prim -fazla mesai kıyası

Satış temsilcisi olarak çalışan müvekkil lehine fazla çalışma ve ulsal bayram ve genel tatil ücreti talepli dava açtık.Fazla çalışma v.s hususlar tanık beyanlarınca kanıtlandı.Alınan bilirkişi raporunda tüm hesaplamalar yanında prim usulu çalışanların aldıkları prim ile hak ettikleri fazla mesailerin kıyaslanarak sonuca gidilmesi gerektiği ,alınan prim hesaplanan alacaklardan fazla olduğu için de davamızın reddi sonucunu çıkaran bir rapor gelmiştir.Bilirkişinin fazla mesai -tatil ücretlerinin alınan primden az olması halinde alacak doğacağını belirten bu görüşünün aksine yargıtay kararı var mıdır?

Alıntı: Yazan Av.Asuman Satış temsilcisi olarak çalışan müvekkil lehine fazla çalışma ve ulsal bayram ve genel tatil ücreti talepli dava açtık.Fazla çalışma v.s hususlar tanık beyanlarınca kanıtlandı.Alınan bilirkişi raporunda tüm hesaplamalar yanında prim usulu çalışanların aldıkları prim ile hak ettikleri fazla mesailerin kıyaslanarak sonuca gidilmesi gerektiği ,alınan prim hesaplanan alacaklardan fazla olduğu için de davamızın reddi sonucunu çıkaran bir rapor gelmiştir.Bilirkişinin fazla mesai -tatil ücretlerinin alınan primden az olması halinde alacak doğacağını belirten bu görüşünün aksine yargıtay kararı var mıdır?

Sayın meslektaşım;
Tam karar metnini bulamamakla birlikte 9.HD 2011/7849E., 2013/13353K. numaralı kararında "prim karşılığı çalışan işçiye ödenen satış primi, fazla çalışma sonucu ödenmesi gereken ücreti karşılıyor ise fazla çalışma ücreti hakkı doğmaz" şeklinde karar vermiş.

Fazla mesai ücretini sadece %50 artırım bedeli üzerinden hesaplanması gerekir. Bu husus Yargıtay’ın bahşiş usulü çalışmalara ilişkin verdiği kararları ile de örtüşmektedir.

Yargıtay 9. HD.2007/15758 E. 2007/20899 K. ve Yargıtay 22. HD. 2012/14062 E. 2013/3906 K. nolu kararı.


T.C.

YARGITAY

22. HUKUK DAİRESİ

E. 2012/14062

K. 2013/3906

T. 26.2.2013

• SABİT ÜCRET YANINDA BAHŞİŞ ÖDEMESİ USULÜYLE ÇALIŞMA ( Fazla Çalışma Ücretlerinin Zamsız Kısmının Sabit Ücret İçerisinde Ödendiği - Fazla Çalışmaların Sabit Ücret Nazara Alınarak Sadece % 50 Zam Nispetine Göre Hesaplanması Gerektiği )

• BAHŞİŞ YÜZDE USULÜ YA DA PARÇA BAŞI ÜCRET ÖDEMESİ ( Fazla Çalışma Ücretlerinin Zamsız Kısmının Sabit Ücret İçerisinde Ödendiği - Fazla Çalışmaların Sabit Ücret Nazara Alınarak Sadece % 50 Zam Nispetine Göre Hesaplanacağı )

• FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ( Bahşiş Yüzde Usulü ya da Parça Başı Ücret Ödemesinin Öngörüldüğü Çalışma Biçiminde Fazla Çalışmaların % 50 Zam Nispetine Göre Hesaplanacağı )

• ÜCRET ( Davacı Tarafça Kalfalık Belgesi Sunulduğu - Davacının Asgari Ücret Yanında Günlük 25,00 TL Bahşiş Ödemesi Usulüyle Çalıştığının Kabul Edilerek Dava Konusu Alacak Miktarlarının Yeniden Değerlendirilmesi Gerektiği )

• BERBER OLAN İŞÇİ ( Emsal Ücret Araştırmasında Ustalık Belgesi Olmayan Berberin Ücretinin Asgari Ücret Seviyesinde Olabileceğinin Bildirildiği - Kalfalık Belgesi Olan Davacının Asgari Ücret Yanında Günlük 25,00 TL Bahşiş Ödemesi Usulüyle Çalıştığının Kabul Edileceği )

4857/m.32, 41

ÖZET : Emsal ücret araştırması neticesinde, ustalık belgesi olmayan berberin ücretinin asgari ücret seviyesinde olabileceği bildirilmiştir. Davacı tarafça, davacının mesleki yetkinliğine ilişkin olarak, kalfalık belgesi sunulmuştur. Davacının, asgari ücret yanında, günlük 25,00 TL bahşiş ödemesi usulüyle çalıştığının kabul edilerek, dava konusu alacak miktarlarının yeniden değerlendirilmesi gereklidir. Bahşiş, yüzde usulü ya da parça başı ücret ödemesinin öngörüldüğü çalışma biçiminde, fazla çalışma ücretlerinin zamsız kısmının sabit ücret içerisinde ödendiği kabul edildiğinden, fazla çalışmalar, saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre değil, sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanmalıdır.

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi ve ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi N. Özdamar Karakülah tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkili işçinin iş sözleşmesini ücretlerinin ödenmemesi haklı sebebiyle feshettiğini, hak ettiği işçilik alacaklarının işveren tarafından ödenmediğini beyanla, kıdem tazminatı, ücret alacağı, asgari geçim indirimi, fazla çalışma, yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.

Davalı vekili, davacının devamsızlığı sebebiyle iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedildiğini, ödenmemiş ücret alacağının bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesini fesihte haklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçiye ödenen aylık ücretin miktarı ve fazla çalışma ücretinin hesap yöntemi noktalarında toplanmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 32. maddesinin ilk fıkrasında, genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanmıştır.

Kural olarak ücretin miktarı ve ekleri gibi konularda ispat yükü işçidedir.

Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.

Somut olayda, davalı işyerinde erkek berberi olarak çalışmış davacı işçi, 2.250,00 TL aylık ücret yanında yüzde otuzbeş prim ve bahşiş usulüyle çalıştığını iddia etmiş, davalı işveren ücret bordrolarında tahakkuk ettirildiği üzere işçinin ücretin asgari ücret seviyesinde olduğunu, başkaca ek menfaat sağlanmadığını savunmuştur. Emsal ücret araştırması neticesinde, ilgili meslek odasınca, işyeri vasıflarına, işçinin tecrübesine ve belgesinin bulunup bulunmamasına göre aylık ücretin değişkenlik göstermekle birlikte, ustalık belgesi olmayan berberin ücretinin asgari ücret seviyesinde olabileceği bildirilmiştir. Davacı tarafça, davacının mesleki yetkinliğine ilişkin olarak, kalfalık belgesi sunulmuştur. Mahkemece, davacı iddiasının kanıtlandığı gerekçesiyle, aylık ücret miktarı talep gibi kabul edilmiştir. Mevcut delil durumuna göre, davacı, işyeri kayıtlarında belirtilen ücretten daha fazla ücretle çalıştığını yeterli ve inandırıcı delillerle kanıtlamış değildir. Davacının, asgari ücret yanında, günlük 25,00 TL bahşiş ödemesi usulüyle çalıştığının kabul edilerek, dava konusu alacak miktarlarının yeniden değerlendirilmesi gereklidir. Anılan nedenle, işçinin aylık ücretinin yazılı şekilde kabul edilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.

3-Bahşiş, yüzde usulü ya da parça başı ücret ödemesinin öngörüldüğü çalışma biçiminde, fazla çalışma ücretlerinin zamsız kısmının sabit ücret içerisinde ödendiği kabul edildiğinden, fazla çalışmalar, saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre değil, sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanmalıdır.

Somut olayda, davacı işçinin sabit ücret yanında bahşiş ödemesi usulüyle çalıştırıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, fazla çalışma ücreti saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre hesaplanmıştır. Bu tür çalışma biçiminde, fazla çalışma ücretlerinin zamsız kısmının sabit ücret içerisinde ödendiği kabul edildiğinden, fazla çalışmaların, sabit ücret nazara alınarak, sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanması gerekirken, % 150 zamlı miktara göre hesaplanması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi. (www.kazanci.com)

Meslektaşlarımın isabetli görüşlerine katılıyorum. Yargıtay kararlarında bu hususlar dile getirilmiştir. Süreklilik arz eden Sefer primi, bahşiş, prim olan durumlarda işçi zaten fazla mesai almaktadır. Sadece zamlı ücretini alamamaktadır. Dolayısıyla bahsettiğiniz olayda primler, fazla mesai ücretlerini karşılamazsa hesap yapılır. Aradaki fark 0,5 ile çarpılır.