İptal ve Tam Yargı Davası

Sayın üyeler dava açmak için dilekçesi de dahil tüm hazırlıklarımızı son aşamasına getirdiğimiz ve 40 müvekkilimiz adına açacağımız tam yargı davası ile ilgili olarak kafamda ki son şüphe ile ilgili görüşlerinizi almak istiyorum davanın konusu şöyledir.

........ Kaymakamlığı bünyesinde kurulan ....... Köylere Hizmet Götürme Birliği ile müvekkilim arasında, 2006 yılı içerisinde Çiftçi Eğitimi ve Hayvancılık İşletme Merkezi-süt İnekçiliği Projesi kapsamında imzalanan ve müvekkile iki adet Holstein ırkı gebe süt ineği (düve) verilmesi ile ilgili sözleşme düzenlenmiş ve taraflarca imzalanmıştır. Sözleşmeye göre; müvekkil, proje kapsamında düzenlenen seminer ve eğitim programlarına katılmak, düvelerin bakım ve temizliğinde katkı sağlamak, ayrıca proje kapsamında maliyetinin %20 sini (1.100,00 YTL) kuruma peşin olarak ödemekle yükümlü tutulmuştur. ............ Kaymakamlığınca müvekkile iki adet Holstein ırkı gebe süt ineği verileceği de sözleşmede karar altına alınmıştır. Düveler kaymakamlık tarafından yaptırılan ihale sonucunda yükleniciden 19/02/2007 tarihinde teslim alınmıştır.

Kaymakamlığın teslim aldığı inekler kısa sürede bruselloz hastalığına yakalanmış idare bunları tedavi etmek yerine kesimhanelerde kesmiş ve 2007 de müvekkile teslim etmesi gereken düveleri halen teslim etmemiştir.

Acaba kaymakamlığın bu işten maddi sorumluluğu varmı tazminat alabilirmiyiz.

Sayın arkhon

Özel hukuk sözleşmesinden doğan bu anlaşmazlığın Borçlar Hukuku çerçevesinde adliye mahkemelerinde çözülmesi gerekir kanısındayım.

Zararın nedeni ''idarenin inekleri kesmesi'' değil, ''inekleri teslim etmemesidir.'' İneklerin teslimi ise idari bir işlemin değil, özel hukuk sözleşmesinin konusudur.

Saygılarımla

Sayın Armağan Konyalı'ya katılıyorum. Sözleşmenin taraflarından birisi idare ancak taraflar arasında ki ilişkide idarenin üstünlüğü söz konusu değil. Bu sebeble sözleşme idari özel hukuk sözleşmesi niteliğinde. İlgili sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarında adli mahkemelerde görülmesi gerekir.

Aslında davanın adli yargının mı yoksa idari yargının mı alanına girdiği konusu kafamızı uzunca bir süre meşgul etti? Ancak köylere Hizmet Götürme Birliğinin kaymakamlık bünyesinde oluşu tüzel kişiliğinin varlığı konusunda bizi kuşkuya düşürdü. Ancak gerçek şu ki sözleşmeninde özel hukuk alanına girip girmediğinden de kuşkuluyuz. Bu ineklerin yeşil kart sahibi yoksul vatandaşlara dağıtılmasının planlandığı ve projenin Avrupa Birliği finansmanı ile yapılıyor olması bunun bir yardım şeklinde youmlanabileceğini gösterir sonuçta müvekkil bu inekler için gerçek bir bedel ödememektedir.

Sayın arkhon

Köye Hizmet Götürme Birlikleri hakkında ayrıntılı düzenleme 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nun 18.maddesinde yapılmıştır. Aynı Kanunun 4.maddesine göre de Köye Hizmet Götürme Birlikleri'nin tüzel kişiliği vardır.

Bu bilgiler, haklı olarak, size yabancı geliyor olabilir. En iyisi Mahalli İdare Birliklerini (ve bu çerçevede Köye Hizmet Götürme Birliklerini) birer belediye gibi düşününüz. Belediye karşısında ne yapmanız gerekiyorsa bu birlik hakkında da onu yapınız.

Sonuç: Sözleşmenin amacı yardım olsa da ve sözleşmenin bedeli sembolik olsa da bu bir özel hukuk sözleşmesidir. Bu nedenle, eğer açacaksanız sözleşmeye dayanan tazminat davasını adliye mahkemelerinde açmanız gerekir. Ama bu konuda açacağınız bir davayı kazanma şansınızın olmadığı kanısındayım.

Belki siz de bu nedenle idarenin kusuruna dayanarak idari yargıya gitmek istiyorsunuz. Belki de idarenin kusuru nedeniyle yardımı alamadığınız için uğradığınız zararın tazmini konusundaki tam yargı davasını kazanırsınız. Ama bence şeklen de olsa yapılan işlemler özel hukuk sözleşmesine dayandığından idari davada da şansınız bulunmamakta.

Öte yandan, şans her davada vardır. Davayı kazanamasanız bile belki ''ayrışık oyu'' kazanırsınız.

Saygılarımla

Adli yargıda ayıplı mal teslimi nedeniyle uğranılan zararın tazmin edilmesi istenir.Burda istene bilecek miktar ise satınalınan inekler için ödediğiniz para ve faizi; bu ineklerin barınma,bakım, yiyecekleri için yaptığınız kullanamayacağınız harcamalar ile satın alanların bu iş için harcadıkları emek değeri olmalıdır.

T.C.

YARGITAY

13. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/2367

K. 2002/4125

T. 16.4.2002

• TAZMİNAT DAVASI ( Tarımsal Kredi Şeklinde Alınan İneğin Düşük Yapması ve Mağdur Olduğunun Belirtilerek Tedavi Gideri ile Ölü Yavrudan Dolayı Uğranılan Zarar ve Süt Kaybının İstenmesi )

• HAYVAN ALIM SATIMINDA TEKEFFÜL ( Hayvan Alım Satımında Satıcı Yazılı Olarak Kefalet Etmedikçe veya Alıcıyı İğfal Etmiş Olmadıkça Tekeffül Etmiş Addolunmaması )

• TEKEFFÜL ( Hayvan Alım Satımında Satıcı Yazılı Olarak Kefalet Etmedikçe veya Alıcıyı İğfal Etmiş Olmadıkça Tekeffül Etmiş Addolunmaması )

• ALICININ İĞFAL EDİLMESİ ( Hayvan Alım Satımında Satıcı Yazılı Olarak Kefalet Etmedikçe veya Alıcıyı İğfal Etmiş Olmadıkça Tekeffül Etmiş Addolunmaması )

818/m.195,199

ÖZET : Taraflar arasındaki ilişki hayvan alım satım ilişkisidir. Hayvan alım satımında satıcı yazılı olarak kefalet etmedikçe veya alıcıyı iğfal etmiş olmadıkça tekeffül etmiş addolunamaz. Satıcının yazılı bir taahhüdü bulunduğu iddia ve ispat edilmediği takdirde, satıcının hayvan satımından sonra hayvanlarda ortaya çıkan hastalıklardan sorumlu olduğu kabul edilemez.
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı, 21.10.1995 tarihinde davalıdan tarımsal kredi şeklinde 1 adet ithal inek aldığını, 22.10.1995 tarihinde hayvanda şap hastalığı olduğu teşhisi konulduğunu, hayvanın düşük yaptığını mağdur olduğunu belirterek tedavi gideri, ölü yavrudan dolayı uğradığı zarar ve süt kaybı olmak üzere toplam 220.000.000 Tl zararın faizi ile davalıdan alınmasını istemiştir.
Davalı, davacıya sağlam hayvan teslim edildiğini, sorumlu olmadıklarını belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne 150.000.000 Tl.nın dava tarihinden yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı, davalıdan satın aldığı ineğin ayıplı çıktığından bahisle uğradığı zararın tazminini istemiştir. BK. 195 maddesi gereğince, hayvan alım satımında satıcı tahriren kefalet etmedikçe yahut alıcıyı iğfal etmiş olmadıkça tekeffül etmiş addolunamaz, hükmü getirilmiştir. Davacı satın aldığı ineğin hastalıklı çıktığı iddiası ile bu davayı açmıştır. Ancak davacı, davalının ayıba karşı yazılı bir taahhüdü bulunduğunu iddia ve ispat edememiştir. Bu durumda taraflar arasında 21.10.1995 tarihinde yapılan hayvan alım satımından ve bu tarihten sonra ortaya çıkan hastalıktan davalının sorumlu olduğundan bahsedilemez. Mahkemece bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2- Kabul şekli bakımından da, 1581 sayılı kanun gereği davalı harçtan muaf olmasına rağmen harç ile sorumlu tutulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ : Yukarıda 1 ve 2.bentlerde açıklanan nedenlerle temiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 16.4.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
B HAYVAN ALIM SATIMINDA
Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikçe yahut müşteriyi iğfal etmiş olmadıkça tekeffül etmiş addolunmaz.