Sezer'den Anayasa Değişiklik Paketine Veto

Cumhurbaşkanı Sezer, Anayasa değişikliği paketini, "Uygulaması duyulmayan yeni bir sistem getiriliyor. Parlamenter modelden uzaklaşılıyor. Ama, başkanlık ya da yarı başkanlık modeli de değil. Rejimi sıkıntıya sokar" diyerek iade etti



ANKARA Milliyet

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, cumhurbaşkanını halkın seçmesini öngören düzenlemenin de bulunduğu Anayasa değişikliği paketini "rejim için çok sayıda sakınca yarattığı" gerekçesiyle TBMM'ye iade etti. Aynı kişinin iki kez cumhurbaşkanı seçilmesine ilişkin düzenlemeye itiraz eden Sezer, halkın seçmesinin vereceği manevi güçle, cumhurbaşkanının siyasal sistemin egemen öğesi olabileceği vurgusunu yaptı. Sezer, cumhurbaşkanının görev süresinin 7 yıldan 5 yıla indirilmesine ve genel seçimlerin 5 yıl yerine 4 yılda bir yapılmasına ilişkin Anayasa değişikliklerine veto gerekçesinde değinmeyerek, "bu düzenlemeleri benimsediği" mesajını da verdi.

'Basit bir yöntem değil'
Cumhurbaşkanının 5 yıllığına iki kez halk tarafından seçilebilmesi, TBMM'deki tüm oturumlarda toplantı yeter sayısının 184 olması gibi değişiklikleri iade ederken "Devleti ve ulusu temsil eden makam olarak günlük politikanın dışındaki cumhurbaşkanını seçmek basit bir yöntem sorunu değildir" diyen Sezer, cumhurbaşkanının anayasal düzeni koruması için güçlü kılındığını kaydetti.
Her kesimi temsil edecek bir aday üzerinde uzlaşılması için mevcut cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk iki turunda üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun (367) arandığını belirten Sezer, başka hiçbir kurala dokunmadan sadece cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi için değişiklik yapılmasının "örneği duyulmayan yeni bir sistem getirilmesi anlamı taşıdığı"nı vurguladı.

Sakıncalı sonuçlar
Sistemde parlamenter modelden uzaklaşıldığını, ancak başkanlık ya da yarı başkanlık modeli özellikleri getirilmediğini kaydeden Sezer, "Rejimi sıkıntıya sokacağı açıktır" ifadesini kullandı.
İktidar gücünü dengelemek için tanınan geniş yetkileri, halkın seçtiği cumhurbaşkanının kullanması halinde farklı ve rejim yönünden sakıncalı sonuçlar doğurabileceğini kaydeden Sezer, yürütmenin iki başlı ve sorunlu duruma geleceğini vurguladı.
Dengeleyici yetkilerin icracı niteliğe dönüşeceğini kaydeden Sezer, cumhurbaşkanının seçimle gelen TBMM ve hükümetle aynı görüşte olması halinde dengelenemez bir iktidar gücü yaratılacağını, tersi durumun çekişmelere ve devlet otoritesinin bölünmesine neden olabileceğini belirtti. Cumhurbaşkanı ile yasama arasında tam çatışma ya da tam bütünleşme yerine "mesafeli uyum" bulunması gerektiğini kaydeden Sezer, tam çatışma ya da bütünleşme doğurabilecek sistemin devlet düzeneğine zarar vereceğini vurguladı.
Halk tarafından yapılacak seçimde adayların partilerin önerisiyle belirlenmesinin halkoyu ile seçilmenin özüyle bağdaşmadığını kaydeden Sezer, halkın kişiye değil, genel seçimlerdeki gibi siyasi partiye oy vereceğini dile getirdi.

SEZER'DEN 10 UYARI
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliği paketinin veto gerekçesinde, değişikliğin rejime ve sisteme dönük getireceği sakıncaları 10 noktada özetleyerek uyarıda bulundu.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 11 Mayıs Cuma günü Meclis tarafından Köşk’e gönderilen Anayasa değişikliği paketini 15. gününde veto etti. Sezer, veto kararını ve gerekçesini 15 günlük sürenin dolmasına bir saat kala TBMM Başkanlığı’na gönderdi. Veto kararı ve gerekçesi Köşk’ten TBMM Başkanlığı’na saat 16.00’da gönderildi. Sezer, aynı saatlerde İzmir’de sivil toplum örgütü temsilcilerini Hilton Oteli’nde kabul ediyordu.
Değişiklik paketinde yer alan düzenlemelerin rejimi sıkıntıya okacağını belirten Sezer’in 10 başlıkta toplanan gerekçeleri şöyle:
1- Bu sistem, bir yandan parlamenter modelden uzaklaştırır. Yaratabileceği sorunlar rejimi sıkıntıya sokar.
2- Bir yandan güçlü bir Başbakan, bir yandan geniş yetkilerle donatılmış ve halk tarafından seçilmiş bir Cumhurbaşkanı siyasal yönden iki başlı yürütme erki yaratır
3-Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçtirmek, yürütme organının iki kesimini de siyasallaştırır, cumhurbaşkanını denge ve istikrar unsuru olmaktan çıkarır.
4-Halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı, Türk Ulusu’nun birliğini temsil gücünden yararlanarak "yürütme organı" dışında ulusal egemenliği kullanan bir makam durumuna gelebilecektir.
5-Halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı’nın, ya dengelenemez bir iktidar gücü yaratılmasına; ya da çekişmelere ve Devlet otoritesinin zayıflayıp bölünmesine neden olabilecektir.
6-Cumhurbaşkanı’nın halkoyu ile seçilmesi, tam çatışma ya da tam bütünleşme sonucunu doğurabilecek, bu da devlet düzeneğine zarar verecektir.
7-Cumhurbaşkanı seçimini öneren ve sağlayan partiye olan gönülborcu nedeniyle yansız ve bağımsız davranamayacaktır.
8-Cumhurbaşkanı ile yönetim arasında yönetim krzi çıkacaktır. Krizi önleyecek düzenek olmaması rejime zarar verecektir.
9-Sistem irdelenmeden yalnızca Cumhurbaşkanı seçimine indirgenen değişiklik, anayasal düzeni sorunlu duruma getirecektir.
10-İkinci kez seçilebilme kaygısı, görev ve yetkilerini kullanırken ödün vermesi ve baskılara boyun eğmesi sonucunu getirecek. Bu durum cumhurbaşkanının yansızlığını zedeliyecek istikrar ve denge sağlayıcı işlevini anlamsız hale getirecek. (ANKA)

http://www.milliyet.com.tr/2007/05/26/son/sonsiy03.asp

Gene çok yerinde, çok mantıklı ve çok haklı..

Alıntı: 10-İkinci kez seçilebilme kaygısı, görev ve yetkilerini kullanırken ödün vermesi ve baskılara boyun eğmesi sonucunu getirecek. Bu durum cumhurbaşkanının yansızlığını zedeliyecek istikrar ve denge sağlayıcı işlevini anlamsız hale getirecek

Bence en doğru ve gerçekçi tespit 10.maddede yazılı olan red nedeni.

Saygılarımla

Alıntı: Yazan Seyda Cumhurbaşkanı Sezer, Anayasa değişikliği paketini, "Uygulaması duyulmayan yeni bir sistem getiriliyor. Parlamenter modelden uzaklaşılıyor. Ama, başkanlık ya da yarı başkanlık modeli de değil. Rejimi sıkıntıya sokar" diyerek iade etti ANKARA Milliyet 8-Cumhurbaşkanı ile yönetim arasında yönetim krzi çıkacaktır. Krizi önleyecek düzenek olmaması rejime zarar verecektir. 9-Sistem irdelenmeden yalnızca Cumhurbaşkanı seçimine indirgenen değişiklik, anayasal düzeni sorunlu duruma getirecektir. (ANKA)

Aynen katılıyorum. Yukarıdaki 8 nci ve 9 ncu maddede belirtilen iade gerekçesi de anayasal düzen açısından en az 10 ncu maddedeki kadar hayati öneme haizdir. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri yeniden tanımlanmadan yapılacak Anayasal değişikliğin kuvvetler ve kurumlar arasında ciddi sıkıntılara neden olacağı kanısındayım.

Meclis Genel Kurulu bugün hükümetin anayasa değişiklik paketini ikinci kez oylayacak.

NTV
Güncelleme: 09:50 TSİ 31 Mayıs 2007 Perşembe


ANKARA - Hükümetin amacı, paketi ikinci oylamada, ilk oylamada olduğu gibi 367’nin üzerinde oyla geçirebilmek.

Sıralarında fire vermek istemeyen hükümet, Adalet ve Kalkınma Partili milletvekillerinden Ankara dışına çıkmamalarını istedi.

Hükümetin gündeminde daha sonra da, referandum süresini 40 güne indirmeyi öngören yasa teklifi var.

Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilmesini öngören anayasa değişikliğine destek veren Anavatan, referandum süresini değiştirme girişimine ise karşı çıkıyor.

http://www.ntvmsnbc.com/news/409553.asp

Anayasa paketi Anavatan ile AKP arasındaki pazarlıklardan sonra 370 oyla kabul edildi. Anavatan, AKP’nin referandumu 22 Temmuz’a yetiştirecek yasa tasarısını askıya almasından sonra değişiklikleri destekledi. Paket tekrar Köşk’e gönderilecek. Sezer yasayı ya onaylayacak ya da referandum yolunu açacak.

CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer’in’parlamenter rejimden sapma’ anlamı taşıyacağı gerekçesiyle veto ettiği Anayasa Paketi, 370 milletvekilinin oyuyla kabul edildi. Sezer ya yasayı onaylayarak 40 gün sonra yeni cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini sağlayacak, ya da referandumun önünü açacak.

REFERANDUM PAZARLIĞI Anayasa Paketi’nin yeniden Sezer’e gönderilmesi için en az 367 oy gerektiği için, dün sabahtan itibaren AKP ile Anavatan arasında çeşitli pazarlıklar yapıldı. Anavatan’ın "Paketi destekleyeceğiz ancak referandumun öne çekilmesine karşıyız. Eğer bunda diretecekseniz, biz bu işte yokuz" mesajını alan AKP Grup Başkanvekilleri Salih Kapusuz ve Eyüp Fatsa, Anavatan Partisi Genel Başkanı Erkan Mumcu’ya giderek, "Siz desteğinizi sürdürün. Biz referandum için 22 Temmuz’da ısrarcı olmayacağız. Referandum yasası getirmeyeceğiz" diye güvence verdi. Paketin ilk maddesi olan ’seçimlerin dört yılda bir yapılması’na 366 oy çıktı. Bunun üzerine CHP usul tartışması istedi. CHP’li Oya Araslı, Cumhurbaşkanı’nın ikinci kez görüşülmek üzere TBMM’ye iade ettiği değişiklik tekliflerinin kabul edilmesi için 367 oy gerektiğini savundu. Paketin diğer maddeleri ise Anavatan ve bağımsızların desteği sürdüğü için 367 barajının üstünde oy aldı.

Anavatan Partisi’ne dün sabah saatlerinde "referandum süresini kısaltmayacağız" güvencesi veren AKP’liler, anayasa değişikliği kabul edildikten sonra farklı konuştu. AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz, oylamanın ardından gazetecilerin, referandum süresinin kısaltılmasına ilişkin teklifle ilgili olarak Anavatan Partisi’ne güvence verip vermediklerine yönelik soruları, "Arkadaşlarla konuşacağız" diyerek geçiştirdi. Erdoğan, TBMM’deki resepsiyonda referandum süresinin kısaltılmasına ilişkin yasal değişikliğin Meclis’e getirilip getirilmeyeceği sorusuna da "Gelebilir, niye gelmesin? Millete gitmenin yolunu açıyoruz, derdimiz bu" yanıtını verdi.

İHTİMALLER Bundan sonra şu ihtimaller ağırlık kazandı: Sezer, 15 günlük süresi içinde ya paketin tamamını onaylayacak, ya bazı maddeleri onaylayıp, bazılarını referanduma götürecek ya da tamamını referanduma sunacak. Sezer, onaylarsa 40 gün sonra yeni cumhurbaşkanı halk tarafından seçilecek. Bu durumda cumhurbaşkanlığı seçimi 22 Temmuz seçimine denk getirilecek. Referandum süresi 120 günden 40 güne inmediği takdirde 22 Temmuz’da halkın önüne çifte sandık konmayacak. Cumhurbaşkanını halkın 5+5 yıl süreyle seçmesini öngören değişiklik referandumda kabul edilse bile ancak 7 yıl sonra uygulanabilecek. Bu nedenle 11. Cumhurbaşkanını 22 Temmuz seçimlerinde oluşacak Meclis, 12. Cumhurbaşkanını ise 2014’te halk seçecek.

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/6625818.asp?top=1

Ben de Cumhurbaşkanımızın gerekçelerine aynen katılıyorum. Ayrıca bir şeye daha değinmek istiyorum; toplumsal uzlaşı ve siyasi kültürden ne kadar yoksun olduğumuzun bir manzarasıdır izlediğimiz, değil mi? Demokrasi konusunda yanılsama var galiba, çoğunlukçu demokrasi mi katılımcı-çoğulcu demokrasi mi? Yasaların niteliği mi önemli yoksa günü kurtarma kaygısı mı? Verilen yetkiler birbirleriyle yarışmak, savaşmak için değil daha nitelikli bir hukuk devletine gidebilmek için. Ama görüyorum ki son yasama yılında Anayasanın seçim kanunlarına ilişkin değişikliklerin daha sonra uygulanacağı hükmü geçici maddelerle 3 kez ihlal edildi.Bu anayasayı dolanmak değil midir, amacını görmemek değil midir? Biliyorum bunlar biraz siyaset kokuyor ama anayasa hukuku ve siyaset bilimini çok yakından ilgilendiriyor.

CHP, AKP’nin son dakika Meclis’ten çıkarttığı cumhurbaşkanını halkın seçmesi ve seçimlerin dört yılda bir yapılmasını içeren Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde dava açtı.

CHP Grup Başkanvekilleri Kemal Anadol, Ali Topuz ve Haluk Koç ile TBMM Anayasa Komisyonu üyeleri Oya Araslı, Uğur Aksöz ve Atilla Kart’ın yaptığı başvuruda, kanunun ikinci görüşmesinde oluşturulan düzenlemelerin, "Anayasa’ya aykırı eylemli iç tüzük değişikliği" niteliğinde olduğu belirtildi. Yasanın iptali ve yürürlüğünün durdurulması talep edildi.CHP’li Topuz, cumhurbaşkanı seçmeyerek yenilgiye uğrayan AKP’nin, adaylık bekleyen milletvekillerini baskı altında tutarak, bu düzenlemeyi çıkardığını iddia etti.

ÜÇTE İKİNİN ALTINDA OYLA GEÇTİ Araslı, yapılan Anayasa değişikliğinin Cumhurbaşkanı Sezer tarafından tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderildiğini anımsattı ve bu şekilde geri gönderilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanunların maddelerinin ve tümünün aynen kabul edilebilmesi için TBMM üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kabul oyunun gerektiğine dikkat çekti. Bunun Anayasa’nın 175. maddesinde çok açık şekilde görüldüğünü vurgulayan Araslı, bu kurala karşın TBMM’de 5660 sayılı kanunun ikinci görüşmelerinde, birinci maddenin, üçte iki çoğunluğun altında kalan bir çoğunlukla kabul edilmiş işlemi gördüğünü söyledi. Araslı, bu uygulamanın "eylemli bir içtüzük düzenlemesi" niteliği taşıdığını ve Anayasa’ya aykırı olduğunu savundu. Kanunların tümünün ve maddelerinin bir bütün oluşturduğunu vurgulayan Araslı,"Eğer bir kanunun bir maddesi reddedilmiş, Anayasa’da öngörülen bir çoğunlukla kabul edilmemiş ise bunun kanun metninden düşmesi gerekir" dedi.

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/6654816.asp?gid=48

Ananyasa'da "şekil denetiminin son oylamanın öngörülen çoğunlukta ypılıp yapılmadığı ile sınırlıdır" diyor.

Maddelerin ayrı ayrı oylanhması da bu son oylamaya dahil midir? Burada şekilde denetimi yaparken Anayasa Mahkemesi şekil yönünden bu Anayasa değişikliğini nasıl iptal edebiliyor, edebilirmi ? Anayasamızdaki "son oylama" sözü ile oylamanın hangi aşaması kastediliyor?

Son oylamanın hukuka uygun olabilmesi ondan öncekilerin hukuka uygunluğuna bağlıdır. Son oylamadan kasıt bütün halinde oylanmasıdır. Ancak eğer maddelerin oylanması yanlış olursa son oylama hukuka uygun yapılamaz, mümkün değildir.