FSEK anlamında"eser"; "Mezdeke"oryantal grup adı ve oluşturdukları karakter eser mi?

Sayın THS Üyeleri,

Şu an bir Hukuk Fakültesinde okumaktayım ve dönem ödevi olarak bir Yargıtay kararı incelemesi yapıyorum; fakat bu sırada çok önemli bir sorunla karşılaştım. Aşağıda bahsedeceğim hususta acil olarak bana yardım edebilirseniz inanın size minnettar kalırım.

Karardaki hukuki sorun, "Mezdeke" adıyla oryantal dans yapan bir grubun tescilli adının başka bir grup tarafından "Yeni Mezdeke" şeklinde kullanılmasının haksız rekabet teşkil edip etmeyeceği konusunda ve haksız rekabet incelemesinin hem FSEK, hem de TTK açısından yapılması gerekiyor. FSEK açısından haksız rekabet olup olmadığına karar verebilmek için ise, öncelikle, grubun "Mezdeke" adıyla yarattığı karakterin, FSEK'ye göre "eser" sayılıp sayılmayacağının belirlenmesi gerekiyor. Bu hususta bilgi alabilmek için TEKİNALP'in "Fikri Mülkiyet Hukuku" isimli eserinden yararlanmak istedim; fakat elimdeki nüshada baskı hatası olduğundan, dansların ve koreografinin bir fikir ya da sanat mahsulü olup olamayacağına ilişkin bölümler çıkmamış. Bu durumda, grubun yarattığı "Mezdeke" karakterinin FSEK anlamında bir "eser" sayılıp sayılamayacağına bir türlü karar veremedim. Şu an için hocalarıma danışmak gibi bir şansım da yok. Bu konuda bana yardım edebilirseniz, söylediğim gibi, size çok ama çok minnettar kalırım.

Şimdiden teşekkürler...

Ayrıca, merak eden olursa diye, yukarıda bahsi geçen Yargıtay kararı, 11. H. D. 30.09.2005 tarih ve E: 2004/11522, K: 2005/9010 sayılı kararıdır ve Yargıtay Kararları Dergisi'nin Cilt: 32, Sayı:3, Mart 2006 sayısında 412. sayfada yer almıştır.

Bir de bu konuda herhangi bir fikriniz varsa bugün içinde cevap yazarsanız sevinirim; çünkü ödevimi yarın teslim edeceğim ve bir tek bu nokta eksik kaldı...

Teşekkürler!

T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/11522
K. 2005/9010
T. 30.9.2005
• MARKA HAKKINA TECAVÜZ VE HAKSIZ REKABET İDDİASI ( Davacılar Adına Kayıtlı Mezdeke Dans Grubu İsminin Müzik ve Dans Grubu ve Albüm Adı Olarak Kullanılması - Davacıların Danslarıyla Tanıttıkları Karakterin Eser Sayılıp Sayılmayacağı ve Haksız Rekabet Oluşturup Oluşturmadığının Araştırılması Gereği )
• HAKSIZ REKABET İDDİASI ( Davacıların Danslarıyla Tanıttıkları Karakterin Eser Sayılıp Sayılmayacağı ve Haksız Rekabet Oluşturup Oluşturmadığının Araştırılması Gereği )
• İLTİBAS SURETİYLE MARKA HAKKINA TECAVÜZ İDDİASI ( Davacıların Adına Kayıtlı Mezdeke Dans Grubu İsminin Davalılarca Müzik ve Dans Grubu ve Albüm Adı Olarak Kullanılması )
• ESER NİTELİĞİNİN ARAŞTIRILMASI GEREĞİ ( Davacıların Marka Olarak Kaydettikleri Mezdeke İsmiyle Yarattıkları Karaktere Yönelik Haksız Rekabet Oluşturan Tecavüzün Önlenmesi Talebi )
5846/m.83
KHK-556/m.1,9,14
ÖZET : Uyuşmazlık, davacı gruba ait ibarenin katıldıkları çeşitli organizasyonlarda grup adı olarak ve çıkartılan müzik albümünde de albüm adı olarak davalılarca kullanılmasının haksız rekabet oluşturup oluşturmadığıdır. Tescilli bir markanın ait olduğu mal ve hizmetler bakımından sağladığı korumanın kapsamı ve sınırları 556 sayılı KHK'nın 1, 9 ve 14. maddelerinde düzenlenmiştir. Davalıların marka sahibinin iznine dayalı olarak anılan madde hükümlerinden yararlanabilmeleri için adı geçen ibarenin tescilli markanın kapsadığı 9. sınıf emtia "pikap, görüntü-ses kayıt bantları ve kasetleri..." üzerinde kullanılması zorunludur. Somut olayda, adı geçen ibarenin bir fonograma kaydedilerek kaset halinde çoğaltılıp, piyasaya arz edilen müzik albümünde "albüm adı" olarak ve çeşitli organizasyonlarda grup adı olarak davacılarca kullanılması eylemlerinin lisanslı marka hakkı kapsamında bir kullanım olup olmadığı hususu açıklığa kavuşturulmak suretiyle davacıların dava hakları belirlenmelidir. Davalıların iddia olunan eylemlerinin lisanslı marka hakkına dayalı bir kullanım olmadığının anlaşılması halinde ise; davacılar vekili müvekkillerinin bir grup halindeki özgün tarz ve dansları ile tanıttıklarını iddia ettiği karaktere verdikleri "M..." adına yönelik tecavüzün önlenmesini talep ettiğine ve FSEK'nın 83. maddesi ve TTK'nın haksız rekabet hükümlerine dayandığına göre; davacıların bu isim ile yarattıkları karakterin öncelikle 5846 sayılı FSEK hükümlerine göre "eser" sayılıp sayılmayacağı ve bu yolla "M..." adının FSEK'nın haksız rekabet başlığı altında düzenlenen 83. maddesi hükümlerinin uygulanamaması halinde ise; bu kez de uyuşmazlığın TTK'ca düzenlenen haksız rekabet ilkeleri gözetilerek çözüme kavuşturulması zorunludur.

DAVA : Taraflar arasında görülen davada ( İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi )nce verilen 27.4.2004 tarih ve 2002/822-2004/241 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacılar vekili, müvekkillerinin "M..." adı altında oryantal dans grubu oluşturarak 1992 yılından bu yana yurt içi ve yurt dışı mekanlarda sahneye çıkarak ve peçeli görüntüleri ile yazılı ve görsel medyada yer alarak "M..." adını ve imajını meşhur ve maruf hale getirerek, ayırt edici nitelik kazandırdıklarını, müvekkillerinin uzun yıllar süren emek ve özenli çalışmaları sonucu elde ettikleri imaj ve adın davalılar tarafından "Y... M..." adı ile çıkarılan albümde ve çıktıkları çeşitli organizasyonlarda haksız olarak kullanılmaya başlandığını, davalıların bu davranışlarının FSEK ve TTK hükümleri çerçevesinde haksız rekabet oluşturarak, müvekkillerinin maddi ve manevi zarara uğramasına neden olduğunu ileri sürerek, ilk kez müvekkilleri tarafından kullanılan "M..." grup adının müvekkillerine ait olduğunun tespiti ile maddi tazminat hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkillerinin meşhur ve maruf hale getirdiği "M..." adını davalılarca haksız olarak kullanımı nedeniyle müvekkillerinin uğradığı manevi zarar karşılığı 10.000.000.000 TL. manevi tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalılar vekili, "M..." isminin marka olarak K... Müzik, Plak ve Kasetçilik San. ve Tic. Ltd. Şti. adına tescilli olduğunu, "Y... M..." adı altında çıkarılan eserlerin de M... Müzik, Film Üretim ve İletişim Sis. Dağ. Paz. Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirket tarafından tescil ettirildiğini, bu isimleri üzerinde bir hakları olmadığını ve müvekkillerine husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalıların marka sahibi K... Müzik, Plak ve Kasetçilik San. Tic. Ltd. Şti.'nin izni ile "M..." ismini "Y... M..." isimli yapımda kullandığı, davacılar tarafından anılan şirket aleyhine markanın hükümsüzlüğü davası açıldığı ancak eldeki davada davacıların aktif husumet ehliyetleri bulunmadığından açılan davanın beklenmesine gerek olmadığı belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.

Uyuşmazlık konusu olan "M..." ibaresi Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına ilişkin Tebliğ'e göre 9. sınıf emtia için 137637 sayı ile 1992 yılından itibaren dava dışı K... Müzik ... Ltd. Şti. adına marka olarak tescillidir.

Davalılar vekili "M..." adını 137637 sayılı marka sahibinin izni ile kullandıklarını savunmuş ve mahkemece de bu savunmaya itibar edilerek, davacıların aktif dava ehliyeti bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Mahkemenin yeterli incelemeye dayanmayan bu kabulü yerinde değildir.

Yukarıda özetlendiği üzere taraflar arasında uyuşmazlık, "M..." ibaresinin katıldıkları çeşitli organizasyonlarda grup adı olarak ve çıkartılan müzik albümünde de albüm adı olarak davalılarca kullanılmasının haksız rekabet oluşturup oluşturmadığıdır.

Tescilli bir markanın ait olduğu mal ve hizmetler bakımından sağladığı korumanın kapsamı ve sınırları 556 sayılı KHK'nın 1, 9 ve 14. maddelerinde düzenlenmiştir. Davalıların marka sahibinin iznine dayalı olarak anılan madde hükümlerinden yararlanabilmeleri için "M..." ibaresinin tescilli markanın kapsadığı 9. sınıf emtia üzerinde kullanılması zorunludur.

Dava dışı K... Müzik...Ltd. Şti. adına tescilli "M..." ibareli markanın kapsadığı 9. sınıf emtia "pikap, görüntü-ses kayıt bantları ve kasetleri..." olduğuna göre; marka koruması da bu emtianın aynı veya benzerleri ile sınırlıdır.

O halde, "M..." ibaresinin bir fonograma kaydedilerek kaset halinde çoğaltılıp piyasaya arz edilen müzik albümünde "albüm adı" olarak ve çeşitli organizasyonlarda grup adı olarak davacılarca kullanılması eylemlerinin lisanslı marka hakkı kapsamında bir kullanım olup olmadığı hususu açıklığa kavuşturulmak suretiyle davacıların dava hakları belirlenmelidir.

Davalıların iddia olunan eylemlerinin lisanslı marka hakkına dayalı bir kullanım olmadığının anlaşılması halinde ise; davacılar vekili müvekkillerinin bir grup halindeki özgün tarz ve dansları ile tanıttıklarını iddia ettiği karaktere verdikleri "M..." adına yönelik tecavüzün önlenmesini talep ettiğine ve FSEK'nın 83. maddesi ve TTK'nın haksız rekabet hükümlerine dayandığına göre; davacıların bu isim ile yarattıkları karakterin öncelikle 5846 sayılı FSEK hükümlerine göre "eser" sayılıp sayılmayacağı ve bu yolla "M..." adının FSEK'nın haksız rekabet başlığı altında düzenlenen 83. maddesi hükümlerinin uygulanamaması halinde ise; bu kez de uyuşmazlığın TTK'ca düzenlenen haksız rekabet ilkeleri gözetilerek çözüme kavuşturulması zorunludur.

Mahkemece taraflarca bildirilen deliller toplanmadan ve bahsedilen konularda uzman bilirkişi görüşü alınmadan, yetersiz inceleme sonucunda davanın husumet yönünden reddedilmesi isabetli görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davacılar vekilinin temyiz isteğinin kabulü ile kararın ( BOZULMASINA ), temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 30.9.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı: MADDE 1/B.- (Ek: 4630 - 21.2.2001 / m.2) Bu Kanunda geçen tanımlardan; a) Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini, b) Eser sahibi: Eseri meydana getiren (...) (*) kişiyi, Fonogram: Sinema eseri gibi görsel-işitsel eserler içindeki ses tespitleri hariç olmak üzere, bir icrada yer alan seslerin veya diğer seslerin veya ses temsillerinin tespit edildiği ses taşıyıcısı fiziki ortamı, B) HAKSIZ REKABET: I - AD VE ALAMETLER: MADDE 83 - Bir eserin ad ve alâmetleri ile çoğaltılmış nüshaların şekilleri iltibasa meydan verebilecek surette diğer bir eserde veya çoğaltılmış nüshalarında kullanılamaz. 1'inci fıkra hükmü umumen kullanılan ve ayırt edici bir vasfı bulunmayan, ad, alâmet ve dış şekiller hakkında uygulanmaz. Bu maddenin uygulanması kanunun 1'inci, 2'nci ve 3'üncü bölümlerindeki şartların tahakkukuna bağlı değildir. Basın Kanununun 14'üncü maddesinin mevkute adları hakkındaki hükmü mahfuzdur. Tecavüz eden tacir olmasa bile, birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete müteallik hükümler uygulanır.

Sayın Aslı,

İlgili Yargıtay kararını önceki mesajımda alıntıladım. Bazı maddeleri buraya alıntıladım. Yardımcı olacak arkadaşlara kaynak olsun istedim. Aşağıdaki linki takip ederseniz benzer konu tartışıldı. Orada da FSEK’in bazı maddelerini alıntılamıştım. Yine 1980 tarihli bir Yargıtay kararını oraya alıntılamışım. Eseri tarif etmektedir. Umarım faydalı olur.

Saygılarımla

http://www.turkhukuksitesi.com/showt...yalar%F Dm%FD

Sayın Av. Suat Ergin,

Öncelikle çok teşekkür ederim. "'Rüyalarımı çaldılar' davası" başlıklı konuda yazdıklarınızı ödevim açısından çok faydalı buldum. Size minnettarım .

Yaptığım araştırma ve sizin yazılarınızı okumam sonucunda "Mezdeke" grup adıyla yaratılan karakterin bir "eser" olduğuna ve "Mezdeke" isminin de "eser adı" olarak korunacağına karar verdim. Bunu, özellikle, FSEK m.2'de yer alan "İlim ve edebiyat eserleri şunlardır:... 2. Her nevi rakıslar..." ibaresinden ve "Mezdeke" dans grubunun danslarının ve taktıkları peçelerle yarattıkları imajın onların üslubu olduğuna ve bu nedenle de "Mezdeke"nin "eser"in 'hususiyet' şartını taşıdığına olan kanaatimden çıkarıyorum.

Ancak yine de tam olarak içime sindirebilmiş değilim. Acaba sizin bu somut olayla ilgili görüşünüz nedir? Yani sizce "Mezdeke" FSEK anlamında bir "eser" midir?

Sizi çok yormayacaksa bu konudaki görüşünüzü de belirtirseniz çok memnun olurum.

Her şey için çok teşekkürler!

1- Mezdeke sorunuz yönünden FSEK anlamında bir eserdir. zira ) FSEK 1. m uyarınca SAHİBİNİN HUSUSİYETİNİ taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerine eser adı verilir. B anlamda Mezdeke de bir eserdir. Diğerlerinden ayrılan ve sahibinin hususiyetini taşıyan bir özelliğe sahiptir.
2- TTK açısından haksız rekabettir. Mezdeke tanınmış komuoyunc benimsenmiş bir marka olduğuna göre tescilli olmasa bile yeni mezdeke adıyla faaliyet gösteren gurup haksız rekabet yapmaktadır.