ibraz edilmemiş çekin İİK 68/A daki belgelerden sayılıp sayılmaması

süresinde ibraz edilmediği için ilamsız takibe konulan bir çekin İİK 68/A'daki belgelerden sayıldığını düşünmekteyim. ancak net değilim. bu konuda elinde içtihat olan arkadaşlardan yardım diliyorum.

68/a mı yoksa 68/1 mi?

ititrazın kaldırılması davası açtım. imzası inkar edilmemiş ancak itiraz edilmiştir. bu durumda çekin hukuki durumunu soruyorum.

T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/1905
K. 2006/7235
T. 3.7.2006


ÖZET : Dava, kambiyo niteliği taşımayan çekten kaynaklanan alacağın tahsili için girişilen icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.

Dava konusu çek, süresinde bankaya ibraz edilmediği için, kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilmiştir. Davacı, temel ilişkiye dayandığını bildirdiğinden ispat külfeti davacıya ait olup bu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanabilir ve alacağını her türlü delille kanıtlayabilir.

Davacı, tarafların ticari defterlerine delil olarak dayandığını belirttiğinden davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak süresinde ibraz edilmeyen çekin vade farkı alacağı olup olmadığı ve taraflar arasında vade farkı ile ilgili bir anlaşma veya teamülün bulunup bulunmadığı araştırılarak sonucuna göre mahkemece bir karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, kambiyo niteliği taşımayan çekten kaynaklanan alacağın tahsili için girişilen icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.

Davalı D... şirketi vekili ile D... şirketi vekili çekin kambiyo niteliğinde olmadığını, icrada temel ilişki bulunmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.

Davalı D... Yapı AŞ. vekili, çekin kambiyo senedi niteliğini kaybettiğini ve ciro ilişkisinin de ortadan kalktığını, davacının müvekkiline karşı alacak davası açabileceğini, hiç borcu olmadığını, alacaklı olduğunu, ispat yükünün davacıda bulunduğunu belirtmiştir.

Mahkemece, davacı defterlerini inceleyen bilirkişi raporuna göre, davanın reddine, takip kötüniyetli olmadığından davalıların tazminat taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava konusu çek, süresinde bankaya ibraz edilmediği için, kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilmiş olur. Davacı duruşma sırasında temel ilişkiye dayandığını bildirdiğinden ispat külfeti davacı taraftadır. Bu durumda davacı aralarında temel ilişki bulunduğunu iddia ettiği davalı yönünden bu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanabilir ve alacağını her türlü delille kanıtlayabilir. Davacı, duruşma sırasındaki beyanında, tarafların ticari defterlerine delil olarak dayandığını belirtmesine rağmen, davalı D... Yapı Ltd. Şti.'nin defterleri incelenmemiştir. Bu durumda mahkemece anılan davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak süresinde ibraz edilmemiş olan bu çekin iddia edildiği gibi, vade farkı alacağına karşılık verilip verilmediği, vade farkı ile ilgili taraflar arasında bir anlaşma veya teamülün bulunup bulunmadığı hususlarının saptanarak tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra hasıl olacak duruma göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre öteki yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde geri verilmesine, 03.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İtirazın kaldırılması davası yerine, itirazın iptali davası yolunu seçmenizin daha uygun olacağını düşünüyorum.

Yasal süresi içinde muhatap bankaya ibraz edilmeyen çek, Yargıtaya göre adi senede dahi dönüşmüyor.Yargıtay bu durumdaki çek ancak, H.U.M.K.nun 292. maddesi anlamında yazılı delil başlangıcı niteliğinde bir belge olup, davada temel ilişkiye dayanılmış ise, alacağın diğer yan delillerle kanıtlanması gerektiği görüşündedir.

İyi çalışmalar

yasal süesi içerisinnde bankaya ibraz edilmeyen ÇEK yazılı delil başlangıcı mahiyetinde olup iik 68 de aranan belgelerden değildir.

fakat elimde yargıtay kararı yok ama maddeleri yorumlarsak yargıtay kararına gerek kalmaz

TTKm644: "Keşideci ve poliçeyi kabul etmiş olan muhatap, (Mürüruzaman sebebiyle veya senede dayanan hakların muhafazası için kanun hükmünce yapılması gerekli muamelelerin ihmal edilmiş bulunması dolayısiyle poliçeden doğan borçları olsa bile) hâmilin zararına ve sebepsiz olarak iktisabetmiş oldukları meblâğ nispetinde ona karşı borçlu kalırlar.
Sebepsiz mal edinmeye dayanan dâva, muhataba ikametgâhlı bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve keşideci poliçeyi başka bir şahıs veya ticarethane hesabına çekmiş olduğu takdirde o kimseye veya ticarethaneye karşı dahi açılabilir. Poliçeden doğan borcu düşmüş olan cirantaya karşı böyle bir dâva açılamaz."
Bence sebepsiz iktisap davası açın.!!!

İtirazın iptali davası olarak sebepsiz iktisap.

sözkonusu madde ilam ve niteliğindeki balgelerden bahsetmektedir dolayısıyla ilam niteli yorumu yanlıs olur kanımca cunku belgeyi düzenleyen resmi kurum veya kuruluş degildir, banka da özel hukuk tüzel kişisidir kamu hukuku tüzel kişisi değildir olsa bile icra ettiği hizmet faaliyet özel hukuk alanındadır... Saygılarımla

İtirazın kaldırılmasında kötü niyet tazminatı da çıkabiliyor bazen yargıca göre

Alıntı: Yazan _EEE_ sözkonusu madde ilam ve niteliğindeki balgelerden bahsetmektedir dolayısıyla ilam niteli yorumu yanlıs olur kanımca cunku belgeyi düzenleyen resmi kurum veya kuruluş degildir, banka da özel hukuk tüzel kişisidir kamu hukuku tüzel kişisi değildir olsa bile icra ettiği hizmet faaliyet özel hukuk alanındadır... Saygılarımla İtirazın kaldırılmasında kötü niyet tazminatı da çıkabiliyor bazen yargıca göre

Maddede belirtilenler ilam ve niteliğindeki belgeler değildir.İcra İflas Kanununda 38. madde bu mahiyettedir.

Olaya Dönersek,

68/1 de sayılan belgeler

1-noterlikçe tasdik
2-resmi makamların yetkileri dahilinde/usuulune uygun verdikleri makbuz-belgeler
3-imzası ikrar edilmiş borç ikrarını içerir belge

yine md. 62:

borçlu imzayı kabul etmiyorsa açıkça ve ayrıca bildirmelidir yoksa kabul etmiş sayılır.



Öğretide ve içtihatlarda ayrıca belge üzerindeki imzalı borcun kayıtsız-şartsız olması gerektiği yönündedir.


Tüm bunlara bakıldığında imzaya itiraz edilmemiş bir çek,itirazın kaldırılması davasında 68/1 anlamnda belge sayılır.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 1997/4512

K. 1997/4805

T. 28.4.1997

• ÇEKİN SÜRESİNDE İBRAZ EDİLMEMESİ ( Alacaklının Müracaat Hakkını Kaybetmesi )

• MÜRACAAT HAKKI ( Çekin Süresinde İbraz Edilmemesi Halinde Kaybedileceği )

• ADİ HAVALE ( Süresinde İbraz Edilmeyen Çek )

• İLAMSIZ TAKİP ( Süresinde İbraz Edilmeyen Çeke Dayanılarak Yapılamayacağı )

6762/m.708,720

2004/m.68,42

ÖZET : Takip dayanağı çek süresinde muhatap bankaya ibraz edilmediği takdirde alacaklı müracaat hakkını kaybeder.Böyle bir belge adi havale niteliğini taşımakta olup borç ikrarını içermez. Bu itibarla borçlu hakkında böyle bir belgeye dayanılarak ilamsız takip yapılamaz.
DAVA: Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 7.04.1997 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR: Merci hakimliğinin gerekçesinde de kabul edildiği üzere takip dayanağı çek süresinde muhatap bankaya ibraz edilmemiştir. Bu durumda alacaklı TTK.`nun 708 ve 720. maddeleri gereğince müracaat hakkını kaybetmiştir. Dayanak belge adi havale niteliğini taşımakta olup borç ikrarını içermemektedir. Merciin kabulünün aksine İİK.`nun 68/1. maddesinde sayılan belgelerden değildir. Bu itibarla borçlu hakkında bu belgeye dayanılarak ilamsız takip yapılamaz. Alacağın tahsil edilip edilmeyeceği muhakemeyi gerektirir. O halde itirazın kaldırılması isteminin reddi gerekirken, kısmen kabulü isabetsizdir.
SONUÇ: Borçlu vekilinin temyiz isteminin kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenle İİK.`nun 366. ve HUMK.`nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 28.4.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.


Bu kararlar ışığında ibraz süresinde muhataba ibraz edilmeyen çek için hamilin keşideciye ve cirantalara müracaat hakkını kaybedeceğini ve bu nedenle senedin borç ikrarı veya borç taahüdü vs. şeklinde değerlendirilmesinin de mümkün olmadığını düşünmekteyim.

Dolayısıyla, m.68/1 anlamında bir belge ortada olmadığından TTK.m.644 dairesinde nedensiz zenginleşme hükmüne başvurmak ya da asıl borç ilişkisine dayanmak daha mantıklı bir yol olarak görünmektedir.