Suça İştirakta Müşterek Fail ve Yardım Eden

• MADDE 37. - (1) Suçun kanunî tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur.
  
• MADDE 39/2
  c) Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak.
  

TCK'nın suça iştiraka ilişkin maddelerinden m.37/1 ve m.39/2-c uygulamada çok zorluklar çıkaracağa benziyor.Şöyle ki doktrinde m.37/1'in müşterek fail suçun işlenmesinden önce ya da suçun işlendiği sırada ortak bir irade ile haraket ederek,suçun icrasında doğrudan doğruya etkili hareketleri gerçekleştiren yani fiil üzerinde ortak hakimiyet kuranlar olarak tanımlanıyor.
Tanım geniş olarak açıldığında daha az cezayı gerektiren ve suça iştirakta yardım eden olarak tanımlanan m.39/2-c'yi de kapsıyor.Aklıma gelen soru ise şu,müşterek faiilikte suç ortakları suçun oluşumuna yardım etmiyor ya da icrasını kolaylaştırmıyor mu?
Uygulamada adaletsizliklere yol açabileceğini düşündüğüm bu iki yasa hükmünü hangi kriterler esas alınarak birbirininden ayrılıyor.YCGK'un bu iki yasa hükmünü somut olayda uyguladığı kararları tam bir anlam karmaşası..

Sayın F.F.Y.R.
37. maddede suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştirenler.. denilmektedir. Örneğin kasten yaralama suçunda birden fazla kişinin mağdur üzerinde etkili eylemde bulunması halinde bu hal söz konusu olacak ve şahılar suçtan iştirak halinde sorumlu olacaklardır. Aynı suçta şahıslardan biri etkili eylemde bulunurken diğerinin ona suçun kanuni tanımında yer alan fiil dışında yardımda bulunması halinde (Nasıl olacaksa) yardım eden sıfatıyla sorumlu olacaktır. Kanaatimce burada olay yerinde bulunması ve kavgayı ayırmak gibi bir eylemde bulunmamak suretiyle faile üstü kapalı cesaret vermek örnek olarak sayılabilir. Bence 39. maddenin 38. maddeden ayrılması da güçtür. Ceza Hukukunda bu ayrım her olayın özelliğine göre faillerin kastı araştırılmak suretiyle yapılacaktır. İçtihat zamanla geliştikçe göreceğiz artık. 765'in sistemi bu konuda karışık diyorduk ama gelen gideni aratırmış derler ya aynen öyle oldu..

Teşekkür ediyorum.Sayın Doğanel
Sizin de dediğiniz gibi TCK 38 ve 39. maddelerinin ayrımıda zor,her ne kadar somut olayın gözönünde bulundururak değerlendirme yapılacak olsa da azmettirenin aslında ''suça teşvik eden ve suç işleme kararını kuvvetlendiren'' olarak görülüp,hak ettiğinden daha az cezayı alması gibi birşey söz konusu olabilir.
Ceza Hukuk Genel Final Sınavımızda bu sene verilen olayda şöyle bir durum vardı paylaşmak istedim.
S'nin kızı D, amcası olan R'yi babasını (yani S'yi) öldürmek hususunda ikna eder.D gözcülük yapar ve R, kardeşi olan S'yi öldürür.
Doktrinde <<Azmettirme,suç işleme karar ve niyetinde bulunmayan bir kişinin iradesine etken olarak yapılan yoğun baskılar sonucu suçu işletmektir.Yani kişinin kendi suç işleme düşüncesini gerçekleştirmek için suç işleme niyet ve kararında bulunmayan kişinin ikna edilmesidir.
Kişide önceden suç işleme karar ve niyeti bulunuyorsa,onun bu düşüncesini destekleyen davranışlarda ''suç işlemeye teşvik etmek ve suç işleme kararını kuvvetlendirmek'' (TCK 39/2-a) olarak görülebilir.>> deniyor.
Şimdi olayımızda D azmettiren mi yoksa yardım eden sıfatı ile mi suça iştirak etmiştir.Kaldı ki hiç suç işleme niyeti ve kararı olmasa bile R'nin aslında böyle bir niyetinin ve kararının olduğunu idda etse D'nin olaydaki kusurunu tespit etmek ne derece kolay olacaktır?
(bu arada S'nin diğer kız D2'de amcası R'yi Kadıköy Rıhtım Caddesi'nde yakalayarak ateş eder ve öldürür) tam bir aile faciası...

D'nin durumu için "amcası olan R'yi babası S'yi öldürmek için ikna eder." cümlesindeki "ikna eder" sözlerinden R'de bir suç işleme kararı yokken onda bu kararı uyandırdığı şeklinde anlamamız gerekir. Buna göre de "Azmettiren olarak sorumludur." Olayda gözcülük yapması 39/c) deki yardım etmeye girer ancak zaten azmettiren sıfatıyla sorumlu olduğundan ayrıca yardım eden sıfatıyla sorumlu tutulması söz konusu olmaz. Çünkü iştirak kastının en yoğun şekilde gerçekleştiği nokta "Azmettirme Fiilidir" ve daha ağır cezayı gerektirmektedir.

Alıntı: D azmettiren mi yoksa yardım eden sıfatı ile mi suça iştirak etmiştir.Kaldı ki hiç suç işleme niyeti ve kararı olmasa bile R'nin aslında böyle bir niyetinin ve kararının olduğunu idda etse D'nin olaydaki kusurunu tespit etmek ne derece kolay olacaktır?

Bir de tersinden bakalım. R 38/3'teki düzenlemeden istifade ederek cezasında indirim sağlamak için azmettirilmediği halde azmettirildiğini iddia edebilecektir. Yani nereden bakılsa ayrı bir karmaşa. Ancak bu 38/3 bugüne kadar dikkatimi çekmemişti. Bu nedenle cezaevleri çok karışır. Oraya girenin çıkmak için yapmayacağı yoktur. Bu da epey şenlikli duruşmalara ve hatta cezaevi cinayetlerine sebep olabilecektir.

D2'nin durumu basit zaten babasının ölümünden kaynaklanan infialle suçu işlediğinden haksız tahrik indiriminden istifade edecektir.

Alıntı: Bir de tersinden bakalım. R 38/3'teki düzenlemeden istifade ederek cezasında indirim sağlamak için azmettirilmediği halde azmettirildiğini iddia edebilecektir. Yani nereden bakılsa ayrı bir karmaşa. Ancak bu 38/3 bugüne kadar dikkatimi çekmemişti. Bu nedenle cezaevleri çok karışır. Oraya girenin çıkmak için yapmayacağı yoktur. Bu da epey şenlikli duruşmalara ve hatta cezaevi cinayetlerine sebep olabilecektir.

Sayın Doğanel
Bu konu gerçekten ilgi çekici işte..Forumda ''Azmettirilmediği halde azmettirildiğinde idda edenler'' diye başlık açsam,sanırım ilerleyen zamanda okuyacağımız çok olay olur..
X: Oğlum kim kırdı bu vazoyu?
Y: Anne ablam dedi,bende kırdım.
X: Ya öylemi !!! ( ablaya iki,çocuğa bir tokat patlar.. )

Müşterek failler, birlikte suç işlemeye karar veren ve fiil üzerinde ortak hakimiyet kuran kişilerdir.

Manevi ve maddi nitelikte olan ve daha az ceza verilmesini gerektiren yardım etme biçimleri şunlardır:

1. şuç işlemeye teşvik etme
2. suç işleme kararını kuvvetlendirme
3. fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunmayı vaat etme
4. suçun nasıl işleneceği konusunda yol gösterme
5. fiilin işlenmesinde kullanılan araçları sağlama
6. suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunmadır

# MADDE 37. - (1) Suçun kanunî tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur.
# MADDE 39/2
c) Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak.

m.37'yi m.39/2'den ayırma hususuna şu açıdan yaklaşıyorum:

m.37'de bahsi geçen fiili birlikte gerçekleştirme durumunda, faillerden diğerinin fiile iştiraki olmaması durumunda fiilin muhtemelen işlenmeyeceği anlamını taşır, yani suç planında önceden bir beraberlik anlaşması mevcuttur.Önceden kelimesinden kasıt; fiilin işlenmesinden önceki herhangi bir andır.Yani fail suçun işlenmesinden 10 saniye önce de, suçu işlemeyi düşünen failin suç kararına icazet vermiş olsa, ve suçu beraber gerçekleştirseler, bu durum sonradan suça katılan kişinin fail olmasını engellemeyecektir.

m.39/2'ye gelecek olursak, fiilin yardım eden olmasa dahi muhtemelen işlenecek olmasıdır.Suç planında failin suçu işlemeyi kafasına koymuştur ve yardım eden de bu kararı güçlendirmiştir.Yani bu durumda ,suçun işlenme olasılığı yardım edenin olmaması halinde dahi yüksek olmasıdır.

Saygılarımla

Müşterek Faillik'ten söz edebilmek için failler arasında bir suçun işlenmesi hususunda daha önce yapılmış ortak bir planın olması ve suçun gerçekleşmesini sağlayan icra hareketleri üzerinde "suçun akim kalmamasını önleyecek" ve suç üzerinde hakimiyet kuran fiillerinin var olması gerekmektedir.
Buradan şu anlaşılmamalıdır.Müşterek faillerin suçun kanuni tanımındaki fiilleri bizzat hepsi birden gerçekleştirmek zorunda değildirler.Hareket paylaşımı neticesinde de şartları varsa suça müşterek fail olarak bağlanabileceklerdir.
Yardım eden ise kanunda da tabir edildiği gibi suçun icra hareketlerine sıkı bir şekilde bağlı değildir.
Kişi bir suça ancak 40. maddedeki bağlılık kuralı gereği bağlanabilir.

S'nin kızı D, amcası olan R'yi babasını (yani S'yi) öldürmek hususunda ikna eder.D gözcülük yapar ve R, kardeşi olan S'yi öldürür.

Olayda amca R'nin daha önceden aklında böyle bir suçu işleme kararı hiç yoksa D azmettiren,
Eğer varsa ve D'nin telkinleri daha fazla pekişmesine neden olmuşsa D yardım eden,
Ayrıca olayda D gözcülük yapmıştır.
D'nin burada suç üzerindeki hakimiyet derecesine bakmak gerekmektedir.
D'nin bu suça müşterek fail olarak bağlanabilmesi için,
1-Daha önce ortak bir plan(Olayda gerçekleşmiştir.),
2-Suç üzerinde müşterek hakimiyet gerekmektedir.
Eğer D'nin gözcülük faaliyeti suç açısından zaruridir,yani suça müessir bir fiildir,olmaması halinde suç akim kalır diyebiliyorsak D müşterek faildir.
Eğer D'nin fiili bu derecede tesiri haiz değilse bağlılık kuralı gereği yardım eden olarak sorumlu tutulabilecektir.