Maidstone Kraliyet Mahkemesi

İngiltere Başbakanı Gordon Brown’un ülkenin Güneydoğusundaki kentte kurulması planlanan yeni kömür santraline onay vermesini engellemek isteyen çevreci grup, 8 Ekim 2007 tarihinde aynı bölgede yer alan kömürle çalışan Kingsnorth enerji santralinin bacasına tırmanmıştı. Greenpeace üyesi altı kişilik grup (Kingsnorth altılısı), her gün 20 bin ton karbondioksit salımı gerçekleştirilen santralin 200 metre yüksekliğindeki bacasına çıkarak başbakanın ön adını yazmış ve enerji üretimini de durdurmaya çalışmıştı. Eylemciler tutuklanmış haklarında dava açılmıştı.

Sıradan bir sivil itaatsizlik eylemi gibi gözüken Kingsnorth eyleminin hukuksal açıdan önem kazanmasına neden olansa, santralin bacasına yazı yazarak 30 bin paund zarara sebep oldukları gerekçesiyle haklarında açılan davada altı eylemcinin tümünün beraat etmesidir. Beraat gerekçesi ise eylemcilerin meşru savunma halinde bulunmaları. Maidstone Kraliyet Mahkemesi’nin 11 Eylül 2008 tarihinde verdiği karar, çevre örgütleri ve ekolojistler için son derece önemli.

Kingsnorth altılısı, eylemlerinde temel bir hukuka uygunluk sebebi olduğunu iddia etti. Meşru savunma! Kingsnorth altılısı ifadelerinde, santralin bacasına çıkıp “GORDON” yazarak ve üretimi durdurmaya çalışarak, dünya üzerindeki çeşitli mülke zarar veren, iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden kömür yakımını engellemeye çalıştığını iddia etti. Bir başka değişle eylemciler, başkalarının mallarını korumak adına, tehlikenin kaynağını durdurmayı amaçlamıştı. Bu, bir mahkeme önünde iklim değişikliğinin bir hukuka uygunluk sebebi olarak kullanıldığı ilk örnek oldu.

Dava sürecine bakarsak, Savcı John Price, eylemin hukuk içerisinde sayılmasının mümkün olmadığını, bir eylemin hukuk içinde yapılması için çeşitli yöntemler olduğu ancak, santralin bacasına çıkarak hukuk dışılığa geçildiğini iddia etmişti.

Mahkeme, dava süresince çeşitli iklim değişikliği uzmanlarını dinledi. Bunların arasında yer alan NASA Goddart Uzay Araştırmnaları Enstitüsü Başkanı Prof. James Hansen mahkemede, Kingsnorth santralinin günde 20 bin ton karbondioksit salarak dünya üzerindeki 400 canlının neslinin tükenmesine neden olduğunu ifade eti. Kömürün yakılmasıyla oluşan kirliliğin boyutlarını bir rapor eşliğinde sunan Hasen insanlığın büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olduğunu belirtti ve birilerinin öne çıkıp “artık daha fazla kömür santraline hayır” demesi gerektiğini söyledi.

Savunma makamı, iklim değişikliği nedeniyle zarar gören veya görecek olan mülklerin listesini de mahkemeye sundu.

Davada görev alan 12 kişilik jürinin çoğunluğunun görüşü, dünyanın çeşitli bölgelerinde zarara neden olan iklim değişikliğinin bir meşru savunma nedeni yarattığı yönünde oldu. Davayı özetleyen yargıç David Caddick, davada esas sorunun eylemcilerin bir yasayı çiğnemediği değil, bir hukuka uygunluk sebebine sahip olup olmadıklarının tespiti olduğunu belirtti.


Güncel Hukuk Dergisi Kasım 2008 tarihli sayısından Serkan Köybaşı ya ait yazıdan alıntıdır.

Güzel bir karar arkadaşlar paylaşayım dedim..