28-11-2012, 22:50 | #1 |
|
Karşılıklı Çek Uygulamasının Hukuki Niteliği
Son günlerde bir özel bankanın tanıtımını yaptığı “Karşılıklı Çek” uygulaması, işleyişi ve yasal dayanağı konusundaki bilgi, deneyim ve görüşlerini paylaşacak Sayın Meslektaşlarıma teşekkürler.
Saygılarımla |
07-12-2012, 00:24 | #2 |
|
Sayın Av. Hulusi Metin,
Söz konusu uygulamanın işleyişi ilgili bankanın internet sitesinde kısmen açıklanmış, reklam niteliği taşır diye link veremiyorum. Öncelikle, uygulamanın işleyişinden bahsetmekte fayda var.Çek sahibi müşterinin, çek hesabının bulunduğu bankada kredi limitinin bulunması gereklidir. (ipotekli taşınmazı ya da başka güvenceler-Banka ile keşideci arasındaki ilişki bakımından) Keşidecinin sms ile talimatı üzerine keşide edeceği çek yaprağı (koçan numarası ile) teminatlandırılmaktadır. Hamil aynı çek yaprağının teminatlandırıldığını ....miktara kadar yine sms yolu ile söz konusu bankadan teyit almaktadır. Banka ile hamil arasında kurulan ilişki üçüncü kişinin edimini taahhüt mü olur, yoksa bilgilendirmee amaçlı mı olur kararsızım. Ama dava konusu olabilir. Şöyle ki, sistemlerden kaynaklanan bir sorun nedeniyle ya da şuanda aklımıza gelemeyen bir nedenle çek teminatlı olmadığı halde teminatlı mesajı bankadan gelir mi? Bence bu bir reklam kampanyasından ibaret çekin hukuki mahiyetinde yasal bir düzenleme olmaksızın bir değişiklik getirmeyeceği aşikardır. Müşteriyi teminat mektubu almak gibi uzun bir yöntemle uğraştırmak yerine, teminatı kısa yoldan sağlıyorlar anladığım kadarıyla. Şöyle bişey dahi yapılabilir; kati ve süresiz bir teminat mektubu düzenlenip, ...numaralı çek koçanı karşılığı ödeme gününde bulunmadığı takdirde, 100.000-TL ye kadar olan kısmı bankamız teminatı altındadır. Saygılarımla |
07-12-2012, 07:11 | #3 | |||||||||||||||||||||||
|
Çek türleri arasında olan "Garantili Çek"'e benzer bir durum olduğunu düşünüyorum. |
07-12-2012, 08:20 | #4 |
|
Sayın Av.Emin ve Sayın Dikici,
Katılımınız ve görüşleriniz için teşekkür ederim. 1) 3167 döneminde (m.10) …“garantili çek”, "başak çek", "mavi çek", "ak çek", "süper çek" ,”pembe çek” … 2) 5941 döneminde ( m.3) …“Karşılıklı çek” … 3) Yasal dayanak : Çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönüşümsüz “ gayri nakdî kredi sözleşmesi” . Sözleşme koşulları. 4) Bankalar arası yeni bir rekabet konusu (mu?)… Hepinize saygı ve sevgiler |
07-12-2012, 08:58 | #5 | |||||||||||||||||||||||
|
Kesinlikle Bugün karşılıklı çek, yarın teminatlı çek, kazandıran çek, talimatlı çek, yeminli çek, çek oğlu çek, çek babam çek ... |
07-12-2012, 09:41 | #6 | |||||||||||||||||||||||
|
Buradaki teminat durumu 3.maddedeki düzenlemeden farklı sanırım.Maddedeki teminat, yasayla getirilmiş bir zorunluluk ve miktar olarak sınırlı.Oysa bankanın çekin tamamını temin etmesi farklı bir durum ve ben yasal karşılığını bulamadım.Dahası önceki mevzuat döneminde bu tür çeklerin çek vasfında olmadığına dair içtihatlar vardı.Örneğin: T.C. YARGITAY 10. CEZA DAİRESİ E. 1993/4450 K. 1993/8207 T. 5.7.1993 • MAVİ ÇEK ( 3167 Kapsamına Girmemesi ) • GARANTİ SÖZLEŞMESİ UYARINCA SANIĞA VERİLEN ÇEK KARTI ( Kıymetli Evrak Olmaması ) • 3167 SAYILI YASANIN UYGULAMA SAHASI ( Mavi Çeklere Şamil Olmaması ) 3167-1/m.16 6762/m.692,693 ÖZET : Hamil yararına banka ile keşideci arasındaki garanti sözleşmesine dayanılarak banka tarafından sanığa verilmiş çek kartı, kıymetli evrak niteliğindeki çek olmadığından söz konusu mavi çek hakkında 3167 sayılı yasa uygulanmaz. DAVA: 3167 sayılı Kanun`a aykırılıktan sanık N.`in yapılan yargılaması sonunda; beraatine dair, Erzurum Onbirinci Asliye Ceza Mahkemesi`nden verilen 1.07.1992 gün ve 1991/1031 esas, 1992/892 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay`ca incelenmesi müdahil vekili tarafından istenilmiş olduğundan; dava evrakı C. Başsavcılığı`nın bozma isteyen 15.4.1993 tarihli tebliğnamesi ile Daireye gönderilmekle incelenip, gereği düşünüldü: KARAR: Davaya konu 427264 numaralı belgenin dosyada mevcut fotokopisinin arka yüzündeki ibareden hamil yararına banka ile keşideci arasındaki garanti sözleşmesine dayanılarak banka tarafından sanığa verilmiş çek kartı olduğunun, bu nedenle 3167 sayılı Yasa kapsamına giren, TTK.nun 692 ve 693. maddelerindeki vasıflarına uygun kıymetli evrak niteliğindeki çek olmadığının anlaşılmasına ve ... Bankası A.Ş. Beyazıt Şube Müdürlüğü`nün 9.12.1991 tarihli yazılarında sözü edilen belgenin mavi çek olduğunun açıkça belirtilmesine göre tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak olunmamıştır. SONUÇ : Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre müdahil vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün isteme aykırı olarak ONANMASINA, 5.7.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi. |
07-12-2012, 11:06 | #7 |
|
Bu uygulamanın çek mevzuatı kapsamında tam bir karşılığı olmadığı konusunda size katılıyorum ancak bence sadece oraya takılmamamız gerek.
En kötü senaryo nedir? Banka SMS'le "karşılığı olduğunu" taahüt ettiği çek ibraz edildiğine ödemeyi reddedebilir. Bu durumda karşılıksız kalan çek için Ticaret Kanunu kapsamında diğer çeklerden farklı bir güvencemiz olmadığı doğru. Ancak elimizde BK kapsamında Bankanın (yerine getirmediği) taahhüdü var, bu taahhüt kapsamında her zaman Bankaya karşı genel hükümlere dayanarak yasal yollara başvurulabilir ve sonuç da alınır diye düşünüyorum. Bence bu uygulamayla ilgili tek risk, bankaya açılacak davada hukuki niteleme için "kefalet" sonucuna varılıp, sonra da BK 583 kapsamında şekil şartına uygun olmadığının düşünülmesi olabilir. Öte yandan çek hamilinin banka hakkında işlem yaparken BK'yi hiç karıştırmayıp, 4077 sayılı yasadan hareket etmesi de mümkün, ki bu durumda bankanın ödemeden kaçınmak için başvurabileceği hiçbir yolu ben düşünemiyorum. |
07-12-2012, 16:27 | #8 |
|
Görüş
1.Çek, -Adı ne olursa olsun- yasal unsurları taşıması koşuluyla (TTK. m.780,781), geçerlidir diyemez miyiz ?
2.Çek karnesi verilebilmesi için, madem ki banka ile müşterisi arasında bir "dönüşümsüz gayri nakdî kredi sözleşmesi” var, o halde bu sözleşme ile hem yasal zorunluluk ve hem de fazlası karşılanamaz mı? Saygılarımla |
07-12-2012, 16:32 | #9 | |||||||||||||||||||||||
|
Sayın Metin, Belirttiğiniz gibi yasal unsurları taşıdığı sürece çek, çektir. Bankanın o çeke tanıtım amaçlı isim vermesinin, çekin geçerliliğine tesiri olmaz. Çekin banka tarafından karşılıklı olduğunun taahhüt edilmesi, 3.kişinin fiilini taahhüt olarak nitelendirilebilir. Hamil bakımından banka ile keşideci arasındaki ilişkinin önemi yoktur, onun için önemli olan husus, çekin ödeneceğinin banka tarafından garanti edilmesidir, diye düşünüyorum. |
09-12-2012, 08:45 | #10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sayın Admin, Yasada “Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlem…” (4077/ 3-h ) olarak tanımlanmış. “Karşılıklı çek” bağlamında 1.Çek keşidesi 2.Çekin kabulü “hukuki işlem” olduğu gerekçesiyle mi 4077 kapsamında ele alınabilir? Yoksa..? Saygılarımla |
09-12-2012, 18:59 | #11 |
|
Teyit(bloke) Çeki
Bu çekin normal çekten tek bir farkı vardır. Bu çekin üzerinde ki bir kayıtla muhatap çek bedelini ödeyeceğini teyit etmektedir. Bu beyanı muhatap yapacaktır. Bu beyan bir kambiyo taahhüdü değil, Borçlar Hukukuna ilişkin bir beyandır. Örn: tapuda satış halinde uygulanır. TK’da böyle bir düzenleme olmayıp uygulamada ortaya çıkmıştır. Garanti Çeki Garanti çekinde, teyit çekinin aksine çek bedelinin tamamını değil, belirli bir bedele kadar olan meblağı muhatap öder. Bu işlem üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğindedir. Böyle çeklere uygulamada başak çek, altın çek vs. denilmektedir. (Prof. Dr.Abuzer Kendigelen ders notları) |
12-12-2012, 14:38 | #12 |
|
Bankanın karşılıklı çek uygulması "bloke çek" hükümleri kapsamında değerlendirilmelidir.
|
14-12-2012, 14:43 | #13 | |||||||||||||||||||||||
|
Sayın Admin, Piyasadaki çeklerin çoğunun tacirler arasında el değiştirdiği düşünüldüğünde, 4077 Sayılı Kanunun uygulanması pratikte zor olacaktır diye düşünüyorum. Saygılarımla |
16-12-2012, 08:28 | #14 |
|
Sayın meslektaşlarım,
“Karşılıklı çek”; tanıtımını yapan bankaya özgü bir uygulama mı, başka bankaların da bu yolda uygulaması olduğunu bilen var mı? Saygılarımla |
16-12-2012, 14:39 | #15 | |||||||||||||||||||||||
|
Karşılık, Karşılıksız, Karşılıklı, Karşılığı olan Tanımış Bankamızın türettiği yeni çek türü 'Karşılıklı Çek' sadece hukuki açıdan değil, Türkçe dil kuralları bakımından da üzerinde durulması gereken bir konu. THS'deki 'Karşılıklı Çek' başlığını ilk okuduğumda 'iki kişi karşılıklı olarak çek keşide ediyormuş' düşüncesine kapılmıştım; yanlış düşünmüşüm, anlatılmak istenen 'karşılığı olan çek' miş. Karşılıksız aşkın karşıtı hangisi dir? Karşılıklı aşk mı, Karşılığı olan aşk mı? 'Kaşılıklı aşkla', 'karşılığı olan aşk' aynı şeyse, 'karşılıklı çek'le 'karşılığı olan çek'de aynı şeydir! Saygılarımla |
17-12-2012, 16:18 | #16 |
|
bloke çek (teminatlı çek)
bahsi geçen "karşılıklı çek" adı verilmiş çek, hukuken tanınmış bloke çek'ten başka bir şey değildir.
|
17-12-2012, 17:51 | #17 | |||||||||||||||||||||||
|
Söz konusu kampanya da bahsi geçen çek, çek hukuku anlamında bir farklılık göstermemekle birlikte, bloke çek keşidecisi itibariyle farklıdır. Yani karşılıklı çek ile bloke çek aynıdır diyemeyiz diye düşünüyorum. Saygılarımla |
17-12-2012, 18:37 | #18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ben de... Saygılarımla |
24-12-2012, 23:03 | #19 |
|
''Karşılıklı çek'' söylemi bankanın bu konuda faliyetini belirtmek için seçmiş olduğu slogan ifade niteliğindedir.Bu nedenle bence tamamen uygulamasında bilgilendirme amacıyla hareket ettiği göz önünde bulundurulmalıdır kaldı ki hamil bu bilgilendirmeyi mesaj yoluyla kendi talep edeceğinden olası bir hatalı mesaj alma ihtimalinide kabul etmiş olmaktadır düşüncesindeyim.
Saygılarımla |
Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk) | |
|
Benzer Konular | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Yanıt | Son Mesaj |
Bir gün arayla verilen karşılıklı çekler | detay82 | Meslektaşların Soruları | 8 | 02-03-2009 13:44 |
Sözleşmede Karşılıklı Edimler | turbo | Meslektaşların Soruları | 3 | 24-12-2007 13:05 |
Karşılıklı hakarete ceza yok | özge_law | Hukuk Haberleri | 5 | 16-08-2007 12:05 |
Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir. |