Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Basın- Yayında Türkçe Kullanımı

Yanıt
Konuyu Değerlendirin Konu İçinde Arama Konu Araçları  
Old 08-10-2006, 13:11   #1
Av. Şehper Ferda DEMİREL

 
Varsayılan Devletin Eskiyen Bakanı/Eskiyen Devletin Bakanı

Yazım kuralları Eski Devlet Bakanı derken, eski kullanım (TDK nın da bilahare görüş değiştirdiği) Devlet eskimez, yanlış anlaşılır mantığından hareketle, Devlet Eski Bakanı (Adalet Eski Bakanı vb...) kullanılmasında ısrar etmekte, çetin tartışmalar yaşanmaktaydı. (İnternetteki değişik kaynaklara bakılırsa, iki düşünce hala savaşmakta, ama TDK son reyini Eski Devlet Bakanından yana kullanmış.)

Bu konudaki düşünceleriniz?

Sizce hangisi doğru?

Saygılarımla...
Old 09-10-2006, 07:26   #2
gerunsal

 
Varsayılan

Sayın Av. SEHPER;

Yukarıdaki tamlamalarda doğru olan "Eski Devlet Bakanı"dır. Örnekte "eski" sıfatı sonrasında gelen belirtisiz ad tamlamasının tamlayanını değil tamlananı nitelendirmektedir. Bahsettiğiniz durum -yani tamlayanın belirtilmesi- ancak belirtili ad tamlamalarında gündeme gelir. Malumunuz olduğu üzere de belirtili ad tamlamaları tamlayanın da ek aldığı durumlarda söz konusu olacaktır. Örneğe dönersek "eski devlet bakanı"nda eski olan devlet değil bakandır. Ancak "eski devletin bakanı"nda durum sizin dediğiniz gibi olur. Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi için Sayın Feyza Hepçilingirler'in "Türkçe Off" isimli kitabına bakılabilir.

Saygılarımla...
Old 11-10-2006, 15:51   #3
*sinequanon*

 
Varsayılan

İsim tamlamalarının başına gelen sıfat hemen önündeki ismi değil bütün isim tamlamasını niteler.Nasıl ki "Çay eski kaşığı" demiyorsak "Eski çay kaşığı" diyorsak "Devlet eski bakanı" da dememeliyiz.Bence hem çok yanlış hem de çirkin.

Saygılar...
Old 14-10-2006, 15:13   #4
av.ilyasmeral

 
Varsayılan

sayın Av.Sehper

Türkçemizde iki çeşit tamlama bulunmaktadır bunlar: isim tamlaması ve sıfat tamlamalarıdır. isim tamlamarı kendı içinde dörde ayrılır. bunlar:
1- belirtili isim tamlaması
2-belirtisiz isim tamlaması
3- takısız isim tamlaması
4- zincirleme isim tamlaması
şunuda belirmekte fayda var takısız isim tamlaması konusunda dil bilimciler mutabık değildir. muallak bır konudur ve sıfat tamlaması ıle cok kolay karısabılmektedir
Eski Devlet Bakanı söz öbeği bi tamlamadır hatta burda içiçe girmiş iki tane tamlama vardır. 'devlet bakanı' belirtisiz isim tamlamasıdır. devlet bakanı söz öbeğinin önüne eski sifatı gelmek suretiyle yeni bir tamlama yapılmıştır, sıfat tamlaması. fakat bi sorun peyda olmustur bu da eski sıfatının 'devlet bakanı' söz öbeğinde hangi sözcüğü nitelediği şeklındedir. mantık olarak bakıldığında bakanı sozcuğunu nıtelıyor çünkü bu sekılde bır kullanım bakanlığı sona ermıs kısıler için kullanılıyor. yani devlet sozcuğunu nıtelemediği acık zaten devlet sona ermemiş eskımemiş yerınde duruyor devlet bakanı eskımıs değişmiştir.
sıfat tamlamalarındaki kural nedir: sıfat nıtelediği yada belirttiği sözcukten önce gelir ( Ör: Güzel Kız) eski sözcüğü bakanı sözcüğünü nıtelediğine göre kural olarak bakanı sözcuğununun onunde gelmesı gerekir. dilbilgisi kullanımı açısından doğru olan budur. TDK'nın yenı getirdiği bu kullanımı olumlu ve doğru buluyorum Eskı Devlet Bakanı soz öbeği hem mantık hemde dilbilgisi kuralları açısından yanlıştır. doğru olan DEVLET ESKİ BAKANI dır
Old 16-10-2006, 14:32   #5
*sinequanon*

 
Varsayılan

Kaynak www.tdk.gov.tr

Alıntı:

"Eski Devlet Bakanı" mı yoksa "Devlet Eski Bakanı" mı doğru bir kullanımdır? Benzer bir örnek olan "Yüksek İnşaat Mühendisi " ve "İnşaat Yüksek Mühendisi" tamlamalarından hangisi doğrudur?
Türkçe dil kurallarına göre belirtisiz ad tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına herhangi bir sıfat giremez. Örneğin kapı kolu belirtisiz ad tamlamasıdır. Buna eski sıfatını getirirsek şöyle bir tamlama meydana gelir: eski kapı kolu. Eski sıfatını tamlayan ile tamlanan arasına getirip kapı eski kolu şeklinde bir tamlama yapamayız. Ancak bu tamlama kapının kolu şeklinde belirtili isim tamlaması olsaydı kapının eski kolu diyebilirdik. Yani belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına sıfat girebilir, ancak belirtisiz isim tamlamalarında araya sıfat girmez. Devlet bakanı tamlaması, belirtisiz ad tamlamasıdır. Araya herhangi bir unsur girmez. Sıfat başa getirilir. Dolayısıyla doğru biçim eski devlet bakanı'dır. Unutmamak gerekir ki burada eski sözü devlet'i değil, devlet bakanı adını nitelemektedir.
Ayrıca belirtisiz ad tamlaması şeklinde olan inşaat mühendisi sözü için de aynı kural geçerlidir. Araya herhangi bir sıfat giremez, sıfat başa getirilir. Bu tamlamanın doğrusu da yüksek sıfatının başta olduğu yüksek inşaat mühendisi biçimidir.

Saygılar...
Old 21-11-2006, 00:08   #6
avien

 
Varsayılan

Bence de doğru kullanım "Eski Devlet Bakanı" şeklinde olanıdır.
Ayrıca, 'devlet eskimez' eleştirisini bertaraf etmek için, vurgunun doğru yapılması uygun olur.Tamlama okunurken, devletin eski olduğu anlamı da; devlet bakanının eski olduğu anlamı da vurgu ile verilebilir.
"Eski Devlet Bakanı" derken, ilk iki sözcüğü daha baskılı ve ayrı bir tamlamaymış gibi okursanız devletin eski olduğu; ikinci sözcüğü daha baskılı ve son iki sözcüğü ayrı bir tamlamaymış gibi okursanız Devlet Bakanının eski olduğu anlamı ortaya çıkar.

Saygılarımla.
Old 09-04-2007, 11:19   #7
Ayşegül Kanat

 
Varsayılan Aşk Yaşamak!

Aşk yaşamak ne demek? Birileri, birileriyle aşk yaşadığı için yine gündemdeler.

Düşünüyor, düşünüyor, bulamıyorum. Eskiden "aşk yaşamak" yerine hangi sözcükler kullanılırdı? Bilenler anlatırsa sevinirim. Saygılar.
Old 11-04-2007, 14:51   #8
av.semire nergiz

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Ayşegül Kanat
Aşk yaşamak ne demek? Birileri, birileriyle aşk yaşadığı için yine gündemdeler.

Düşünüyor, düşünüyor, bulamıyorum. Eskiden "aşk yaşamak" yerine hangi sözcükler kullanılırdı? Bilenler anlatırsa sevinirim. Saygılar.
Niye kafanız karışmış anlıyamadım ,eskiden beri bu husus hep böyle bilinirdi ,hep şarkılarda da dile getirilir ve söylenirdi ya 'AŞK YAŞANIR ANLATILMAZ' hatırlarsanız Emel Sayının da böyle bir şarkısı vardı.
Old 11-04-2007, 23:08   #9
Av. Şehper Ferda DEMİREL

 
Varsayılan

Aşk yaşamak, mefhum-u muhalifinden hareketle, aşk yaşamamak. Ne demekse...

Alıntı:
Beni bende demen bende değilim
Bir ben vardır bende benden içeri.
diyenler;

Neyse ki bugünleri görmedi...
Old 12-04-2007, 06:31   #10
Av.Turan

 
Varsayılan

sayın Ferda hanım,meslektaşım en başta soruyu sorarken tv lerdeki sözleri kasdederek sormuştu. sizin dediğiniz manada aşk başım üstedir. ama son zamanlarda tv lerde kasdedilen aşk yaşamak yada aşk sezonunu açtı gibi lafları kasdederek yazmıştım ben. bana acı gelen de odur zaten. yoksa aşkı anlamak için, AŞIK OLDA GÖR...aşk anlatılmaz derler.
özetle dilimizin ve güzel sözlerimizin bu şekilde yozlaştırılmasına tepkiliyim.
Old 18-04-2007, 11:36   #11
haklaw

 
Varsayılan Medyamızda Türkçe kullanımı

Sayın THS ve Türkçe severler, medya günümüzde Türkçe’yi nasıl etkiliyor?
Çağımızın en etkili silahlarından biri olan medya, Türkçe’nin kullanımı konusunda sorumluklarının bilincinde mi?
Bu sorular çerçevesinde medyada şahit olduğumuz yanlışları paylaşabiliriz. Böylece Türkçe’nin bozulmasını önleme çabalarına küçük bir destek olabileceğimizi umut ediyorum.
Katılım ve katkılarınız için şimdiden teşekkürler.
Old 18-04-2007, 11:43   #12
haklaw

 
Varsayılan

Ben son zamanlarda, özellikle televizyon proğramlarında karşılaştığımız "tabiki de" ifadesine çok bozuluyorum.
Bu ne demek Allah aşkına.Söyleyecek söz bulamıyorum.
Old 18-04-2007, 11:58   #13
Av.Ayse E.

 
Varsayılan

dermişim...
hakkatten...
ilk aklıma gelen bunlara ne demeli....
Old 18-04-2007, 13:09   #14
haklaw

 
Varsayılan

Konuşurken araya özellikle -kültürlülük göstergesiymiş gibi- serpiştirilen İngilizce, Fransızca kelimeler.
"enjoy olalım" gibi.
Old 18-04-2007, 13:11   #15
haklaw

 
Varsayılan

Tam olarak ne anlama gelidiğini kimsenin bilmediği kelimeler: "ciks". Örneğin :"Ya kanka çok ciks bi mekan buldum.Bi ara akalım."
Old 18-04-2007, 15:04   #16
*sinequanon*

 
Varsayılan

Benim en çok takıldıklarımdan biri; "Onu seviyorum diyemem ama hoşlantım var"
Old 18-04-2007, 15:59   #17
haklaw

 
Varsayılan

Televizyon proğramları Türkçe'ye uygunluk açısından RTÜK tarafından değerlendiriliyor mudur?
Mesela proğramlar başlamadan önce içerikleri konusunda (yedi yaş ve üzeri, şiddet, korku vesaire) fikir veren işaretler gösteriliyor.Acaba bunun gibi, "izleyeceğiniz proğram doğru ve güzel Türkçe kullamına zıt unsurlar içermektedir" denilebilir mi?
Old 26-04-2007, 15:06   #18
eren60

 
Varsayılan

Arkadişler sakın bu ciks medyanın yalnış diline enjoy olup hakkaten bizim olan caanım Türkçeyi dejenere etmeyelim, sonra kendimizi intihar etmiş oluruz mazallah.
İşte medyanın bize öğrettiği cümleler. Eskiden tek kelimeyi yanlış anlamda kullanan TRT sunucuları işlerinden oluyormuş. Şimdi de 'relax' konuşmayanlar işlerinden oluyor. Artık dayanamıyorum bu cümleleri, kelimeleri duymaya. Yeter artık!..
Old 26-04-2007, 15:22   #19
eren60

 
Varsayılan

Yozlaşmaya ben de tepkiliyim, ama bu yeni kelimeler türetilmeyeceği anlamına gelmemeli. Aksi takdirde güdük bir dil kalır elimizde ve yabancı kelimeler kullanmaya başlarız. Aşk yaşamak denmesi making love denmesinden daha evladır. Mesela eskiden iki sevgili için 'onlar çok sevişirler.' de denirmiş, acaba aşk yaşamak bunu ifade etmek için mi kullanılıyor, bunu da düşünmek gerekir.
saygılarımla;
Old 26-04-2007, 22:37   #20
mutlakadalet

 
Varsayılan

Alıntı:
Aşk yaşamak ne demek? Birileri, birileriyle aşk yaşadığı için yine gündemdeler.

Düşünüyor, düşünüyor, bulamıyorum. Eskiden "aşk yaşamak" yerine hangi sözcükler kullanılırdı? Bilenler anlatırsa sevinirim. Saygılar.

Sanırım, flörtün eyleme dönüşmüş hali aşk yaşamak olarak adlandırılıyor.

İhtiyaçlar yeni kavramların türetilmesine yol açıyor. Eskiden "aşk yaşamak" gibi bir kavrama ihtiyaç olmadığı için böyle bir kavramın ikamesi olan bir kavram da yoktu sanırım.

Saygılarımla.
Old 27-04-2007, 13:38   #21
av.sally

 
Varsayılan

1-Birbirlerine aşıklar.
2-Aşkın girdaplarında geziyorlar.
3-Fevkaledenin fevkinde aşkları var) bunlar olabilir mi acaba?
SAYGILARIMLA
Old 28-04-2007, 23:17   #22
Ayşegül Kanat

 
Varsayılan

Sayın Eren'in dediği gibi "aşk yaşamak" "sevişmek"ti bir zamanlar.

Sevişmek tu kaka oldu. Sevişenler ayıp, mekruh vs bir şeyler yapıyorlar da aşk yaşayanlar saygın oluyormuş gibi.

*) X'in aşk yaşadığı Z bir kitap kurdudur.

*) X'in sevgilisi Z bir kitap kurdudur.

İkinci cümle bana daha masum ve sevimli geliyor. Yıllarca böyle kullanıldı bu sözcük.

Soruyu sorarken aşk var mıdır, yok mudur anlamında sormamıştım. Üstelik "aşk anlatılmaz, yaşanır " diyenlere de sormak gerek: Anlatılamasaydı, aşk romanları
neyi dile getiriyordu? Küresel ısınmayı mı anlatıyordu o binlerce eser?

Saygılar
Old 28-04-2007, 23:23   #23
Av. Şehper Ferda DEMİREL

 
Varsayılan

Ayşegül hanımın son mesajı üzerine, 1 ve 9 numaralı mesajları yan yana yeniden okudum. Aklıma Shakespeare'nin olmak ya da olmamak sözünü takip eden cümlesiyle birlik, aşağıdaki soru geldi:


"falling in love" mı , yoksa "make love" mı?


Yanıtı içinde olmakla beraber, bence de bütün mesele bu


Saygılarımla...
Old 28-04-2007, 23:40   #24
Ayşegül Kanat

 
Varsayılan

Sayın Demirel size katılmıyorum. Çünkü ben "çeviri Türkçesi"nden yakınmıştım.Dilimizde sevmek, sevişmek, aşık olmak gibi sözcükler ve türevleri varken "aşk yaşamak" zorlama geliyor bana.

Yani "sevgilisi, aşığı" dese haberi yazan kişiler, dünya mı yıkılırdı?

Ünlü aşk romanı "Lady Chaterley'in Aşığı"nı, "leydi'nin aşk yaşadığı" şeklinde çevirmek komik geliyor bana.

Not: Demek istediğinizi anladım Sayın Demirel. Saygılar
Old 28-04-2007, 23:50   #25
Av. Şehper Ferda DEMİREL

 
Varsayılan

Sayın Deniz İpek'in sözlerini ve konuya yaklaşımını okuyunca, şu ana dek forum katılımcılarının forum mesajına yaklaşımda, tam da bir önceki mesajımda sözünü ettiğim ikili düşünce biçiminde ayrılığa düştüğü inancım pekişti ve bu kez aklıma Cem Yılmaz'ın, günümüz şarkılarında sözde anlatılmaya çalışılan (yukarıdaki mesajda geçen, sözümona "falling in love") yerine "make love" benzeri cümleleri yerleştirdiği ve şarkıda anlam düşüklüğü yaşanmayıp, aksine anlam bütünlüğüne kavuştuğuna dair, kara mizah tarzı tespitleri...

Sayın Kanat,

Bana katılmamanızı anlıyorum. Ancak çeviri hatası olup olmadığını tespit edebilmemiz için, forum katılımcılarının ayrı düştüğü öncelikle bu anlama biçiminde uzlaşmamız gerekiyor. Bunun çaresi de yalnızca sizde. Çözümü ise basit: 1 no.lu mesajınızda sözünü ederek tartışmaya açmak istediğiniz "aşk yaşamak", ingilizcede hangi seçeneğe işaret ediyor?


Alıntı:
Aşk yaşamak ne demek? Birileri, birileriyle aşk yaşadığı için yine gündemdeler.

Düşünüyor, düşünüyor, bulamıyorum. Eskiden "aşk yaşamak" yerine hangi sözcükler kullanılırdı? Bilenler anlatırsa sevinirim. Saygılar.

Saygılarımla...
Old 30-04-2007, 11:10   #26
av.semire nergiz

 
Varsayılan

&quot;aşk anlatılmaz, yaşanır &quot; diyenlere de sormak gerek: Anlatılamasaydı, aşk romanları</p>neyi dile getiriyordu? Küresel ısınmayı mı anlatıyordu o binlerce eser?
Ayşegül Hanım; Aşk romanlarında yazar, başkalarının yaşadığı aşkı anlatır kendi yaşadığı aşkı değil. sevgiler
Old 30-04-2007, 16:10   #27
ragıp

 
Varsayılan

Bence burada Türkçe kurallarına bir aykırılık sözkonusu. Tartışmayı uzman arkadaşlara bırakmak koşuluyla:
Aşk bir isim olarak kullanılabilir. Aşk, hissedilir,aşk,acı verir, aşk insanın aklını başından alır. Gibi kullanabiliriz.
Ama fiille birlikte kullanılması ancak çekim ekiyle mümkün olur. Hatırladığım kadarıyla, isimle birlikte kullanılan fiilr, kelimelerden birinin anlam yitirmesi ile yeni bir fiil oluşturu.
Göz atmak, kafa tutmak, başvurmak... gibi.
Görüldüğü gibi bizim örneğimizde, aşk ve yaşamak anlam değiştirmiyor. Bu nedenle kullanılmayacağı kanısındayım.
Aşk, yaşanır. Ama insan, aşk yaşamaz; Aşık olur. Belki aşkı yaşamak olarak kullanmak daha doğru.
Güzel yaşayabilirim,uzun yaşayabilirim, sıkıntılı yaşayabilirim. Ama aşk yaşayamam. Üzüntü de yaşayamam,sevinç de yaşayamam.
Aşık olurum(severim),üzüntü duyarım(üzülürüm) daha uzun örnekler de verilebilir tabi.
Old 13-11-2009, 19:25   #28
Nur Deniz

 
Varsayılan

Aşkı, yatak odası eylemleri olarak algılayanların kullandıkları bir tabir olarak nitelendiriyorum 'Aşk yaşamak'' kelimelerini..

''Sevgili'' bencede daha masum, birbirini seven iki insanı ifade eder..

Ve biz hepimiz biliriz ki;

Sevenlerin arasına girilmez..
Yanıt


Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk)
 

 
Forum Listesi

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıt Son Mesaj
PsikeART Dergisi Yayında !!! clementine Kültür ve Sanat 3 04-05-2009 22:44
Bye Bye Türkçe umutdalkilic Kitap 4 22-08-2008 01:14
Makale Kütüphanemiz Yayında Admin Site Haberleri 10 06-03-2007 13:58
Bye Bye Türkçe alisinkay Kitap 2 12-09-2006 10:46


THS Sunucusu bu sayfayı 0,07977796 saniyede 16 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.