Yargıtay Kararları Dergisinde de ( 12 aylık ortalamaya göre değişim oranları) yayınlanmaktadır. Diğer oranlara yer verilmemektedir.

Kira tespitlerinde yargıtay uygulamasının bu şekilde olduğu bilinmekle beraber, bunu açıklayan yayınlanmış bir yargıtay kararına ulaşılamamaktadır.Diğer soruda bir arkadaş açıklamıştı. Av. Celal Ülgen'in ( İst. Barosu Yayın Kurulu Bşk) THS.de http://www.turkhukuksitesi.com/makale_90.htm linkinde yayınlanan bir makalesinde de durum bu şekilde ifade edilmektedir. Sayın Ülgen'e yeniden sorduk; makaledeki açıklamalarında bir değişiklik olmadığını bildirdi. ( DİE'nin adı TÜİK. olmuş evvelce TEFE oranları dikkate alınırken şimdi ÜFE ye dönülmüş)

saygılarımla.

verilen yanıtlar için çok teşekkür ederim. bana çok yardımcı oldu.sayın suat ergin, yardımınız için teşekkür ederim, sizce geçmiş 1 yılın ortalaması alınması gerktiğini belirtmişsiniz yani on iki aylık ortalamaya göre mi yani sorumda belirttiğim 5. md.ye göre mi hesaplama yapılmalıdır.

Alıntı: Yazan Av.Ebru Mumcu verilen yanıtlar için çok teşekkür ederim. bana çok yardımcı oldu.sayın suat ergin, yardımınız için teşekkür ederim, sizce geçmiş 1 yılın ortalaması alınması gerktiğini belirtmişsiniz yani on iki aylık ortalamaya göre mi yani sorumda belirttiğim 5. md.ye göre mi hesaplama yapılmalıdır.

Evet, son 12 aylık ortalamaya göre...

Saygılarımla