Rüçhanlı Alacak/ Mahcuz Aracın Satışında İhale Bedeli Ne Olmalıdır?

Satışa çıkartılan aracın aynından doğan borcu (Motorlu taşıtlar vergisi) satışına karar verilen aracın muhammen bedelinin %60'ını ve/veya %40'ını geçiyorsa icra müdürlüğünce bu halde ihale için hangi miktar esas alınacaktır ? (Bilgisi olanların özellikle sayın icra müdürlerimizin bilgilerini paylaşmaları dileğiyle) SAYGILARIMLA
Oktay

Gelir vergisi,kurumlar vergisi ve denge vergisi gibi,imtiyazlı olmayan kamu alacaklarının hacze iştiraki genel haciz şartlarına tabidir. Ancak Aracın,malın aynından doğan vergi borcu(motorlu taşıtlar vergisi rüçhanlı alacak)olarak rehinden önce ödenmesi gerekir.

Av.Hatun Olguner cevabınız için teşekkür ederim.
Satıştan sonra öncelikli olarak aracın aynından doğan borcu ihale bedelinden ödenir. Ancak benim asıl sorum aynından doğan borç miktarı; takdir edilen kıymetin %60 veya %40'ından fazla ise hangi miktar esas alınacaktır. Satış muhammen bedelin %60 yada %40 'ndan yapıldıktan sonra ihale bedelinden karşıladığı miktar kadar aynından doğan borç yatırılmalımı yoksa aynından doğan borç miktarı daha fazla olduğu için bu miktar üzerinden mi satışa çıkarılmalıdır. (satış isteyeninin alacağına rüçhanı olan alacak olduğu için). SAYGILARIMLA
OKTAY

(Aracın aynından doğan motorlu taşıt vergisi rüçhanlı alacaktır.)
Satış bedelinin rüçhanlı alacakları karşılamaması halinde satış talebinin düşmesi gerekeceğine ilişkin ;

HGK KARARI :

Taraflararasındaki ihalenin feshi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Kızıltepe İTM ce davanın reddine dair verilen karar Yargıtay 12. HD 18.11.1998 T 1998/12171-13798 sayılı ilamı ile : (... İİK 129. maddesi kamu düzenine ilişkin olup şikayetin süreye bağlı olmaması nedeniyle ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmiş olması isabetsizdir ...) gerekçesiyle bozulmuş,mahkemece eski kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden : Şikayetçi Vekili.
HUKUK GENEL KURULU KARARI :

... Gerçekten ihale,artırma bedelinin satış isteyenin alacağı ile rüçhanı olan alacakların toplamından fazla olması ve bunlardan başka paraya çevirme ve paylaştırma masraflarını karşılaması gerektiğini vurgulayan,
bu bedelle alıcı çıkmaması halinde de satış talebinin düşmesini öngören İİK m 129 un buyurucu nitelikteki hükmüne aykırı olarak yapılmıştır.
Bu itibarla bankanın,satış ilanı içeriğine rağmen rüçhanlı alacağını karşılamayan ihalenin feshini istemede haklı olduğu kuşkusuzdur. Bu hakkın ( şikayetin) kullanılması süreye tabi değildir.
HGK 24.1.1990 1989/554 1990/12

Alıntı: Yazan Okty Av.Hatun Olguner cevabınız için teşekkür ederim. Satıştan sonra öncelikli olarak aracın aynından doğan borcu ihale bedelinden ödenir. Ancak benim asıl sorum aynından doğan borç miktarı; takdir edilen kıymetin %60 veya %40'ından fazla ise hangi miktar esas alınacaktır. Satış muhammen bedelin %60 yada %40 'ndan yapıldıktan sonra ihale bedelinden karşıladığı miktar kadar aynından doğan borç yatırılmalımı yoksa aynından doğan borç miktarı daha fazla olduğu için bu miktar üzerinden mi satışa çıkarılmalıdır. (satış isteyeninin alacağına rüçhanı olan alacak olduğu için). SAYGILARIMLA OKTAY

Sayın Okty,

Önce yasanın ilgili maddesini aktarayım.

Alıntı: İHALENİN YAPILMASI VE GERİ BIRAKILMASI MADDE 115 - (Değişik: 3890 - 3.7.1940) Satılığa çıkarılan mal üç defa bağırıldıktan sonra en çok artırana ihale edilir. Şu kadar ki, artırma bedelinin malın tahmin edilen kıymetinin (Değişik ibare: 4949 - 17.7.2003 / m.28) "yüzde altmışını" bulması ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan diğer alacaklar o malla temin edilmişse, bu suretle rüçhanı olan alacakların mecmuundan fazla olması ve bundan başka paraya çevirme ve paraların paylaştırılması masraflarını tecavüz etmesi şarttır. Arttırma bu miktara baliğ olmazsa satış icra müdürü tarafından geri bırakılır ve artıranlar taahhüdlerinden kurtulur.

Maddeden ve Sayın Olguner'in aktardığı karardan anladıklarım şöyledir.

Satış muhammen bedel üzerinden (%60/%40) üzerinden yapılacak, ancak açık artırma sonunda, ihale bedeli rüçhanlı alacakların toplamı ile paraya çevirme ve paylaştırma masraflarından fazla olmalıdır. Aksi takdirde ihalenin feshi sebebi olmaktadır.Bir başka deyişle ihale neticesinde ulaşılan rakam: %60(Veya 40)+ Rüçhanlı alacak+ paraya çevirme ve paylaştırma masrafı şeklinde olmalıdır.

Ancak sadece alacaklıya ait bir rüçhanlı alacak varsa ve alacaklı muvafakat ederse, (Satış bedelinin rüçhanlı alacağı karşılamaması durumunda) ihalenin feshedilemeyeceğine dair karar da bulunmaktadır.

Saygılarımla

Sayın Av.Hatun Olguner ve Sayın Av.Suat Ergin bilgilerinizi paylaştığınız için çok teşekkür ederim. Saygılarımla
Oktay

> 2-) BURSA VALİLİĞİ DEFTERDARLIK VASITALIR VERGİLER GELİR MÜDÜRLÜĞÜTARİH : 15.01.2005SAYI : B.07-4.DEF.0.16.12-THSLT-382-04-KONU : İcra Müdürlüğünce yapılan açık artırmalar (özellikle araçlar için) sonucu ihale alıcılarının tescilinde Aynından doğan vergi borçları ve bu borçların piyasa rayiç Değerinin üzerinde olması nedeniyle satışında meydana gelen tereddütlerhk............. MÜDÜRLÜĞÜNE ...........İlgi : Bila tarih ............ Sayılı yazınız. İlgide kayıtlı yazınızda, Müdürlüğünüzce yapılan açık artırmalar(özellikle araçlar için) sonucu ihale alıcılarının tescil için TrafikTescil Amirliklerine başvurduğunda kendilerinden borcu yoktur yazısınınistenildiği ancak aracın aynından doğan vergi borçları nedeniylealınamadığı ve tescil yapılamadığı, bu sebeple ihale alıcılarının satışaçıkarılan aracın önceki vergi borçlarından sorumlu tutulmamaları yönündebeyanlarının olduğu, yine satışa çıkarılan aracın vergi borcunun piyasarayiç değerinin çok üzerinde olması nedeniyle satışının mümkünolmadığından bahisle, tereddüde düşülen söz konusu hususlar hakkındaDefterdarlığımız görüşünün bildirilmesi istenilmektedir. Bilindiği gibi, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun13’ncü maddesinin (c) fıkrasında; “ Noterler, trafik,belediye veya liman sicil memurları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil havavasıtaları sicil memurları gibi taşıtların her türlü satış ve devirişlemlerini yapanlar, motorlu taşıtların her türlü satış veya devirişlemlerini yapmadan önce, bu taşıtlara ait o güne kadar ödenmemişmotorlu taşıtlar vergileri ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergicezalarının ödendiğini gösterir belgeyi istemeye mecburdurlar.”hükmü, (e) fıkrasında ise; “Yukarıda (c) ve (d) bentlerindebelirtilen zorunluluklara uymadan işlem yapanlar, ödenmeyen veya noksanödenen vergiler ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergicezalarından, mükelleflerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Ancak,bunlar sorumlu sıfatı ile ödemek mecburiyetinde kaldıkları vergilerdolayısıyla mükelleflere rücu hakkına sahiptirler.” hükmümevcuttur. Kanunun bu hükmü ile; motorlu taşıtların satış veya devri sırasındageçmişe yönelik olarak ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi,gecikme faizi,gecikme zammı ile vergi cezalarının bulunması halinde bu borçlarınıntahsilinin güvence altına alınmak ve bu güvenlik işlemlerini gerektiğigibi takip etmeyen kişilerin de sorumlu olacakları yönünde caydırıcılıkgetirilmek istenilmiştir. Diğer taraftan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü HakkındaKanunun 21 inci maddesinde; “Üçüncü şahıslar tarafından haczedilenmallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı içinde hacizkonulursa bu alacakta hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeligarameten taksim olunur Rehinli alacaklıların hakları mahfuzdur. Ancak,gümrük resmi, bina vearazi vergisi gibi eşya ve gayrimenkulün aynından doğan amme alacakları,o eşya ve gayrimenkulün bedelinden tahsilinde rehinli alacaklardan evvelgelir. Borçlunun iflası, mirasın reddi ve terekenin resmi tasfiyeye tabitutulması hallerinde amme alacakları hakkında İcra ve İflas Kanununun206'ncı maddesindeki sıraya göre muamele yapılır.” hükmüne yerverilmiştir. Kanunun bu maddesinin ikinci fıkrası ile hacze konu eşya ve gayrimenkulünsatışından elde edilecek bedelden bu eşya veya gayrimenkulün aynındandoğan vergilerin öncelik sırasına sahip olduğu hüküm altına alınmıştır. 197 ve 6183 sayılı Kanunların yukarıda yer verilen hükümlerinin birliktedeğerlendirilmesi sonucunda, hacze konu motorlu taşıtın Müdürlüğünüzcesatışı neticesinde elde edilen bedelden, MOTORLU TAŞITIN AYNINDAN DOĞANVERGİ BORÇLARININ TAMAMININ, KANUNLARDA ÖNGÖRÜLEN TÜM GÜVENLİKÖNLEMLERİNE RAĞMEN, KARŞILANMAMASI HALİNDE DE MOTORLU TAŞITIN ALICISIADINA İLGİLİ SİCİLLERDE TESCİL İŞLEMİNİN YAPILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLANİLİŞİKSİZLİK BELGESİNİN VERİLMESİNDE KANUNEN BİR ENGEL BULUNMAMAKTADIR. Yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca, Müdürlüğünüzce açık artırmayoluyla satışa çıkarılan taşıtların satış bedelinden öncelikle söz konusutaşıtın aynından doğan vergilerin tahsil edilmesi, satış bedelindentaşıtın aynından doğan vergi borçlarının tamamının karşılanmaması halindede, taşıtın alıcısı adına tecil işleminin yapılabilmesi için gerekli olanİLİŞİKSİZLİK BELGESİNİN verilmesi icap eder. Kalan borçların taşıtın eskisahibinden aranılmaya devam edileceği tabiidir. Bilgilerinize rica ederim.

10,000 Tl muammen bedel üzrinde satışa sunulan aracın aynından doğan 6.000 TL vergi borcu var.
% 40 ı 4,000 TL satış bedeli,vergi borcu 6,000 TL satış masrafı da 500 TL olan arcın 6,000+4000+500 : 10.500 TL bedelle satılması halinde satışın yapılması gerekiyorsa, bu aracın hiç bir zaman
satışı mümkün değil bu durumda ne yapmalı.

Mehmet Bey Merhaba,
Yukarıda eklemiş olduğum Bursa Valiliği Defterdarlık Vasıtalar Vergiler Gelir Müdürlüğünün 15.01.2005 tarih ve B.07-4.DEF.0.16.12-THSLT-382-04 sayılı yazısından görüleceği üzere Satışına karar verilen aracın aynından kaynaklanan vergi borcu muhammen bedelin % 40'ını aşıyorsa esas alınacak miktar aracın % 40+Satış masraflarını geçmesi gerektiğidir. Verdiğiniz örnekte teklif edilen bedel 4500.-TL'yi bulduğu zaman satış yapılmalı ve İhale kesinleştikten sonra yalnızca Satış masrafları ayrıldıktan sonra kalan ihale bedelinin tamamı Aracın aynından doğan borcundan mahsup edilmek üzere vergi dairesine yatırılmalıdır. Ayrıca Aracın Bağlı olduğu Vergi Dairesine müzekkere yazılarak aracın satış bedelinin aynından kaynaklanan borcunu karşılamadığını ancak bütün satış bedelinin (masraflar düşüldükten sonra) yatırılmış olduğunu ve alıcı adına tescil yapılabilmesi için icra dosyasına İLİŞİKSİZ belgesinin istenilmesi gerekmektedir. Aracın kalan MTV borçlarından eski malikinin sorumluluğu devam edecek olup satış isteyen alacaklı veya vekiline de ihale bedelinden yalnızca satış masrafları ödenecektir. Bir İcra Dosyasından aynı bahsettiğim şekilde araç satışı yaptım ve ilgili vergi dairesinden ilişiksiz belgesi istedim ve İcra Dosyasına İlişiksiz Belgesi gönderildi.
Saygılarımla.