Bireysel İdari İşlemlerin Çok Sayıda Kişiyi İlgilendirmesi Hali

Bilindiği gibi idarenin işlemleri genel işlem/kural işlem ve birel işlemlerden oluşmaktadır. Genel işlemler herkesi ilgilendiren sonuçlar doğururken, birel işlemler tek bir ilgiliye yönelik sonuçlar doğurmaktadır.

Ancak zaman zaman birel/bireysel işlem olmasına rağmen daha çok ilgiliyi etkileyen sonuç doğuran işlemler olabilmektedir. Her ne kadar idarenin özel hukuk sözleşmesi sayılsa da abonman sözleşmeleri de bireysel işlem olma açısından bu çerçevededir. Buna benzer başka konularda da yapılan işlemden (veya ilgili işlemin iptalinden) etkilenen başkaları da varolabilmektedir.

Bu konuda yüksek yargı organlarının (abonman sözleşmeleri açısından adli yargı da olabilir) belirtilen bu durumu da değerlendirmeye aldığı ve gerek illiyet gerek ehliyet yönünden ve varsa başka yönlerden de bireysel (bireye yönelik) işlemlerin çok sayıda kişiyi etkileyebilirliğine ilişkin aldıkları kararlar var ise şu anda bunları aramaktayım. Ancak çeşitli araştırma kaynakları denesem de şu ana kadar başarılı olamadım.

Özellikle abonman sözleşmeleri konusunda böyle bir veya birkaç kararın varlığı konusunda bilgi sahibi olsam da bu kararlara ulaşamadım.

Değerli meslektaşların bu konuda herhangi bir şekilde bu tip bir karara rastlamış olabileceklerini düşünerek desteklerini ve bu tür kararlar mevcutsa ve paylaşılabilecek imkanları varsa paylaşmalarını rica ederim.

Saygılarımla

Yargıtay, 13. HD,E. 1996/1734,K. 1996/2495,T. 18.3.1996:
Belediyelerin EGO İşletmeleri ile tüketiciler arasında düzenlenen "Doğalgaz Abonman Sözleşmeleri"; Özel Hukuk Kurallarına tabi, iltihaki sözleşmelerdir.

Hukukumuzda sözleşme özgürlüğü varsa da, tekel durumundaki İdareler, sözleşmelere, kamu yararına, kamu düzenine aykırı hükümler koyamazlar.

Bu nedenle, Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığının, "Doğalgaz Satış Fiyatı Kararları Tebliği"ndeki üst sınırı aşacak tarifeler ve sözleşmede bu tarifelerin uygulanmasına imkan verecek maddeler tüketiciyi bağlamayacağından, dava halinde, hakim, sözleşmenin İdari Yargıda iptal edilmesini istemeden, yasakoyucu gibi hareket etme yetkisine dayanarak, hukuk devleti ve sosyal adalet ilkesi gereğince tüketiciyi koruyacak şekilde, yasaya aykırı şekilde konulan sözleşme hükmünü yok sayarak, Bakanlık tebliği doğrultusunda gerçek alacak ve borç miktarını tespit etmelidir.
(YİBK., 5.4.1944 gün ve 4/12 s.)