Alacağın Temliki Yoluyla Yapılan Tasarruf İşleminin İptali

Borçlu ve Alacağını Temlik yoluyla alan iyiniyetli 3.kişi alacaklı aleyhine bu temlikin iptali davası açılmıştır. Hem borcun geçerli bir alacağa dayanmadığı ve ayrıca davacı alacaklının zararına muvazaa sebebiyle borçlunun malvarlığını erittiği iddia edilmektedir. Temlik alan 3. kişi iyiniyetlidir. Davacı , 3. kişinin kötüniyetli olduğunu iddia etmektedir. Bu konuyla ilgili içtihat istiyorum yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

Alacağın temlikinde temlik alan, temlik edenin halefi konumundadır.Bu sebeple temlik alan iyiniyetli olsa dahi, borçlu (yani temlikin iptalini isteyen) borcun sebebinin bulunmadığını temlik alan 3.kişiye karşı iddia edebilir.Yani borçlu, 3.kişinin kötüniyetini ispat etmek zorunda değildir.Kendisinin temlik edene borcu olmadığını (sizin deyiminizle geçerli bir alacağın bulunmadığını) ispat ederse kendi borcundan kurtulur ve alacağın temlikinin iptaline karar verilmesi gerekir.Çünkü temlik, aşağıdaki yargıtay kararında açıkça belirtildiği gibi alacağı bir başkasına geçiren hukuki bir tasarruftur.Geçerli temel alacak bulunmuyorsa (yani bulunmadığı ispat ediliyorsa) bu geçersiz alacağın temliki de söz konusu değildir.Bu yargıtay kararının yararlı olacağını düşünüyorum.İyi çalışmalar.




T.C.
YARGITAY
Onüçüncü Hukuk Dairesi Esas No : 1975/01212 Karar No : 1976/01049 Tarih : 16.02.1976

• ALACAĞIN TEMLİKİ
• ZAMANAŞIMI

ÖZET: Alacağı temellük eden davacıya karşı ileri sürülecek zamanaşımı, alacağı doğuran sözleşmenin bağlı olduğu hükümlere tabidir.
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine ilişkin olarak verilen hükmün davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Davacı, üçüncü kişi durumundaki taşeron R. Erdem'in davalı olan Karayollarına yaptığı işe karşılık tahakkuk etmiş ve edecek istihkakların tümünü, 17.04.1970 ve 08.06.1970 günlü noter senetleriyle kendisine temlik ettiğini, buna rağmen davalı idarenin ancak 5 bin lira ödediğini, 10 bin lirayı hükmen tahsil edebildiğini ileri sürerek, önceki davada saklı tuttuğu arta kalan 74.879.71 lira alacağının ödetilmesini istemiştir.
Mahkemece alacağın haksız fiile dayanan tazminata ilişkin olup bir yıllık zamanaşımına tabi bulunduğu, davacının Sivas Asliye 2. Hukuk Mahkemesinde aynı nedenle açtığı 1970/999 esas sayılı davada fazlaya ait isteğini saklı tutmasının zamanaşımını kesmeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Alacağın temlik edildiği, davalı olan borçlu idareye bildirilmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, Borçlar Kanununun 162 ve sonra gelen hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. Temlik borç doğuran bir akit değil, alacağı başkasına geçiren mücerret hukuki bir tasarruftur. Bu işlemle temellük eden alacaklının halefi olmaktadır. Temlik, defi yönünden nasıl borçlunun durumunu ağırlaştırıcı bir değişiklik yaratmıyorsa (B.K. 167), temellük edenin durumunu da ağırlaştıran bir sonuç meydana getirmez. O halde, temellük eden davacıya karşı ileri sürülecek zamanaşımı alacağı doğuran asıl akdin tabi olduğu hükümlere tabidir. Nitekim Borçlar Kanununun 167. maddesinde borçlunun alacaklıya karşı haiz olduğu defileri temellük edene karşı da ileri sürebileceğinin belirtilmesi bu görüşü doğrulamaktadır. Öte yandan kanunda olayımızın tabi olacağı zamanaşımı bakımından açıklık yoktur. Borçlar Kanununun 125. maddesine göre , akitten doğan uyuşmazlıklarda kanunda başka türlü hüküm mevcut olmadığı takdirde her dava 10 yıllık zamanaşımına tabi bulunmaktadır.
Mahkemece açıklanan bu esaslar gözetilerek davanın 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu düşünülmeden yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir. Sonuç: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle (BOZULMASINA) ve aşağıda yazılı peşin harcın istek halinde iadesine 16.02.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi. YKD.1976/07

Tediye kabiliyetini kısmen veya tamamen kaybetmiş borçlunun, iyi niyetli bir şahıstan veya basiretli bir tacirden beklenilmiyecek tasarruflarla mevcudunu eksilttiği ve üçüncü şahsın bu durumu ve muamelenin mahiyetini bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde yapılmış olan tasarrufları batıldırYARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ E. 2001/2502