Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

İdare Hukukuna Giriş

Yanıt
Old 26-05-2007, 12:05   #1
Seyda

 
Varsayılan İdare Hukukuna Giriş

İDARE HUKUKUNA GİRİŞ

İdare sözcüğü, hem bir faaliyeti (yönetmek), hem de bu faaliyeti yerine getiren kuruluşları anlatmak için kullanılır.

Özellikleri :
1.İdare hukukunun uygulama alanı ‘kamu hukuku’dur.
2.İdare hukukunun özneleri arasında eşitsizlik vardır.İdare özel hukuk kişilerine göre daha üstün ve ayrıcalıklı yetkilere sahiptir.
3.İdare hukukunda kamu yararı düşüncesi hakimdir.
4.İdare hukuku kamu hukukunun bir dalıdır.

Yapısal Anlamda İdare : Devlet örgütlenmesi içinde idarenin yeri neresidir sorusunun cevabını bize verir. Yapısal anlamda yasama organı, genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşan TBMM’dir.Yapısal anlamda yargı, bağımsız mahkemelerden oluşur.Ülkemizde 5 yargı düzeni bulunur :
-Anayasa yargısı
-İdari yargı
-Adli yargı
-Seçim yargısı
-Uyuşmazlık yargısı

Fonksiyonel Anlamda İdare : İdare makamları kamusal faaliyetlerden hangisini yerine getirir sorusunu cevaplar.

İdari İşlev ve Özellikleri : İdari işlev; devletin yasama ve yargı işlevleri ile yürütme organının salt siyasal nitelikli işlevleri dışında kalan kamusal işlerin bütünüdür.
-İdari işlevde amaç kamu yararıdır.
-Konusu kamusal hizmetlerdir.
-İdari işlev idari eylem ve işlemlerle yürütülür.
-Süreklidir.
-Yürütülebilmesi için talebe gerek yoktur.
-Herkes bir biçimde idari işlevin yürütülmesinde idare ile ilişki kurar.

Türkiye İdaresi’nin Görevleri :
  • Milli güvenliğin sağlanması,
  • Kolluk faaliyetleri
  • Kamu hizmetleri
  • Özendirme-destekleme faaliyetleri
  • Planlama faaliyetleri
  • İç düzen faaliyetleri

ANAYASA VE İDARE

Anayasamızda yer alan idareye ilişkin ilkeler şunlardır :
-Hukuk devleti ilkesi,
-Laiklik ilkesi,
-Merkezden ve yerinden yönetim ilkesi,
-Yetki genişliği ilkesi,
-İdarenin bütünlüğü ilkesi
Yetki Genişliği : Merkezden yönetimin yumuşatılmış şeklidir.Bu yetki ile merkezden yönetimin taşra teşkilatındaki bazı kamu görevlilerine belli konularda kendiliğinden karar alma ve uygulama yetkisi verilir.Anayasaya göre; illerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır.Yetki kullanılırken elde edilen yarar da zarar da idareye aittir.
İdarenin Bütünlüğü : Anayasaya göre ; idare,teşkilat ve esasları ile bir bütündür ve kanunla düzenlenir.

* Başkent örgütünün kendi taşra örgütleri üzerindeki denetimi ile bir idari kuruluş veya kurumun kendi içindeki bütünlüğü hiyerarşik denetim ile sağlanır.
* Merkezi idare ile yerel yerinden yönetimler arasındaki bütünlük ve uyum ise idari vesayet denetimi ile sağlanır.
* Merkezi idarede en üst hiyerarşik makam ‘Bakan’dır.
* Anayasa hizmetsel kuruluşlar üzerindeki idari vesayet yetkisini düzenlememesine rağmen, bu yetkinin de var olduğu kabul edilir.
* Son yıllarda özellikle belediye, büyükşehir belediyesi ve il özel idareleri ile ilgili bazı değişiklikler yapılmış ve bu idareler üzerindeki vesayet yetkisi olan onay sisteminden vazgeçilerek, idari yargıda iptal davası açma yoluna gidilmiştir.
* Hiyerarşi aynı tüzel kişilik içindeki, idari vesayet farklı tüzel kişilikler arasındaki ilişkidir.Üst ve alt kuruluşlar arasındaki ilişki de idari vesayettir. Ör : YÖK-Üniversiteler, TBB-Barolar.

KAMU TÜZELKİŞİLİĞİ : Devlet tarafından yasayla veya yasanın açıkça verdiği yetkiye dayanarak idari işlemle kurulan ve kamusal yetki ve ayrıcalıklardan yararlanan tüzelkişidir.Kişi ve mal topluluğu olmak üzere ikiye ayrılır.
Anayasadan kaynaklananlar : Bunlar anayasada açıkça kamu tüzelkişiliği sayılmıştır.Bu nedenle başka bir ölçüte bakmaya gerek yoktur, ayrıca yasama organı bunların tüzelkişiliğine bir yasayla son veremez :
- Devlet - İl Özel İdaresi - Belediye -Köy -Üniversiteler -TRT -Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu -Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları

Yasadan kaynaklananlar :
-YÖK -Yüksek Teknoloji Enst. –Türkiye Atom Enerji Kurumu -TÜBİTAK -SPK -RTÜK -BDDK -Kamu İhale Kurumu -Rekabet Kurumu -Savunma Sanayi Müsteşarlığı -TSE -MP İdaresi Genel Müdürlüğü -TÜBA Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

Anayasa ya da yasayda sayılmamışsa şu iki ölçüte bakılır :
n Yasayla ya da yasanın açıkça verdiği yetki ile kurulma
n Kamusal yetki ve ayrıcalıklar kullanma

**Merkezi idarede Devlet ve bazı müsteşarlıklar dışında tüzel kişilik yoktur.Bütün yerel yerinden yönetim ve hizmet yerinden yönetim kuruluşlarının tüzel kişiliği vardır.

HUKUKUN KAYNAKLARI
(İdare hukukunun en önemli iki kaynağı incelenecektir)

TÜZÜK :
a. Yetki : Tek yetkili organ Bakanlar Kurulu’dur.
b. Sebep : Tüzüğün dayandığı kanundur.Çıkarılmış bir kanuna dayanması zorunludur.
c. Konu : ‘Kanunun uygulamasını göstermek’ ve ‘emrettiği işleri belirtmek’ için çıkarılır.
d. Amaç : Kamu yararıdır.
e. Şekil ve Usul : Tüzüğün önce Danıştay incelemesinden geçmesi gerekir – geçmezse tüzük yok hükmündedir-. AYM, Danıştay’ın yerindelik denetimi de yapabileceği görüşündedir.Tüzük değiştirilecekse de Danıştay incelemesinden geçmesi gerekir.

Yerindelik denetimi ile ilgili :

3. Danıştayın İncelemesinin Kapsamı: “Kanuna Uygunluk” mu, “Yerindelik” mi?
6 Ocak 1982 tarih ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 48’inci maddesi 22 Mart 1990 tarih ve 3619 sayılı Kanun ile değiştirerek, Danıştayın tüzük tasarılarını inceleme yetkisini “kanunlara uygunluk” ile sınırlamıştır. Yani 3619 sayılı Kanuna göre Danıştay tüzük tasarılarını “yerindelik” bakımından inceleyemeyecekti. Anayasa Mahkemesi, 21 Haziran 1991 tarih ve K.1991/15 sayılı Kararıyla 3619 sayılı Kanunun bu hükmünü iptal etmiştir. Mahkemenin gerekçesi şöyledir:
“Danıştay’ın 1868 yılından beri tüzük tasarıları üzerinde yaptığı incelemeler şu noktalarda yoğunlaşmıştır.
a) Yürütme Organının (İdarenin) düzenleme yetkisi bakımından inceleme,
b) Konulan hükümlerin üst hukuk normlarına uygunluğu ve genel olarak mevzuatla ilgisi yönünden inceleme,
c) Tüzük tasarılarında getirilen müessese ve konulan hükümlerin hizmet icaplarına uygunluğu yönünden inceleme,
d) Tüzük tasarılarının tanzim tekniğine uydurulması bakımından inceleme.
Bu kapsamlı inceleme, yasaya uygunluğu yanısıra bir yerindelik incelemesi niteliğindedir. Dava konusu düzenleme, görevi yasaya uygunlukla sınırlayarak tüzüklerin amaca daha uygun duruma gelmesini önlemekle kalmayıp Anayasa’nın öngörmediği bir biçimsel işleve indirgemiştir. Anayasa’nın 115. maddesinde yasakoyucuya böyle bir yetki tanınmamıştır... İnceleme görevini Danıştay, kendi istenciyle yerine getirir. Bunu önleyen dava konusu... madde Anayasa’ya aykırıdır”[54].
Anayasa Mahkemesinin kararı tümüyle yanlıştır. Anayasa Mahkemesi bir kanunu, ancak Anayasanın bir hükmüne aykırı ise iptal edebilir. Anayasa Mahkemesi bu kanunu Anayasanın hangi hükmüne aykırı görerek iptal etmiştir? Anayasanın 115’inci maddesinde böyle bir hüküm yoktur. Anayasada Danıştayın tüzükler üzerinde yerindelik denetimi yapacağını öngören bir hüküm yoktur. O halde, kanun koyucu Anayasaya aykırı olmamak şartıyla bu alanda kanunla düzenleme yapabilir. Kanun koyucu da böyle bir düzenleme yapmıştır. Anayasa Mahkemesinin “Anayasa’nın 115 . maddesinde yasakoyucuya böyle bir yetki tanınmamıştır”[55] demesi, Anayasa Mahkemesinin yasama yetkisinin asliliği ve genelliği ilkelerinden habersiz olduğunun güzel bir göstergesidir. Yukarıda da gördüğümüz gibi, yasama yetkisi aslî ve genel bir yetkidir. Yasama organının kanunla bir düzenleme yapması için Anayasa tarafından ayrıca yetkilendirilmesine ihtiyacı yoktur. Kanun Anayasa dayanmak zorunda değil, Anayasaya aykırı olmamak zorundadır. Diğer bir ifadeyle, Kanun Anayasa karşısında secundum legem değil, sadece intra legemdir. Yani kanun koyucu, Anayasa dayanmaksızın, ama Anayasaya aykırı olmamak şartıyla istediği her alanda, istediği her düzenlemeyi yapabilir. Yukarıdaki örnekte de, kanun koyucunun, 22 Mart 1990 tarih ve 3619 sayılı Kanun ile Danıştayın tüzükler üzerinde “yerindelik” incelemesi yapma yetkisini kaldırmasında Anayasanın 115’inci maddesine herhangi bir aykırılık yoktur.
Bir an Danıştayın yerindelik incelemesi yapabileceğini kabul etsek bile, Bakanlar Kurulunun siyasal takdirinin yerindeliğini Danıştay nasıl inceleyecektir? Danıştayın varlık sebebi, herhalde, Bakanlar Kurulunun siyasal yerindelik konusunda Danıştayın görüşlerine ihtiyaç duyması değildir. Danıştay siyasal yerindelik konusunda uzman bir kuruluş değildir. Zaten yerindelik sorunu, uzmanlık sorunu değil, siyasal tercih sorunudur. Siyasal yerindelik, bilgiyle değil, siyasal iradeyle takdir olunur. Bir demokraside ise bu siyasal iradeyi açıklayacak organ, Danıştay değil, halk, halkın temsilcileri veya halkın temsilcileri karşısında sorumlu olan Bakanlar Kuruludur. ( Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri- Kemal Gözler-http://www.anayasa.gen.tr/yuodi.htm)

** Danıştay 2 ay içinde inceler ve Bakanlar Kurulu’na gönderir.Tüzükler cumhurbaşkanınca imzalanır ve RG’de yayımlanır.Bir hüküm yoksa yayımını izleyen günden itibaren 45 gün sonra yürürlüğe girer.
Denetim : Tüzüklerin yargısal denetimini ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay yapar.(Dan.Kan.m.24)
AYİM’den gelen inceleme taleplerini Danıştay 90 gün içinde karar bağlar.Bu süre içinde Danıştay karar veremezse AYİM iddiayı kendi kanısına göre çözer ancak esas hakkındaki karara kadar Danıştay’ın kararı gelirse AYİM buna uymak zorundadır.

YÖNETMELİK :
a.Yetki : Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri çıkarabilir.(Uygulamada Bakanlar Kurulu da çıkarıyor-Bakanlar Kurulu’nun yönetmelik çıkarabileceğine dair AYM Kararı : 23-25 Ekim 1969 tarih ve K.1969/57 karar sayılı karar--bakanlıklar ayrı ayrı yönetmelik çıkarabildiklerine göre, Başbakan ve bakanların bir araya gelmesinden oluşan Bakanlar Kurulu da yönetmelik çıkarabilir) Valilik ve kaymakamlıklar çıkaramaz.Valilikler düzenleyici işlem olarak genel emirler, kaymakamlıklar ise genelgeler çıkarabilir.
b.Sebep : Kanun ve tüzüktür.
c.Konu : Yönetmelik ile temel hak ve özgürlükler sınırlanamaz.Kanunla düzenlenmeyen bir konuda yönetmelik çıkarılamaz.Kanun değişirse düzenleyici işlemler ona uyduğu oranda uygulanır.
** Bakanlar Kurulu’nun çıkardığı yönetmelikler bir bakanlık ya da birkaç bakanlığın çıkardıklarına,
bakanlıkların çıkardıkları yönetmelikler yerel yönetimlerin çıkardıklarına üstündür.
d.Amaç : Kamu yararıdır.
e.Şekil ve Usul : Sayıştay’ın denetimine tabi olan kurumların çıkardıkları mali konulardaki yönetmelikler için Sayıştay’ın istişari mütalaası alınır.
-- Başbakanlılar, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin işbirliğine,yetki ve görev esaslarını düzenleyen,
-- Kamu personeline ait genel hükümler kapsayan,
-- Kamuyu ilgilendiren yönetmelikler RG’de yayımlanmak zorundadır.Bu zorunluluğa rağmen yayımlanmayan yönetmelikler geçersizdir.
Denetim : Ülke çapında uygulanacak yönetmelikler Danıştay’da, belli bir bölgede uygulanacak yönetmelikler ise o yer Bölge İdare Mahkemesi’nce denetlenir.

Kaynaklar :
1. Metin Günday-İdare Hukuku
2. Prof.Dr. Zehra Odyakmaz,Ümit Kaymak,İsmail Ercan-Anayasa Hukuku,İdare Hukuku
3. Kemal Gözler-Yürütme Organının Düzenleyici İşlemler
Old 03-06-2007, 08:44   #2
Aydinho

 
Varsayılan

http://www.law.ankara.edu.tr/?bil=bi...k&haber_id=327

arkadaşlar burda idare hukukunda pratik yapmak isteyen arkadaşlar için sevgili hocam Ali ulusoy tarafından hazırlanan son final sınavı yeralıyor.

aynı sınav hocamın cevapları ile

http://www.law.ankara.edu.tr/?bil=bi...k&haber_id=328

adresinde

iyi çalışmalar
Old 03-06-2007, 13:16   #3
Juniore

 
Varsayılan

Sınav sistemimiz test olmasına rağmen sorularınız bizimkilere çok benziyor,ne de olsa M.Günday gibi bir bölüm başkanınız var.Türkiye'de İdare Hukukunu geliştiren ve görüşleriyle hukuk çevrelerince genel kabul görmüş bir hoca,bunun için şanslısınız.
Final öncesinde sorularınızın bana ışık tutacağını düşünüyorum,katkın için teşekkür ederim.
Old 11-06-2007, 21:51   #4
GaLaxY

 
Varsayılan sınıf

vermiş olduğunuz link.teki sınav soruları 2. sınıfa ait değil mi? Sanırım benim kalmamın nedeni anlaşıldı :S
Old 02-03-2008, 22:21   #5
SELÇUK GAZİ

 
Varsayılan

Kaynaklar Hakkinda Bİr Şey SÖylemek İsterİm; Hocalar BİrkaÇ KaynaĞi Kolajlayip Anlattiklarindan Hangİsİnİn Daha Yarali OlacaĞini Tam Kestİremİyorum.ama Sanirim Metİn Hocanin Kİtabi Daha Kapsamli. Meslek YaŞaminizda BaŞarilar Dİlerİm.
Old 13-04-2008, 22:57   #6
Baha Tepebaşı

 
Varsayılan teşekkür

arkadaşlar idare hukuku ile ilgili gönderdiğiniz mesajlar için çok teşekkür ediyorum. Bu soruları görmem çok iyi oldu. Zira hocamız Prof. Dr. Turgut Tan'ın verdiği bu dersi geçmek kolay değil...
Yanıt


Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk)
 
Konu Araçları Konu İçinde Arama
Konu İçinde Arama:

Detaylı Arama
Konuyu Değerlendirin
Konuyu Değerlendirin:

 
Forum Listesi

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıt Son Mesaj
Alman hukukuna göre boşanma av.zuhala Meslektaşların Soruları 6 08-12-2009 14:43
Sohbet Odasına Giriş av.külcü Site Hakkında Yazışmalar [Arşiv] 2 26-08-2003 17:19
Noterliğe Giriş Hakkında esra kayabınar Meslektaşların Soruları 4 04-04-2003 14:45
İdare Hukukuna İlişkin Yardım Selen Berna Ünlüatlı Meslektaşların Soruları 0 04-04-2002 10:53


THS Sunucusu bu sayfayı 0,08756089 saniyede 16 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.