İş kazası sonucu maddi manevi tazminat

merhaba sevgili meslektaşlarım müvekkil 4 yıldır aynı işverenin işçisi olarak çalışmakta.3 ay önce meydana gelen iş kazası sebebiyle söz konusu tarihten itibaren çalışamamakta tedavisi devam etmekte ve belirli oranda iş gücü kaybı da doğmuştur.Söz konusu işveren kaza tarihinden itibaren müvekkilin ücretini banka hesabına yatırmakta ancak sigorta primini yatırmamaktadır. Müvekkil meydana gelen maddi ve manevi zararlarının tazmini istemekte.Asıl işveren toki müvekkil ise altişveren hesabına çalışmakta.Bu hususta nasıl hareket etmeliyiz yardımlarınızı bekliyorum. Teşekkürler

1-Öncelikle SGK'ya iş kazasına ilişkin bildirimde bulunmalısınız.Bu bilidirimle beraber bie tahkikat dosyası başlatılacaktır.
2-Hem alt hem de üst işvereni şikayet etmelisiniz.Bu arada kurum Müvekkilinizin maluliyet oranını ve kusur oranını tespit edecektir.Bu orana itiraz hakkınız zaten vardır.
3-İş Mahkesinde kısmi maddi tazminat davası ikame etmelisiniz.Manevi tazminat hakkınızı bilahare kullanabilirsiniz.
4-Alt üst işveren ilişkisinin tanımı 4857 sayılı yasanın 2.maddesinde"Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur."Şeklinde olup Yargıtay'ın bu ilişkinin varlığı ile ilgili aradığı kriteri örnekleme adına aşağıdaki kararı da inceleyiniz..iyi çalışmalar..

T.C.
YARGITAY
21. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/8286
K. 2006/8863
T. 25.9.2006
• İŞ KAZASI SONUCU ÖLÜMDEN DOĞAN MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT ( Hüküm Tarihine En Yakın Asgari Ücretteki Artış Miktarı Nazara Alınarak Davacıların Maddi Zararlarını Belirlemek ve Hesaplanan Peşin Sermaye Değeri İndirilmek Suretiyle Tespit Edileceği )
• TAZMİNAT DAVASI ( İş Kazası Sonucu Zarara Uğrayan Kişi Veya Haksahiplerinin Açacakları - İşveren Veya İşveren İle Birlikte Kusurlu 3. Kişilere Karşı Yöneltilmesi Gereği )
• ALT İŞVEREN ÜST İŞVEREN ( Bir İşin Bütünüyle Bir İşverene Devri Durumunda Veya Anahtar Teslimi Denilen Biçimde İşin Verilmesi Durumunda Bu İlişkinin Söz Konusu Olamayacağı )
• ARACILARIN SORUMLULUĞU ( İşe Alınan İşçilerin Uğrayacakları Zarardan Dolayı Asıl İşverenin Aracı İle Birlikte Sorumlu Olacağı )
506/m. 77
4857/m. 2
4447/m.Ek.38
ÖZET : Davacı, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, davalı Kooperatife yönelik davanın husumetten reddine, diğer davalılar yönelik manevi tazminat isteminin aynen kabulüne, maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

İş kazası sonucu zarara uğrayan kişi veya haksahiplerinin açacakları tazminat davası işveren veya işveren ile birlikte kusurlu 3. kişilere karşı yöneltilir. Bundan başka aracı olarak nitelendirilen kişilerle işe alınan işçilerin uğrayacakları zarardan dolayı asıl işverenin aracı ile birlikte sorumlu olacağı 4857 Sayılı Kanunun 2. maddesi gereğidir.

Bir işin bütünüyle bir işverene devri durumunda veya anahtar teslimi denilen biçimde işin verilmesi durumunda artık üst-alt işveren ilişkisi söz konusu olamaz. Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin doğabilmesinin ilk koşulu; işyerinde işçi çalıştıran bir asıl işverenin bulunması, diğer unsur işin asıl işverene ait işyerinde görülüyor olmasıdır.

Dava hukuksal niteliği itibariyle sigortaca karşılanmayan zararın tazmini isteğine ilişkin zarar ve tazminatın hesaplanması yönteminde işçinin yaşlılık aylığı alması veya işçinin yaşı ve işçide oluşan meslekte kazanma gücü kaybı oranına göre ileride çalışıp yaşlılık aylığına hak kazanması üstün olasılık içinde bulunması durumunda da zarar hesabında pasif dönemde elde edeceği kazançların dahil edileceği, kaçınılmazlık, kusursuzluk veya kusurun ağırlığı gibi nedenlerden ötürü BK’nın 43-44. maddeleri gereğince zarardan indirim yapılacağı ve en son olarak da aktif ve pasif dönemde elde edilen kazançlar toplamından mükerrer ödemeyi ve haksız zenginleşmeyi önlemek için hüküm tarihine en yakın tarihte yürürlükte bulunan SSK tarafından bildirilen peşin sermaye değerinin indirileceği böylece belirlenen tazminata olay tarihinden itibaren yasal faiz yürütüleceği gibi hususların göz önünde tutulacağı hukuksal gerçeği de ortadadır.

Yapılacak iş, hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan asgari ücretteki artış miktarı nazara alınarak yeniden davacıların maddi zararlarını belirlemek ve belirlenen bu zarardan 4447 Sayılı Yasanın Ek. 38. maddesi gereğince hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan verilere göre hesaplanan peşin sermaye değeri indirilmek suretiyle davacıların karşılanmayan zarar miktarını tespit etmek talep edilen miktar da gözetilerek sonuca gitmektir.

DAVA : Davacı, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davacılar ile davalılardan Raif vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.

2-Dava, davacıların yakınlarının iş kazası sonucu ölümü nedeniyle uğradıkları maddi ve manevi zararın giderilmesi istemine ilişkindir.

Mahkemece davalı Kooperatife yönelik davanın husumetten reddine, diğer davalılara yönelik manevi tazminat isteminin aynen kabulüne, maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

Yapılan incelemede, davalı Kooperatifin 11’nolu parselde bulunan kazan dairesi bina inşaatı yapım işini davalı şirkete verdiği, inşaat sahasında davalı Raif'i kontrol mühendisi olarak görevlendirdiği, davacıların yakınları sigortalı Murtaza’nın kazan dairesinin tabliye betonu dökümün de çalışırken dökülen beton kalıbının çökmesi nedeniyle kalıp altında kalarak vefat ettiği anlaşılmaktadır.

İş kazası sonucu zarara uğrayan işçi veya haksahiplerinin açacakları tazminat davası işveren veya işveren ile birlikte kusurlu 3. kişilere karşı yöneltilir. Bundan başka aracı olarak nitelendirilen kişilerle işe alınan işçilerin uğrayacakları zarardan dolayı asıl İşverenin aracı ile birlikte sorumlu olacağı 4857 sayılı İş Yasası'nın 2. maddesi gereğidir.

Somut olayda çözümlenmesi gereken sorun, davalı şirket ile davalı Kooperatif arasındaki hukuki ilişkinin işveren-aracı veya iş sahibi-müteahhit ilişkisi mi olduğudur. İş Yasası'nın 2.ve 506 sayılı Yasa'nın 87. maddelerindeki açıklamalar ışığında aracıdan ( taşaron ) sözedebilmek için öncelikle üst işveren ve bunun tarafından ortaya konan bir iş olmalı ve görülmekte olan bu işin bölüm ve eklentilerinden bir iş alt işveren devredilmelidir.

Buna karşın bir işin bütünüyle bir işverene devri durumunda veya anahtar teslimi denilen biçimde işin verilmesi durumunda artık üstalt işveren ilişkisi söz konusu olamaz. Asıl işveren-alt işveren ait işyerinde görülüyor olmasıdır.

Davalı kooperatif ve şirket arasındaki 01.10.1997 tarihli sözleşmenin tetkikinden davalı kooperatifin kazan dairesi bina inşaat işinin kontrol mühendisi olarak Raif’i görevlendirdiği işin davalı kooperatifin işverenlik sıfatının ortadan kalkmadığı ortadadır.

Mahkemece, davalı Kooperatifin asıl işveren olduğunun kabulü ile sonuca gidilmesi gerekirken davalılar arasındaki ilişkiyi işveren ve taşaron ilişkisi olarak değerlendirerek taraflar arasındaki kusur oranlarını belirleyen 9.7.2001 ve 31.05.2002 tarihli bilirkişi raporları gözardı edilerek davalılar arasındaki 01.10-1997 tarihli sözleşmenin 3 maddesindeki işgüvenliği ve iş kazalarından davalı şirketin sorumlu tutulacağına ilişkin hükmün yalnızca sözleşmenin taraflarını bağlayacağı, 3. kişiler yönünden bir hüküm ifade etmeyeceği düşünülmeksizin davalı Kooperatifin işgüvenliği île ilgili önlem alma ve denetim yetkisini davalı şirkete devretmesi nedeniyle sorumlu tutulamayacağı gerekçesi ile davalı Kooperatife yönelik davanın husumetten reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

3-Dava hukuksal niteliği itibariyle sigortacı karşılanmayan zararın tazmini isteğine ilişkin zarar ve tazminatın hesaplanması yönteminde, işçinin yaşlılık aylığı alması veya işçinin yaşı ve işçide oluşan ; meslekte kazanma gücü kayıp oranına göre ileride çalışıp yaşlılık aylığına hak kazanması üstün olasılık içinde bulunması durumunda da zarar hesabında pasif dönemde elde edeceği kazançların dahil edileceği, kaçınılmazlık, kusursuzluk veya kusurun ağırlığı gibi nedenlerden ötürü Borçlar Kanununun 43. 44. maddeleri gereğince zarardan indirim yapılacağı ve en son olarakta, aktif ve pasif dönemde, elde edilen kazançlar toplamından mükerrer ödemeyi ve haksız zenginleşmeyi önlemek için hüküm tarihine en yakın tarihte yürürlükte bulunan Sosyal Sigortalat Kurumu tarafından bildirilen peşin sermaye değerinin indirileceği, böylece belirlenen tazminata olay tarihinden itibaren yasal faiz yürütüleceği gibi. hususların göz önünde tutulacağa hukuksal gerçeğide ortadadır.

Ayrıca maddi zararın hesabında hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan asgari ücretin esas alınması zorunlu olup, asgari ücret kamu düzenine yönelik olduğundan, hakim bu hususu re'sen nazara almakla yükümlüdür.

Pasif dönem hesabının ise asgari ücret esas alınarak yapılması gerekir. Somut olayda mahkemece hükme esas alınan 20.3.2003 ve 12.11.2003 tarihli raporda sigortalının ücreti asgari ücrete oranlanmak süratiyle tesbit edildiği pasif dönem hesabında; asgari ücret yerine SSK’ca sigortalılara bağlanan yaşlılık aylığının tavanın esas alınarak hesaplama yapıldığı rapor tarihinden sonra asgari ücretin birkaç kez değiştiği ve 27.01.2006 tarihinde hüküm verildiği halde dosyada 9.9.2005 tarihli peşin değer tablosunun bulunduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca hükme dayanak alınan hesaplama raporunun yukarıda açıklanan ilkeleri içermediği görülmektedir.

Yapılacak iş; hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan asgari ücretteki artış miktarı nazara alınarak yeniden davacıların maddi zararlarını belirlemek ve belirlenen bu zarardan 4447 Sayılı Yasa'nın Ek. 38. maddesi gereğince hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan verilere göre hesaplanan peşin sermaye değeri indirilmek suretiyle davacıların karşılanmayan zarar miktarını tesbit etmek, talep edilen miktarda gözetilerek sonuca gitmektir.

O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 25.09.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.

sayın meslektaşım verdiğiniz bilgilerden dolayı teşekkürlerimi sunarım ancak benim kafama takılan vakıalardan biri işverenin müvekkilin ücretini halen ödemesi ve müvekkile maluliyet aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartlar