Eda davası -bozma- davanın konusuz kalması-ıslah -tespit davası

Merhaba değerli meslektaşlarım . Sohbet odasında arkadaşlarla tartıştığımız bir konuyu sizinle de paylaşmak istedim. Olay şu ;

Belediye vatandaşa arsa satıyor. Ancak satıştan hemen sonra bu arsanın üçüncü bir şahsa ait olduğu ortaya çıkıyor .Böylece belediyenin edimini yerine getirmesi imkansız hale geliyor.

Bunun üzerine vatandaş , belediyeye karşı BK 96 vd. maddeleri uyarınca ‘akdin ifa edilmemesinden dolayı bedel ‘ davası açıyor

Yerel Mahkeme davanın kabulüne karar veriyor. Vatandaş kararda belirtilen bedelin tamamını ilamlı icra takibi sonucunda tahsil ediyor.

Ancak temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay ,yerel mahkeme kararını usuli eksikliklerden dolayı bozuyor.

Bozmadan sonraki ilk duruşmada davacı vatandaş, duruşmaya gelmediği için dosya müracaata bırakılıyor ve ardından da davanın açılmamış sayılmasına karar veriliyor

Tahsil ettiği bedelin iadesi için belediye tarafından kendisine karşı dava açılacağını düşünen vatandaş , bunu önlemek için ikinci kez ‘akdin ifa edilmemesinden dolayı bedel ‘ davasını açıyor .Şu anda bu dava derdesttir

Davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile reddine karar verileceğini düşünüyorum .Davanın reddine karar verilmemesi için ne yapılabilir. Şahsi görüşüm ; davayı ıslah ederek eda davasından tespit davasına dönüştürmenin tek çözüm olduğunu düşünüyorum
İlginiz için şimdiden teşekkür ederim. av.adnan

Sayın meslektaşım oldukça ilginç bir soru.Bence,

Bozmadan sonra yeniden yapılan yargılamada dava müraacata kalmış ve neticede de davanın açılmamış sayılmasına dair karar kesinleşmişse, bozmaya konu olan ve icraen infaz edilen ilam ortadan kalmış ve iik 40 gereğince iadesi gerekir hale gelmiştir.(Bkz. 12 HD, E. 7818/K.8700,17.05.2001, ayrıca bkz. Uyar,T."İcranın Durdurulması ve İadesi")

Alacaklı icra tehdidinden kurtulmak için davasını yeniden açıyor. Burada kesin hüküm etkisinden söz etmek olanaksız zira daha önceki hüküm ortadan kalkmış durumdadır.Bu davada deliller yeniden toplanacak ve sonucuna göre yeniden karar verilecek.Davanın konusuz kalması bence mevzubahis değil.Eda davası açılabilen bir durumda tespit davası da açılamayacağına göre ıslahla böyle bir işleme girmeye gerek yok.Burada sorun bence Belediye'nin icranın iadesi istemesi halinde ne olacağı?
İlam ortadan kalktığına göre iadesi gerekli.Bu durumda, yeni davada icranın iadesinin önlenmesi için belki tam teminat karşılığında ihtiyati tedbir istenebilir.
Kolay gelsin

Sayın Seyyah

Öncelikle ikinci davayı ıslah ederek tespit davasına dönüştürmeniz "eda davası açma imkanı varken tespit davası açılmasında hukuki yarar yoktur" ilkesiyle karşılaşacaktır.
İkinci olarak davalı belediye bir kamu adına hareket ettiği için icra yoluyla ödemiş olduğu bedelin iadesini sağlamak için İİK 40'a göre hareket edecektir. Etmek zorundadı.(Aksi halde müfettişlere bu durumu izah edemezler.)
Bence açılmış olan son davaya devam edilmelidir. Derdest olan ikinci dava aslında konusuz kalmış gibi gözüksede davalı belediyenin yapacağı ufak bir işlemle konulu duruma gelecektir. Birde aksi yönden bakalım davaya. İkinci dava davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile reddedildi ve temyiz edilmeyerek kesinleşti. Kesinleşmeden sonra belediye icranın iadesine başvurdu ve iadeyi sağlarsa tekrar bir dava daha açmak gerekecektir. Bu ise hakkın elde edilmesini geçiktirecektir. Hakkaniyette aykırı bir süreç oluşur.
İkinci davada hakim davalı belediyeye İİK 40'dan doğan hakkını kullanıp kullanmayacağını sorarsa (EĞER BU HUKUKİ OLURSA) o zaman davanın konusuz kalıp kalmayacağı ortaya çıkacaktır. Benim acizane fikrim bu yöndedir.