Akıl hastalığı nedeniyle açılan davanın ıslah ile mutlak butlan davasına dönüştürülmesi mümkün müdür?

Merhaba sayın meslektaşlarım. bir müvekkilimin eşi zeka geriliği nedeniyle kısıtlanmış bulunmakta. Müvekkilim boşanmak istemekte. Danıştığımız bir aile mahkemesi hakimi akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açmamızı önerdi. Lakin zeka geriliğinin bir hastalık olmaması ve evliliğin başından itibaren mevcut olması beni mutlak butlan davasına yönlerdirdi. Sorum şu ; akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açsak yapılacak bilirkişi incelemesinden sonra şayet gerçekten zeka geriliği yüksek ve evlililğin devamını imkansız kılacak nitelikte çıkarsa davamızı tamamen ıslah edip mutlak butlana çevirebilir miyiz? ya da tam tersi bir durumda mutlak butlan sebebi ile davayı açıp bilirkişi incelemesi sonucunda bunun bir boşanma nedeni olduğu ortaya çıkarsa bu durumda ıslahla boşanma davasına dönüştürebilir miyiz? ve son soru: hakim akıl hastalığı nedeniyle açtığımız davada çıkan bilirkişi raporunun evlililiğin iptalini gerektirdiği kanısına varırsa boşanma davasında kendiliğinden yani biz ıslah yapmadan iptale karar verir mi yoksa davamızı ret mi eder? kafam fazlası ile karışık. cevaplar için şimdiden teşekkür ederim.

mutlak butlan davası ile boşanma davası konu itibari ile apayrı davaları olması nedeniyle ıslah ile mümkün olmayacağı kanaatindeyim. Akıl hastalığı ile butlana dayanaılabilmesi için de evlenirken eşin akıl hastalığı bilinmiyor muydu ki. Ortada Gizlenmiş bir hastalık söz konusu değildir.

Sayın Av.özlemce,

Mutlak butlan sebepleri varsa, boşanma davası açmış olsanız dahi hakim evliliğin butlanına karar vermelidir; zira bu durum re'sen araştırılması gereken hususlardandır (TMK m. 146). Bu nedenle, sebebin gerçekleşip gerçekleşmediğinden bağımsız olarak, terditli bir şekilde butlan ve boşanma isteyebileceğinizi düşünüyorum.

Saygılarımla,

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2001/15644
K. 2001/16807
T. 29.11.2001
• EVLİLİĞİN FESHİNE KARAR VERİLMESİ GEREĞİ ( Davalının Akıl Hastası Olup Tedavisinin Mümkün Olmaması - Boşanmaya Karar Verilemeyeceği )
• EVLENME MERASİMİNİN İCRASI SIRASINDA AKIL HASTALIĞI ( Tedavisinin Mümkün Olmaması - Boşanmaya Karar Verilemeyeceği/Feshine Karar Verilmesi Gereği )
• BOŞANMA ( Davalının Akıl Hastası Olup Tedavisinin Mümkün Olmaması - Boşanmaya Karar Verilemeyeceği/Feshine Karar Verilmesi Gereği )
743/m.112/2
ÖZET : Davalının akıl hastası olduğu ve tedavisinin mümkün olmadığı raporlar ile sabittir. Mahkemece delillerin bu çerçevede değerlendirilip evliliğin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde boşanmaya hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Medeni Kanunun 112/2. maddesi; karı kocadan biri evlenme merasiminin icrası sırasında bir akıl hastalığı veya daimi bir sebep neticesi mümeyyiz değilse evlenmenin butlanını isteyebileceğini hükme bağlamıştır. Taraflar 9.5.2000'de evlenmiş dava ise 30.6.2000'de açılmıştır. Davacı eşinin akıl hastası olduğunu ileri sürerek boşanmaya karar verilmesini istemiştir. Olayları açıklamak taraflara, onun hukuki nitelendirilmesi ise hakime ait bulunmaktadır. Davalının akıl hastası olduğu ve tedavisinin mümkün olmadığı Karabük Devlet Hastanesinin 15.9.2000 ve Bakırköy Ruh ve Sinir Hastanesi'nin 2.11.2000 günlü raporları ile sabittir. Mahkemece delillerin bu çerçevede değerlendirilip evliliğin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde boşanmaya hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi.

Verilen yargıtay kararı için çok çok teşekkür ederim. Gerçekten de tam aradığım şey buydu. Müvekkilim evliliğin başında eşinde ki zeka geriliğini bilmiyormuş. Üç ay içinde görücü usulü ile evlenmişler. Fakat zeka geriliğinin butlana sebep olabilecek kadar ileri düzeyde olup olmadığnı bilmediğimiz için davayı hangi sebebe kazandıracağımız konusunda kararsız kalmıştım. O vakit akıl hastalığı nedeniyle açmamda bir mani yok. Gelecek rapora göre hakim resen butlana karar verebilecek sanırım.teşekkürler luck