çekte çift imzaya aykırılık imza sahibin sorumluluğu ve menfi tespit

meslektaşlarım meselemin kısa özeti şudur:

şimdi bir cemiyetin çekleri imza yetkililerinin biri tarafından imzalandıktan sonra diğer yetkiliye teslim ediliyor. diğer yetkili çeki imzalamadan tek imza ile kullanıyor ve çek birkaç ciranta dolaştıktan sonra faktoring tarafından icraya konu ediliyor. çek herhangi bir ticari ilişkiye konu olmadan kullanılıyor ve çeki imza atmadan ve ticari ilişkiye dayanmadan kullanan yönetici için emniyeti suistimalden dolayı dava açılıyor ve dava hali hazırda devam ediyor.
Bu arada biz çekteki imzaya hem şekil açısından hem de çift imzadan dolayı mercide itiraz ediyoruz. incelemenin sonunda imza bize ait çıkıyor ama çift imza itirazından dolayı merci cemiyetin davasını kabul ediyor ve imzayı atan için takip yapma hakkında muhtariyete karar veriyor. ayrıca biz ticaret mahkemesinde cemiyet adına menfi tespit davası açıyoruz dava şuan tebligatların yapılmasını bekliyor. söz konusu davada biz sırası ile
a) çek çift imzalı değildir,
b) tek imza da bize ait değildir
c) ayrıca herhangi bir ticari ilişkiye de dayanmamaktadır

itirazlarını dile getitrdik. şimdi benim sorum sırası ile şunlar;

1. mahkeme yukarıda a,b,c diye sıraladığım taleplerin hepsini araştırmak zorunda mıdır? mesela çift imza şartının yerine getirilmediğini görünce ticari ilişki ile ilgili araştırma yapmadan davayı kabul edip bitirebilir mi?
2. ben bu aşamada çift imza itirazını geri çekip (ki çekebilir miyim?) cemiyet açısından ticari ilişkinin yokluğunu tespit ettirerek davayı kazansam bu sefer alacaklı merci kararına dayanarak imza sahibine karşı işlem başlatabilir mi?
3. diyelim ki ticari ilişkiye dayanmadığından dolayı çekin bedelsizliğine hükmetti bu ihtimalde alacaklı çekin tek imzadan dolayı imza sahibi hakkında takip başlatırsa benim cemiyet adına açtığım ve "ticari ilişkiye dayanmadığından davanın kabulüne" kararı tek imza sahibi adına açılacak menfi tespit davasında emsal teşkil eder mi?
4. bu arada çekteki tek imza sahibi için zaman aşımı süresi işler mi? (cemiyetin açtığı davada çekin takibe konu edilmemesi veya başlatılmış takibin durdurlması için tedbir kararı mevcut)
5. son olarak, tek imza sahibi için başlatılmış bir davaya ilişkin (alacak davası , menfi tespit davası) örnek yargıtay kararı var mıdır?

görüşlenizi paylaşmanız dileği ile

Sayın Emir Şahin,mahkeme öncelikle çekte şekil şartına bakacaktır.Çift imza gerekiyorsa önce bu hususu inceler.Ancak menfi tesbit davasında karşı taraf "her ne kadar çift imza yoksa da çek benimsenmiş ve kayıtlara geçmiştir" iddiasında bulunursa bu hususta da inceleme yapılır ve şekil şartı olmasa dahi çek cemiyetiniz için bağlayıcı olabilir.Ayrıca çek para yerinedir, ciro edilmiştir ve çeki elinde bulunduran 3.şahıs konumundadır.Çift imzadan dolayı yani imza eksikliğinden dolayı davanız şanslı diye düşünüyorum.

Şöyle anladım: Bir dernek adına çek hesabı açılmış ve çek düzenleme için çifte imza şartı var. Fakat tek imza ile çek keşide edilmiş durumda.

Borçluyu temsilen atılan imzada temsilcinin yetkisiz olması anlamına gelen bu durum, senedi hükümsüzleştiren bir mutlak defi olarak, borçlu (dernek) tarafından herkese karşı ileri sürülebilir.

Mutlak def'idir ancak imza eksiği olan senet dernek tarafından fiilen benimsenmişse,kayıtlara girmişse o takdirde sadece şekil noksanlığından red edileceğini düşünmüyorum.Gerçek irade senedin geçerliliği yönündedir.

arkadaşlar yorumlar için teşekkür ediyorum. bir hususu belirtmem gerek anlaşılan.. bu bizim çeki imza atmadan eksik imza ile kullanan yönetici aynı zamanda cemiyetin muhasebesini de tutuyordu.. adam defterlere hiçbirşey işlememiş dolayısı ile bu çekler için verildiği iddia edilen faturalar (ki bu faturayı faktoring sunuyor) bizim defterlerde görülmüyor, esasen defter bom boş zaten. ayrıca faturanın ve varsa irsaliyenin bize teslim edildiğine dair bize ait herhangi bir imza mevcut değil. dolayısı ile bence çek bizim kabulümüzde değil.. bu açıklamadan sonra diğer sorularım hakkında da yorum yapmanızı bekliyorum.. şimdiden teşekkür

Sayın Meslektaşım bu durumda çek sadece imza sahibini bağlar ,sizin müvekkiliniz hükmi şahıs imza noksanlığı nedeniyle sorumlu değildir şeklinde düşünüyorum.

BU KARAR SANIRIM BİRAZ YARDIMCI OLUR DİYE DÜŞÜNÜYORUM...

YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU

Tarih : 11.04.2007
Esas No : 2007/12-204
Karar No : 2007/208


2004 - İCRA VE İFLAS KANUNU 169

ÖZET : DAVA, BORCA İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR. BORÇLU İTİRAZINDA, ŞİRKETİN ÇİFT İMZA İLE TEMSİL EDİLMESİ GEREKTİĞİ HALDE TEK İMZA İLE BONO DÜZENLEDİĞİNİ BU NEDENLE ŞİRKETİN BORÇLU OLMADIĞINI İDDİA ETTİĞİNE VE MAHKEMECE BU İTİRAZIN KABUL EDİLDİĞİNE GÖRE SOMUT OLAYA UYGULANMASI GEREKLİ İİK.NUN 169/A-6. MADDESİ UYARINCA TALEBİ BULUNAN BORÇLU YARARINA TAZMİNATA HÜKMEDİLMESİ GEREKİRKEN ANILAN HUSUSUN GÖZARDI EDİLMESİ İSABETSİZDİR.

DAVA : Taraflar arasındaki "borca itiraz" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 13. İcra Hukuk Mahkemesince istemin kısmen kabulüne dair verilen 31.01.2006 gün ve 2005/995-2006/50 sayılı kararın incelenmesi davacı/borçlu vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 07.07.2006 gün ve 13021-15056 sayılı ilamı ile;

( ... Borçlu itirazında, şirketin çift imza ile temsil edilmesi gerektiği halde tek imza ile bono düzenlediğini bu nedenle şirketin borçlu olmadığını iddia ettiğine ve mahkemece bu itirazın kabul edildiğine göre somut olaya uygulanması gerekli İİK.nun 169/a-6. maddesi uyarınca talebi bulunan borçlu yararına tazminata hükmedilmesi gerekirken anılan hususun gözardı edilmesi isabetsizdir... ),

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre ve özellikle davalı alacaklının senet lehdarı olmasına, keşideci imzasının davacıyı borç altına sokmayı sağlayıp sağlamadığını bilmesi, aksi takdirde yapılan takipte ağır kusurlu olduğunun kabulünün gerekmesi karşısında, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 11.04.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.