Eksik yatan dul aylıklarını talep etme/ zamanaşımı

Sevgili meslektaşlarım,
Müvekkilim eşinden 1977 yılından beri dul aylığı almakta çocukları evli ancak aylı 30 lira ile başlamış şuan ise 288 lira dul aylığında eşin %75 oranında aylık hakkı bulunmakta iken eksik ödeme yapılmıştır. Kuruma başvurduğumuzda bu hususlarda hiç bir açıklama yapmaksızın aylığınız tam aylığa çevrilmiştir. diye yanıt aldık. burada geçmişe dönük olarak eksik yatan maaşları talep edeceğiz ancak zamanaşımı var mıdır? Müvekkil eksik yattığını çevresinden birinin aynı şekilde çalışmış olmasına rağmen 1000 lira gibi bir maaş alması sonucu fark etmiştir.
İkinci olarak burada öncelikle tespit davası açıp sonra icra takibi mi başlatmalıyım ? yoksa idari yargı sürecini mi işletmeliyim?

şimdiden teşekkürlerimi sunuyorum.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
Kanun No: 5510
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSSK)

Kabul Tarihi: 31.05.2006
R.G. Tarihi: 16.06.2006
R.G. No: 26200



Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans

MADDE 97 - Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı, (EKLENMİŞ İBARE RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/57) vazife malûllüğü ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar. (MÜLGA CÜMLE RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/57) (KOD 1)

Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat edenler hakkında, yukarıdaki hükümler uygulanmaz.

Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer.

Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklarını tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız (DEĞİŞİK İBARE RGT: 11.09.2014 RG NO: 29116 MÜKERRER KANUN NO: 6552/53) (KOD 3) on iki ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durdurulur.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin alacakları, hakkı doğuran olayın öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren ise beş yıl sonunda düşer.

Sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin, genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, bu Kanunun uygulanması bakımından hak ettikleri alacaklarının süresi içinde ödenememesi halinde, avans verilmesine Kurum yetkilidir.

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 28.02.2009 RG NO: 27155 MÜKERRER KANUN NO: 5838/2) (KOD 2) (KOD 1)
Sağlık hizmeti sunucuları, sunmuş oldukları hizmetlere ilişkin bir ay içinde düzenledikleri fatura ve eki belgeleri izleyen ayın onbeşine kadar Kuruma teslim ederler. Fatura teslim tarihi; süresi içinde teslim edilen faturalar için teslim edildiği ayın onbeşinci günü, süresi içinde teslim edilmeyen faturalar için ise teslim edildiği ayı takip eden ayın onbeşinci günü olarak kabul edilir. Fatura bedelinin tamamı, fatura teslim tarihinden itibaren, altmış gün içinde, sağlık hizmet sunucularına avans olarak ödenir. Fatura ve eki belgeler, fatura teslim tarihinden itibaren üç ay içinde incelenerek avans hesabı kapatılır. İnceleme süresinin takip eden mali yıla sirayet etmesi durumunda, avans artıkları hakkında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 35 inci maddesindeki akreditiflere ilişkin hükümler uygulanır.

(EKLENMİŞ FIKRA RGT: 08.05.2008 RG NO: 26870 KANUN NO: 5754/57)
66 ncı madde gereği sağlanan sağlık hizmetlerinin bedelleri için, yurt dışında bulunan sağlık hizmet sunucusunun talebi halinde, sağlık hizmetinin sunumundan önce de avans ödenebilir.

Madde uyarınca 5 yıllık zamanaşımı sözkonusu. Geriye doğru 5 yıl için eksik kısımları isteyebilirsiniz.

İdari yargı süreci demişsiniz ama idari yargının görev alanına girmiyor bu uyuşmazlık.

T.C. YARGITAY
10.Hukuk Dairesi

Esas: 2015/24673
Karar: 2016/2055
Karar Tarihi: 16.02.2016

SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU İLE İLGİLİ TESPİT DAVASI - GELİR VE AYLIKLARIN HAKKIN KAZANILDIĞI GÜNDEN İTİBAREN BEŞ YIL İÇİNDE İSTENMEYEN KISMININ ZAMANAŞIMINA UĞRAYACAĞI - DAVACIYA GERİYE DÖNÜK BEŞ YIL BAŞLANGICINDAN İTİBAREN ÖLÜM GELİRİ BAĞLANMASI GEREĞİ

ÖZET: İş kazası, meslek hastalığı, vazife malûllüğü ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı günden itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmının zamanaşımına uğrayacağı açıklanmış olup, bu çerçevede 10.04.2014 tarihinde tahsis talebinde bulunan davacıya geriye dönük 5 yıl başlangıcı olan 10.04.2009 tarihinden itibaren ölüm geliri bağlanması gerektiğinden hükmün düzeltilerek onanması gerekmiştir.

(5510 S. K. m. 97)

Dava ve Karar: Dava, meslek hastalığı nedeniyle uğradığı % 30 sürekli işgöremezlik oranı üzerinden gelir almakta iken 18.04.1994 tarihinde vefat eden muris üzerinden davacıya ölüm geliri bağlanması ve biriken ölüm aylıklarına mahsuben alacağın tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece, bozma ilamına uyulduktan sonra yapılan yargılama sonucu davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hükmü, davalının avukatının temyiz etmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

1-)Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, sair temyiz itirazlarının reddine;

2-) Mahkemenin uyma kararı verdiği Dairemizin bozma ilamında ayrıntıları açıklandığı üzere; 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren “Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans” başlığını taşıyan 97/1. maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan durumlarda, iş kazası, meslek hastalığı, vazife malûllüğü ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı günden itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmının zamanaşımına uğrayacağı açıklanmış olup, bu çerçevede 10.04.2014 tarihinde tahsis talebinde bulunan davacıya geriye dönük 5 yıl başlangıcı olan 10.04.2009 tarihinden itibaren ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti yerine yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenleridir.

Ne var ki, bu aykırılığın giderilmesi, yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun geçici 3. maddesi yollamasıyla mülga 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu’nun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.

Sonuç: Hüküm fıkrasının 1 numaralı bendindeki "01/10/2008" tarihi silinerek yerine "10.04.2009" tarihi yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 16.02.2016 gününde oybirliği ile, karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı




T.C. YARGITAY
10.Hukuk Dairesi

Esas: 2014/8527
Karar: 2014/13543
Karar Tarihi: 02.06.2014

TESPİT DAVASI - GELİR VEYA AYLIĞIN DOĞUMUNDAN İTİBAREN BEŞ YIL İÇİNDE İSTENMESİ GEREKTİĞİ - GELİR VE AYLIKLARIN YAZILI TALEP TARİHİNDEN İTİBAREN BAŞLAYACAĞI HÜKMÜNE PARALEL BİR DÜZENLEME OLMADIĞI - BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN DOLMADIĞI

ÖZET: Somut olayda; her bir gelir veya aylık için beş yıllık zamanaşımı süresi ve gelir ve aylığın doğumundan itibaren beş yıl içinde istenmemesi halinde zamanaşımına uğrayacağına dair düzenlemeler dikkate alınarak, gelir ve aylıkların yazılı talep tarihinden itibaren başlayacağına ilişkin hükme paralel bir düzenleme yapılmamış olduğu için anılan maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 01.10.2008 tarihi ve sonrasında doğan davacıya ait ölüm aylıkları yönünden tahsis talep tarihi olan 15.06.2012 tarihi itibariyle beş yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından, davacıya ancak 01.10.2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması gerekecektir.

(506 S. K. m. 99) (1086 S. K. m. 438) (5510 S. K. m. 97) (6100 S. K. Geç. m. 3)

Dava ve Karar: Dava, ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkindir.

Mahkemece, davanın kabulü ile davacıya eşinin vefat tarihi olan 02.07.1998 tarihinden itibaren babası İ. K.’dan da aylık bağlanmasına ve hak ettiği aylıkların faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmiştir.

Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Volkan Ergül tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı avukatının, sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmelidir.

Dava konusu uyuşmazlık; 02.07.1998 tarihinde vefat eden eşinden 506 sayılı Yasa mevzuatına göre ölüm aylığı alan davacının, 13.01.1994 tarihinde ölen 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olan babasından da dul kaldıktan sonra hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla ölüm aylığı alıp alamayacağı noktasında toplanmaktadır.

Mahkemece, davacının ölüm aylığı almaya hakkının var olduğuna dair yapılan değerlendirme yerinde ve isabetli ise de, aylığın başlangıç tarihinin eşin ölüm tarihi olan 02.07.1998 tarihi olarak belirlenmesi isabetsizdir.

Davacının aylıklarının başlangıcının hangi tarih olması gerektiği bakımından 15.06.2012 tarihli talebi dikkate alınmalıdır. Bu kapsamda her kanunun yürürlükte olduğu dönemde uygulanmasına dair genel ilke çerçevesinde 506 sayılı Yasa'nın 99. ve 5510 sayılı Yasaların 97. maddeleri gözetilmeli, davacının babasının ölüm tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunun 99’uncu maddesinde belirlenen sürede istenmeyen gelir veya aylığın tümünün zamanaşımına uğrayacağı ve bu gerçekleştiğinde gelir veya aylığın yazılı talep tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanabileceği, başka bir deyişle yazılı talep tarihinden önceki gelir veya aylıkların istenemeyeceğine dair düzenleme ve davacının 15.06.2012 tarihli talebi gözetilerek bu tarihte yürürlükte bulunan 5510 sayılı Kanunun 97/1’inci maddesindeki; her bir gelir veya aylık için beş yıllık zamanaşımı süresi ve gelir ve aylığın doğumundan itibarenbeşyıliçindeistenmemesihalindezamanaşımına uğrayacağına dair düzenlemeler dikkate alınarak, 506 sayılı Kanunun 99’uncu maddesindeki gelir ve aylıkların yazılı talep tarihinden itibaren başlayacağına ilişkin hükme paralel bir düzenleme yapılmamış olduğu için anılan maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 01.10.2008 tarihi ve sonrasında doğan davacıya ait ölüm aylıkları yönünden tahsis talep tarihi olan 15.06.2012 tarihi itibariyle beş yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından, davacıya ancak 01.10.2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması gerekecektir.

Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.

Sonuç:1-Hüküm fıkrasındaki <kocasının ölüm tarihi olan 02.07.1998 tarihinden> ibaresinin silinmesine ve yerine <5510 sayılı Yasanın 97. Madde hükümleri gözetilerek 01.10.2008 tarihinden> ibarelerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle düzeltilerek onanmasına, 02.06.2014 tarihinde oybirliği ile, karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

öncelikle cevaplarınız için teşekkür ederim. Ancak yukarıdaki hükümler sanki ölüm aylığını hiç talep etmeyip ilk kez talep edenler için getirilmiş olan hükümler. Müvekkilin durumunda idarenin hatası sonucu aylık eksik yatmakta yine aynı zamanaşımı süresi mi geçerli olacak acaba? teşekkür ediyorum..