Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Hasta Hekim ilişkisinde Hukuki Sorumluluk

Yanıt
Old 25-08-2007, 14:40   #1
yyyasemin

 
Varsayılan Hasta Hekim ilişkisinde Hukuki Sorumluluk

I. HUKUKİ SORUMLULUK
  • Genel Olarak
Hasta ile hekim arasında bir sözleşme olsun veya olmasın, hekim hastaya bedeni

veya ruhi müdahalelerinde kasten yada kast olmadan meydana getirdiği sonuçlardan

dolayı borçlar kanunundaki haksız fiil esaslarına göre sorumlu tutulacaktır.

Borçlar Kanununun 41. maddesine göre “hukuka aykırı kusurlu bir fiile başkasına zarar veren

kimse bu zararı tazmine mecburdur” haksız fiil sorumluluğu açıklanmıştır. Bu madde

gereğince haksız fiil sorumluluğu fiilin hukuka aykırılığını ve hatta failin kusurlu olmasına

dayandırılmıştır. Kusur aranmaksızın sorumlulukların düzenlendiği kanunlarda görmekteyiz.[1]
  • Haksız Fiil Sorumluluğu
1. Genel Olarak

Hasta uğrayacağı haksız fiilden dolayı hekimi sorumlu tutacaktır. Aralarında bir akit

mevcut olsun veya olmasın hekim hastasına yapacağı operasyonlarda tam ve eksiksiz

davranmalıdır. Hekim hukuka aykırı bir şekilde zarar verirse biz bunu hastaya yapılmış bir

haksız fiil olarak görüyoruz.[2]

2. Hekimin Hastaya Karşı Sorumlu Olmasının Dayandığı Esaslar
    • Kusur Esası
Bir hekimin hastasına yaptığı operasyonda kusurlu davranması onu yaptığı işten dolayı

mesul tutacaktır. Şayet bir hekim kusuru olmadan sorumlu tutulacak olursa bu pekte ahlaki

olmayacaktır. Adil bir davranış için hekim kusuru dâhilinde sorumlu tutulacaktır. Hasta

hekimin kusuru olmadan bir zarar altında kalırsa bunu nasıl açıklayacağız. Hekimin ağır

ihmalimi yoksa tedbirsizlik mi? Kanaatimizce bir hekimin kusuru olmasa bile hastasına

verdiği zarardan dolayı mesuliyeti vardır. Hekim hastasının vücut bütünlüğünün

korunmasından sorumludur. Yapacağı müdahalelerde ihmal gibi mazeretlere yer

vermemelidir.
    • Sebebiyet Verme Esası
Hekimin hastasına yaptığı müdahalede kusurlu olmamasına binaen sorumlu tutmazsak

hasta mağdur durumda kalacaktır ki böyle bir davranış adalete uygun değildir. Kanaatimizce

zarara uğrayan hasta uğradığı zarardan dolayı sorumlu bir kişi arama hakkına haizdir.[3]
    • Tehlike Esası
Mağdur durumda olan hasta ortada bir kusur olmasa bile meydana gelmiş bir tehlikeden

dolayı bile hekimi sorumlu tutabilir. [4]
    • Hakkaniyet Esası
Burada hasta uğradığı zarardan dolayı hekimin kusurlu ve kusursuz sorumluluğundan

dolayı hakimin takdir yetkisini kullanarak, hastanın hekim tarafından kendi üzerinde

oluşturduğu zarardan dolayı adalet ilkesi çerçevesinde hakimin inisiyatifine kalabilir.[5]

3. Hekimin Hastaya Karşı Sorumluluğunun Sigorta Ettirilmesi

Hekimler meslekleri ile ilgili faaliyetlerde hastalara karşı meydana getirebilecekleri zarar,

hata, ihmal veya kusurdan dolayı mağdur kalan hastanın uğrayacağı zararların tazmininde

hekim kendini güvence altına almak için ABD ve bazı Avrupa[6] ülkelerinde “malpractise

insurence” faaliyette olan sigorta sistemi ülkemizde “Hekim Bireysel Mesleki Sorumluluk

Sigortası” olarak hekimlerin sorumluluklarını sigorta ile hasta karşısında azaltmayı öngören

bir güvencedir. Bu sigortanın amacı davacı olan hastanın uğrayacağı zararların maddi

ödenekte sigorta tarafından karşılanmasıdır.[7] Hekim sorumlu olduğu olguyu bu sigorta sistemi

ile ödemek zorunda kalacağı tazminatın sigorta tarafından ödenmesine ve bu sigorta ile hekim

malvarlığını aşan hallerde ödemiş olduğu primlerle yapacağı zararlar karşısında kendini

teminat altına almış olacaktır.[8] Sağlık bakanlığı hazırlamış olduğu kanun tasarısının birinci

maddesin de sorumluluğu şöyle açıklıyor; “ Bu Kanunun amacı, sağlık personelinin koruyucu,

teşhis, tedavi ve rehabilite edici standart tıbbi uygulamayı yapmaması, mesleki bilgi ve beceri

eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan zararlar ile ilgili sorumluluğa ilişkin usul

ve esaslar ile bu zararları önleyici ve sağlık hizmetlerini geliştirici mekanizmaları

düzenlemektir.”[9]Türkiye de Hekimlerin ilgili olduğu yasalar: “ 1982 Anayasası, 1219 Sayılı

Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 1519 Sayılı Umumi Hıfzısıhha

Kanunu, 2219 Sayılı Hususi Hastaneler, 6119 Sayılı Adli Tıp, 3153 Sayılı Radyoloji, Radyum

ve Elektrikli Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun, 6023 Sayılı Türk

Tabipleri Birliği yasası, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, Hasta Hakları Yönetmeliği, Klinik

Araştırmalar vs.”

  • Kusura Dayanan Sorumluluk
1. Genel Olarak

Borçlar Kanunu m.41 de “ Gerek kasden gerek ihmal ve teseyyüp yahut tedbirsizlik ile

haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs, o zararın tazminine mecburdur”

Hekimin kusurunu arıyoruz. Bir haksız fiil varsa burada hekimin yaptığı operasyonda ki

kusuru meydana gelen zarar madde 41 ile açıklığa kavuşuyor. [10]








2. Hekimin Hukuka Aykırı Bir Fiil Gerçekleştirmiş Olması

a. Genel Olarak

Hekimin kusura dayanan bir sorumluluğundan söz edebilmek için hastaya karşı

gerçekleştirmiş olduğu bir hukuka aykırı bir fiil olmalı.[11]

b. Hekimin Meydana Getirdiği Fiil

Hekim hastasına karşı yaptığı tıbbi operasyonlarda, yapma veya yapmama tarzında

gerçekleştirdiği hareketlere Borçlar Hukuku çerçevesinde fiil diyoruz. Fiil sorumluluğu için

önce bir fiil ardından bu fiille ortaya çıkan sorumluluk vardır. Fiil hekimin yaptığı iradi bir

davranıştır. Mesela hekimin hastasını belli aralıklarla kontrol edip ilacını vermesi hekimin

yaptığı fiildir. Hekim saati geldiğin de vermesi gereken ilacı hastasına vermezse burada ağır

ihmal söz konusudur. Fakat Hekim saati bilerek ve isteyerek kaçırırsa burada hekimin

kastından söz edilir.[12] Burada hekim sorumludur.




3. Hekimin Hukuka Aykırı Bir Fiili Hastaya Karşı Gerçekleştirmiş Olması

Hekim hataya yaptığı müdahalede ortada bir zararın olması gerekir. Bu zarar yapılan

haksız fiil neticesinde gerçekleşmiş olmalı.[13]

4. Hekimin Hastaya Yaptığı Müdahalede Kusurlu Olması
5. Hekimin Hukuka Aykırı Fiilini Önleyen Sebepler

a. Genel Olarak

Medeni Kanun madde 24/f.2 de “ Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası, daha üstün

nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden

biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.” Bu madde

gereğince hasta ameliyat sırasında veyahut ta herhangi bir tıbbi müdahale gereken bir fiilde

alenen rıza göstermişse hekimin yetkileri dahilinde davrandığı ve hukuka aykırı davranmadığı

kanaatine varıyoruz.


b. Hastanın Rızası

Hastanın rıza gösterdiği tıbbi müdahalelerde hekimin davranışı hukuka aykırı

sayılmayacaktır. Gerekli olan bir tıbbi müdahalede hekimin hastanın bacağını kesmesi, fiilin

hukuka aykırılığını önler. Tıbbi müdahalelerde rıza ayrı bir önem taşır. Vücut bütünlüğüne

müdahale tıbbi bir gerekçe ile gerçekleşirse bu hukuka aykırı sayılmaz. Tabi önemli olan

burada gerçekten bu müdahalenin gerekli olması ve tıbben yeterli imkânlarla yapılmasıdır.

Hastanın rızası hukuka aykırı olmamalıdır. Hastanın vücut bütünlüğüne veya yaşamını

kaybetmesine ya da sakat kalmasına sebebiyet verecekse söz konusu rıza geçersizdir.[14]

Mesela Ölmekte olan kardeşi için iki böbreğini vermeye rıza gösterme hukuken geçersizdir.



[1] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, İstanbul 2000, s.467; bknz. Kusursuz Sorumluluk, s.

[2] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M.Turgut; s.468

[3] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 468

[4] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 469

[5] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 469–470

[6] Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Lüksemburg, Portekiz bu ülkelerde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak zorunlu tutulmamaktadır. Fakat Almanya, Hollanda ve Lüksemburg da ise sigorta mecburi tutulmasa da sigortalı olmadıkları gerekçesiyle iş yapabilme ruhsatları verilmemektedir.

[7]M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü- “Mesleki Sorumluluk Sigortalarından Hekim Mesleki Sorumluluğunun Türkiye deki ve AB’deki Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezi s: 97-98-99

[8] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 471

[9] Türkiye Tabipler Birliği

[10] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476

[11] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476

[12] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476–477

[13] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476


[14] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 484; Bak. Çilingiroğlu, C. , Tıbbi Müdahaleye Rıza, İstanbul 1993, s.42
*** Bu çalışma kendi tezimdendir . Çok Önemli gördüğüm noktalarda sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Saygılarımla Av.Yasemin Güllüoğlu***
Yanıt


Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk)
 
Konu Araçları Konu İçinde Arama
Konu İçinde Arama:

Detaylı Arama
Konuyu Değerlendirin
Konuyu Değerlendirin:

 
Forum Listesi

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıt Son Mesaj
Kene Isırığı - Hukuki Sorumluluk - İdarenin Sorumluluğu OLCAYK Meslektaşların Soruları 4 11-06-2007 09:52
Üçüncü Kişiye Ait Adreste Yapılan İhtiyati Hacizde Cezai ve Hukuki Sorumluluk preator44 Meslektaşların Soruları 3 13-04-2007 20:10
hatalı yapılan iğne sonucu hukuki sorumluluk avnecati Meslektaşların Soruları 4 12-01-2007 00:39
Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortası Av.Habibe YILMAZ KAYAR Hasta Hakları Çalışma Grubu 0 24-09-2006 21:41


THS Sunucusu bu sayfayı 0,08020401 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.