Çekte Ciranta Aleyhine İhtiyati Haciz Mümkün Müdür?

Kıymetli meslektaşlar İhtiyati haciz kararı, keşideci ve cirantalar aleyhine alınabilir mi? Alabilirsek yetkili mahkeme neresi olacaktır? Daha sonrasında icra takibi nasıl ve nerede işleyecektir? Şimdiden teşekkürler...

Alıntı: Yazan net profil Kıymetli meslektaşlar İhtiyati haciz kararı, keşideci ve cirantalar aleyhine alınabilir mi? Alabilirsek yetkili mahkeme neresi olacaktır? Daha sonrasında icra takibi nasıl ve nerede işleyecektir? Şimdiden teşekkürler...

sayın meslektaşım çekte keşideci için ihtiyati haciz mümkün ancak cirantalar için ihtiyati haciz mümkün değildir. ihtiyati haciz istemi çek üzerinde yazan keşide yeri asliye ticaret mahkemesinden yapılır.ihtiyati hacizkararını aldıktan sonra aynı yer icra dairesinde ihtiyati hacizli icra takibi başlatılır. takibin kesinleşmesi üzerine yatırılan %10-%15 teminat iade alınır.

T.C. YARGITAY

11.Hukuk Dairesi
Esas: 2011/9530
Karar: 2011/8935
Karar Tarihi: 14.07.2011


İHTİYATİ HACİZ KARARINA İTİRAZ - KARŞILIKSIZ ÇIKAN ÇEKE DAYALI VERİLEN İHTİYATİ HACİZ KARARI - ÇEKİN KEŞİDE YERİ İLE ÖDEME YERİNİN BELİRLENMESİ - İTİRAZ EDENLERİN YETKİYE İLİŞKİN İTİRAZLARININ KABULÜ GEREĞİ

ÖZET: Dava, karşılıksız çıkan çeke dayalı verilen ihtiyati haciz kararına itiraza ilişkindir. İhtiyati haczin dayanağı olan çekin keşide yeri ile ödeme yeri Y… olup, aleyhine ihtiyati haciz istenilen keşideci ile cirantanın çek üzerinde ikametgah adresleri bulunmamaktadır. Alacaklı vekili, ihtiyati haciz talep ederken dilekçesinde borçluların adreslerini M… olarak göstermiş ise de buna dair dosyada delil bulunmamaktadır. Alacaklının, ihtiyati haciz kararına itiraz edilmesi üzerine ibraz ettiği belgelerde keşideci ve cirantanın değil, M... Ltd. Şti.'nin adresi mevcuttur. Bu itibarla, itiraz edenlerin yetkiye ilişkin itirazlarının kabulü gerekir.

(2004 S. K. m. 50, 258, 265) (818 S. K. m. 73) (1086 S. K. m. 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27)

Dava ve Karar: Taraflar arasında görülen davada; Mersin 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nce verilen 07.09.2010 tarih ve 2010/158-2010/158 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi, ihtiyati hacze itiraz eden vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

İhtiyati hacze itiraz edenler vekili, müvekkillerinin ikametgahının Yerköy olduğunu, ayrıca karşı yanın talebine dayanak yaptığı çekin keşide ve ödeme yerinin de Yerköy olduğunu ve çekin keşide tarihinin de tahrifatlı olduğunu bildirerek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

İhtiyati haciz talep vekili, borçluların Mersin'de ikamet ettiklerini, dava konusu çekin de Mersin'de yapılan ticari alışveriş nedeniyle Mersin'de verildiğini ve Mersin Mahkemeleri'nin yetkili olduğunu savunmuştur.

Mahkemece, çekteki tahrifat iddiasının dinlenemeyeceği, İİK'nun 50'nci madde ile BK. 73'üncü maddesi gereğince alacaklının ikametgahı mahkemesinin de yetkili olduğu gerekçesiyle ihtiyati hacze itirazın reddine karar verilmiştir.

Kararı, ihtiyati hacze itiraz edenler vekili temyiz etmiştir.

İstem, karşılıksız çıkan çeke dayalı verilen ihtiyati haciz kararına itiraza ilişkindir.

İİK'nun 258. maddesi uyarınca ihtiyati hacze aynı kanunun 50. maddesine göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. Anılan düzenlemede de HUMK'nun yetkiye ilişkin hükümlerine atıf yapılmıştır. Alacaklı olduğunu iddia eden kimse, HUMK'nun 9-27. maddelerine göre belirlenecek veya geçerli yetki sözleşmesi yapılmış ise kararlaştırılan yer mahkemelerinden birinden ihtiyati haciz kararı verilmesini talep edebilecektir. İİK'nun 265. maddesi uyarınca aleyhine ihtiyati haciz kararı verilen kimsenin, borcun sebebine, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı itiraz edebileceği hükme bağlanmıştır. Uyuşmazlığa konu olayda itiraz eden vekili, ihtiyati kararında mahkemenin yetkili olmadığını ileri sürmüştür. Yazılı gerekçe ile yetki itirazı ret edilmiştir. Ancak, ihtiyati haciz kararı çeke dayalı olarak tesis edilmiştir. Çek, kambiyo senetlerindendir. Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar, aranacak alacaklardandır. Bu alacaklar için borçlunun ikametgahında dava açılması gerekir. Çeke dayalı davalarda da çekin ödeme yeri ile borçlunun ikametgahı yer mahkemeleri yetkilidir. Dairemizin yerleşik uygulaması da bu yöndedir.

Somut olayda, ihtiyati haczin dayanağı olan çekin keşide yeri ile ödeme yeri Yerköy olup, aleyhine ihtiyati haciz istenilen keşideci ile cirantanın çek üzerinde ikametgah adresleri bulunmamaktadır. Alacaklı vekili, ihtiyati haciz talep ederken dilekçesinde borçluların adreslerini Mersin olarak göstermiş ise de buna dair dosyada delil bulunmamaktadır. Alacaklının, ihtiyati haciz kararına itiraz edilmesi üzerine ibraz ettiği belgelerde keşideci ve cirantanın değil, M....... Ltd. Şti.'nin adresi mevcuttur. Bu itibarla, itiraz edenlerin yetkiye ilişkin itirazlarının kabulü gerekirken itirazın reddine karar verilmiş olması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle ihtiyati hacze itiraz edenlerin temyiz itirazlarının kabulüyle mahkeme kararının BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 14.07.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

T.C. YARGITAY

15.Hukuk Dairesi
Esas: 2015/1513
Karar: 2015/1727
Karar Tarihi: 02.04.2015


İHTİYATİ HACZE İTİRAZIN REDDİ - DAVALININ MAHKEMENİN YETKİSİNE YÖNELİK İTİRAZINDA HAKLI OLDUĞU - İTİRAZIN KABULÜ İLE İHTİYATİ HACZİN KALDIRILMASINA KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ - HÜKMÜN BOZULDUĞU

ÖZET: Davalı mahkemenin yetkisine yönelik itirazında haklı olduğundan itirazın kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken dayanakları gösterilmeden ve sebepleri açıklanmadan İİK ve HMK hükümlerine göre mahkemenin yetkili olduğu kabul edilerek itirazın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

(2004 S. K. m. 50, 257, 258) (6100 S. K. m. 6)

Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı ihtiyati hacze itirazın reddine dair kararın temyizen tetkiki davacı vekilince talep edilmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla temyiz dilekçesi ile dosyadaki tüm belgeler okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Davacı alacaklı Nevşehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne verdiği dilekçesinde 26.08.2014 tarihli 5.700,00 TL bedelli fatura ile davalı borçludan alacaklı olduğunu, alacağının ödenmediğini, borçlunun mallarını kaçırmakta olduğunun istihbar edildiğini iddia ederek İcra İflas Kanunu'nun 257 ve devamı maddeleri uyarınca borçlunun menkul ve gayrimenkul mallar ile 3. şahıslardaki hak ve alacaklarına ihtiyati haciz konulmasını istemiş; mahkemenin 22.04.2014 tarih 2014/196 D.iş sayılı kararı ile talep kabul edilerek borçlunun 5.700,00 TL tutarındaki borcuna yeter miktarda yedinde veya 3. şahıslarda olan taşınır ve taşınmaz mal ve alacakları ile diğer haklarının ihtiyaten haczine, alacak miktarının %15'i oranında teminat yatırılmasına karar verilmiş; davalı borçlu süresinde verdiği 15.10.2014 tarihli dilekçesiyle mahkemenin yetkisine ve ihtiyati haczin dayandığı sebeplere itiraz etmiş; mahkemece itirazın duruşmalı olarak yapılan incelemesi sonucunda 20.11.2014 tarihli kararla ihtiyati hacze itirazın reddine karar verilmiş; verilen karar, davalı borçlu tarafından temyiz edilmiştir.

İİK'nın 258/I. maddesine göre ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. İİK'nın 50. maddesinde ise yetki konusunda HMK'nın yetkiye ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 6/1. maddesinde genel yetkili mahkemenin davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, 10. maddesinde sözleşmeden doğan davaların sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği düzenlenmiştir. Dosya kapsamından davalının yerleşim yerinin Gülşehir olduğu, sözleşmenin ifa yerinin neresi olduğuna dair dosyaya davacı tarafından bir delil ve açıklama sunulmadığı gibi davalının da akdi ilişkiyi inkar ettiği anlaşılmaktadır. Davalı borçlu ihtiyati hacze itirazında yetkili mahkemenin Gülşehir mahkemeleri olduğunu ileri sürerek mahkemenin yetkisine itiraz etmiştir. Dosya kapsamına göre ihtiyati hacze karar vermekle yetkili mahkemenin HMK'nın 6. maddesi uyarınca Gülşehir Mahkemesi olduğu anlaşılmaktadır. Davalı mahkemenin yetkisine yönelik itirazında haklı olduğundan itirazın kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken dayanakları gösterilmeden ve sebepleri açıklanmadan İİK ve HMK hükümlerine göre mahkemenin yetkili olduğu kabul edilerek itirazın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 02.04.2015 gününde kesin olarak oybirliği ile, karar verildi. (¤¤)


(KAYNAK: Av. Mehmet GEDİKBAŞ)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı