Ecrimisil İhbarnamesi, Muaraza için yeterli midir?

Merhabalar,
Görüş almak istediğim konu:
Belediyece okul yeri ayrılarak İmar uygulaması yapılmış taşınmaz,daha sonra hazineye devredilmiş, hazine de söz konusu taşınmaz üzerinde imar uygulaması öncesi dikili bulunan meyve ağaçları için ecrimsil ve taşınmazın tahliyesi için de tahliye talebinde bulunmuştur.
İmar Kanunu düzenlemesine göre, taşınmaz üzerindeki muhtesat bedelleri öedenmedikçe ya da eski malikle anlaşmaya varılmadıkça MEN istenemeyeceği açıktır. Fakat ağaç bedelleri ile ilgili olarak ise; Yargıtay 1. Hukuk dairesinin benzer mahiyette iki kararına ulaştım.
10.03.2003 tarihli (03/2311 Es.-03/2548 K.) kararında "idare, imar öncesi mülk ve muhtesat sahibinden, yasaya aykırı ecrimil talep etmekle ve 6183 sayılı yasadan bahisle muaraza çıkartmıştır.Bu nedenle, davacının iş bu davayı (Muarazanın giderilmesi, bina ve öteki yapılarla meyve ağpaçları kaim bedellerinin saptanarak tahsili ve ecrimille borçlu olmadığının tespiti ..) açmakta hukuki yararının bulunduğu kuşkusuzdur."yönünde içtihatta bulunmuştur. Bu karara göre ecrimisil ihbarnamesi gönderilmekle muaraza çıkmış sayılmaktadır.
Ancak yine 1. Hukuk Dairesinin, ihtimal komşu parsel için 08.11.2004 tarihli kararında (04/12036 Es.-04/12673 K.) " tam tersi bir karar verilmiş. Yine ecrimisil ihbarnamesi gönderilmiş ama "açılmış bir dava olmadığı, davacının muhtesat bedeli isteme hakkının henüz doğmayacağı" yönünde karar verilmiştir.

Sayın Yılmaz;

Elimdeki örnek karar işinize yarar umarım.
Saygılarımla




T.C.

YARGITAY

1. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/2311

K. 2003/2548

T. 10.3.2003

• İMAR UYGULAMASI ( Şuyulandırma Sonucu Oluşan Parsele Elatma Halinde Muhtesat Bedeli Ödenmeksizin Men Kal Ve Ecrimisil İstenememesi )

• MUARAZANIN GİDERİLMESİ ( İdarenin Yasaya Aykırı Ecrimisil Talep Etmekle Muaraza Çıkardığının Anlaşılması Halinde Kaim Bedellerin İstenmesinde Hukuki Yararın Olması )

• KAİM BEDELLERİN SAPTANARAK TAHSİLİ ( İdarenin Yasaya Aykırı Ecrimisil Talep Etmekle Muaraza Çıkardığının Anlaşılması Halinde Kaim Bedellerin İstenmesinde Hukuki Yarar Olması )

• ELATMANIN ÖNLENMESİ ( Şuyulandırma Sonucu Oluşan Parsele Elatma Halinde Yapı Bedeli Ödenmeksizin Men Kal Ve Ecrimisil İstenememesi )

• ECRİMİSİL ( İdarenin Yasaya Aykırı Ecrimisil Talep Etmekle Muaraza Çıkardığının Anlaşılması Halinde Ecrimisille Borçlu Olunmadığının Tespiti İsteminde Hukuki Yarar Olduğunun Kabul Edilmesi )

• ŞUYULANDIRMA SONUCU OLUŞAN PARSEL ( Bu Şekilde Oluşan Parsele Elatma Halinde Yapı Bedeli Ödenmeksizin Men Kal Ve Ecrimisil İstenememesi )

• HUKUKİ YARAR ( İdarenin Yasaya Aykırı Ecrimisil Talep Etmekle Muaraza Çıkardığının Anlaşılması Halinde Ecrimisille Borçlu Olunmadığının Tespiti İsteminde Hukuki Yarar Olduğunun Kabul Edilmesi )

2981/m.10/C

3194/m.18

2886/m.75


ÖZET: Gerçek kişi tarafından Hazine aleyhine 3194 sayılı Kanunun 18. maddesine dayalı muarazanın giderilmesi, bina ve öteki yapılarla meyve ağaçları kaim bedellerinin saptanarak yasal faiziyle davalıdan tahsili ve ecrimisille borçlu olmadığının tespiti için açılan davaya ilişkin olarak;
1- Davalı idarenin, imar öncesi mülk ve muhtesat sahibinden, yasaya aykırı ecrimisil talep etmekle ve 6183 sayılı Kanundan bahisle muaraza çıkardığının anlaşılması halinde, davacının iş bu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu kabul edilmelidir.
2- İmar parseli oluşumunun dayanağını teşkil eden 2981-3290 sayılı Kanunun 10/C maddesi uygulaması ve 3194 sayılı Kanunun 18. maddesi hükmünce, şuyulandırma sonucu oluşan parsele elatma halinde; muhtesat bedeli ödenmeksizin men, kal ve ecrimisil istenemeyeceği yasa gereğidir.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, tapulamada, 1677 parselden 1550/8380 payı 21.6.1968 tarihinde kayden satın aldığını, fiili taksim sonucunda kendisine isabet eden yere yapılandığını ve meyve bahçesi haline getirdiğini, Mamak Belediyesince, bu yerde 2981-3290 sayılı Yasa 10/C maddesi uygulaması yapıldığını, bina ve müştemilatı ile bahçesinin olduğu yerin 37129 ada 1 nolu parselde kaldığını, bu yerin, belediyece davalı Hazineye kütüphane hizmetlerinde kullanılmak üzere temlik edildiğini, davalının, ecrimisil ihbarnamesiyle 255.760.000 TL.sı ecrimisil isteyerek muaraza çıkardığını ileri sürerek, davalının muarazasının men'i, kaim bedelinin tespit ve tahsili ile ecrimisille sorumlu olmadığının tespitini istemiştir.
Davalı Hazine, 2886 sayılı Yasanın 75. maddesine göre istenen ecrimisilin doğru olduğunu ve davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacının ecrimisil için muarazanın men'i talebinin idari yargının görev alanı içerisinde olduğu ve davacının imar uygulamasıyla, davalı adına olan yerde kalan bina ve ağaçların bedelini istemeye zorlamasının yasaya uygun olmayacağından davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili ve davalı vekili tarafından süresinde ayrı ayrı temyiz edilmiş olmakla, tetkik hakiminin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Dava, 3194 sayılı Yasanın 18. maddesine dayalı muarazanın giderilmesi bina ve öteki yapılarla meyve ağaçları kaim bedellerinin saptanarak yasal faiziyle davalıdan tahsili ve ecrimisille borçlu olmadığının tespiti isteklerine ilişkindir.
Davalı idare, 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi uyarınca davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacının ecrimisil için muarazanın men'i talebi, idare mahkemelerinin görev alanı içerisinde kaldığı ve davacının imar uygulaması sonucu Hazineye ait olan taşınmazdaki bina ve ağaç bedellerinin kendisine ödemeye zorlamasının yasaya uygun olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, taraflarca ayrı ayrı temyiz edilmiş ise de; davalının temyiz itirazları yerinde değildir, reddine. Davacının temyizine gelince; davacı, 1677 parselden 1550/8380 payı 19.6.1968 tarihinde satın almıştır. Ana kadastral parsel, paydaşlar arasında fiilen taksim edilmiştir. Her paydaş kendisine teslim edilen yerde yapılanmıştır.
Davacı da kullanımına terkedilen yerin etrafını taş ve briket duvarla çevirmiştir. Buraya iki katlı bina, iki ayrı kömürlük, su deposu inşa etmiş ve birde su kuyusu açmıştır. Elmenliğindeki yerde çeşitli cins ve yaşta meyve ağaçları yetiştirmiştir. Hal böyle iken, Mamak Belediyesi, ana kadastral parsel ve çevresindeki 2981-3290 sayılı Yasa 10/C maddesi uygulaması yapmıştır. İmarla, davacının mülkiyet ve elmenliğindeki yeri ( binası, muhdesatları, bahçe duvarı, su kuyusu ve meyve ağaçları ) imarda, ihdasen belediye adına kaydedilmiştir. Aynı belediye, 5.1.1993 tarih ve 13/02 nolu encümen kararı uyarınca, burayı, bedelsiz olarak Maliye Hazinesine devir etmiştir. Bundan sonra, Maliye Bakanlığı, Ankara Defterdarlığı, Hisar Emlak Müdürlüğünce tanzim edilip, tebliği yapılan 25.11.1999 gün 44093 nolu ecrimisil ihbarnamesiyle, davacıdan 255.760.000 TL.sı ecrimisil talep etmiştir. Davacı, bu isteme, aynı müdürlük nezdinde itiraz etmiş; itirazı ret edilmiştir. Müteakiben, davacı, idare mahkemesine, ecrimisil ihbarnamesinin düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali ve yürürlüğün durdurulması istekli dava açmıştır. İdare Mahkemesi, 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinden bahisle davanın reddine karar vermiş; karar kesinleşmiştir. Bu kez, davacı, değinilen Yasa maddesi ve önceki mülkiyet hakkına tutunarak eldeki davayı açmıştır. Bir başka anlatımla, idare, imar öncesi mülk ve muhtesat sahibinden, Yasaya aykırı ecrimisil talep etmekle ve 6183 sayılı Yasadan bahisle muaraza çıkarmıştır. Bu nedenle, davacının işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu kuşkusuzdur. Öte yandan, imar parseli oluşumunun dayanağını teşkil eden 2981-3290 sayılı Yasa 10/C maddesi uygulaması veya 3194 sayılı Kanunun 18. maddesi hükmünce, şuyulandırma sonucu oluşan parsele elatma halinde; muhtesat bedeli ödenmeksizin, men, kal ve ecrimisil istenemeyeceği Yasa gereğidir. Bir başka anlatımla, yukarıda değinilen Yasa maddelerinin uygulanmaları sonucu ayrılmaz parça ( mütemmim cüz ) olan yapı ile arz arasındaki hukuki ilişki kesilmiş, bazı durumlarda, yapı, üzerinde bulunduğu yerin malikinden başkasına bırakılan imar parselleri nedeniyle, yapıların bedelleri, ilgili parsel sahiplerince, yapı ( muhtesat ) sahibine ödenmediği veya aralarında bu yönde bir anlaşma yapılmadığı sürece bu yapıların ömürlerini dolduruncaya kadar eski sahiplerinin hiçbir ecrimisil ( kira ) bedeli ödemeksizin kullanma imkanı sağlanmıştır. Yasa koyucu, imar parseli malikine karşı yapı sahibini koruma zorunluluğunu duymuştur.
SONUÇ : Hal böyle olunca, işin esasının incelenerek, bir hüküm kurulması gerekirken, somut olay ve hukuki niteleme yanlış değerlendirilerek yazılı olduğu üzere karar verilmesi isabetsizdir. Açıklanan nedenlere ilişkin davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün HUMK.nun 428. maddesi uyarınca ( BOZULMASINA ), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 10.3.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.