Tek Tarafli Trafİk Kazasi -hİzmet Kusuru

Müvekkil adayı kendisinin paydaş olduğu şirkete ait araçla tek taraflı trafik kazası geçiriyor.Kazadan sonra komaya giriyor ve halen komada.Kendisine vasi atanmış durumda.kaza tespit tutanağına göre müvekkil adayı %100 kusurlu.Olayla ilgili herhangi bir cezai soruşturma yapılmamış. Kaza sırasında müvekkil adayının yanında bulunanlar kazaya yol kenarında açıkta bulunan kaldırım taşlarının sebebiyet verdiğini söylüyorlar.Araç aynı zamanda kaskolu ve kaskodan 5.000 TL ödeme yapılmış.

1- ZMMS'dan bir talep söz konusu olabilir mi?
2- Kasko sigortasından bir talep söz konusu olabilir mi?
3- İdarenin hizmet kusuru açısından kazayı nasıl değerlendirebiliriz?

ZMMS den bir talep söz konusu olamaz. Çünkü ZMMSnin amacı arac malikinin ve aracı kullanan şoförün karşılaşabileceği herhangi bir tazminatı riskini karşılamaktır. aracı kullanan kişi sizin müvekkiliniz olduğu için bu haktan yararlanamaz.
Kasko sigortasından da bir talep söz konusu olamaz. Kasko sigortasından amaç herhangi bir kaza anında sigortalı araç ile varsa karşı aracın hasralarını poliçe limitleri dahilinde ve kusur oranında karşılamaktır. bedeni zararlarda ise sadece araç içerisinde bulunan 2.ve 3. şahısların bedeni zararlarını yine poliçe limitleri içerisinde karşılamaktır. müvekkiliniz aracı kullanan kişi olduğu için Kasko teminatından da bedebi zarar için yararlanamayacağı kanaatindeyim.
İdarenin hizmet kusuru nedeni ile sorumluluğuna gelince; eğer idarenin kusuru açılacvak bir dava da mahkeme tarafından tespit ettirilebilirse idareye karşı kusur oranında tazminat talebinde bulunulabilinir.

araç tüzel kişilik adına kayıtlı olduğu için bu tüzel kişilik işleten müvekkil adayı 3.kişi sayılmaz mı

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2007/986
Karar: 2008/9410
Karar Tarihi: 15.07.2008

TAZMİNAT DAVASI - DESTEĞİN ÖLÜMÜNDEN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT İSTEMİ - POLİÇE LİMİTİ - ZORUNLU MALİ MESULİYET SİGORTASININ KAPSAMI - KUSUR - DAVALI TRAFİK SİGORTACISININ SORUMLULUĞUNUN BULUNMAMASI

ÖZET: Davacıların desteği, davalının trafik sigortacısı bulunduğu aracın işleteni ve sürücüsü olan kişinin tek taraflı olarak kendisinin yaptığı kazada öldüğü, tam kusurlu bulunduğu, davalı trafik sigortacısının bir sorumluluğunun olmadığı dikkate alınmadan hüküm konulması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.

(2918 S. K. m. 91, 92) (818 S. K. m. 44)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Samsun Asliye 3. Hukuk Mahkemesi’nce verilen 13.10.2006 tarih ve 2006/45-2006/320 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Berkant Şengel tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içersindeki dilekçe, layihalar duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, müvekkillerinin desteğinin davalının trafik sigortacısı bulunduğu aracı kullandığı sırada meydana gelen kaza sonucu öldüğünü, maddi zararlarının doğduğunu ileri sürerek, poliçe limiti olan 50.000.000.000 TL’nin 22.08.2005 tarihinden itibaren reeskont faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, sigortalı aracın davacıların desteklerine ait olduğunu, işleten sıfatı bulunduğunu, tam kusurlu şekilde kaza yapıldığını, davacıların talep hakkı olmadığını, reeskont faizi isteminin yersiz bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlar ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacıların desteğinin aracın davalı tarafından trafik sigorta poliçesiyle sigorta örtüsüne alındığı, kendisi tarafından aracın kullanıldığı sırada tek taraflı meydana gelen kazada öldüğü, bu kazanın davalıya rücu imkanı tanımadığı, destekten yoksun kalma hakkının miras hakkına dayanmadığı, davalının poliçe hükümlerine göre sorumlu olduğu gerekçesiyle, Fatma Kır için 43.819,09 YTL., Selim Kır için 1.657,99 YTL ve Mehtap Kır için 4.522,92 YTL maddi tazminatın 31.08.2005 tarihinden itibaren reeskont faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

Dava, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Davalının, davacıların miras bırakanı ve aynı zamanda destekleri olan Salim Kır’a ait aracın trafik sigortacısı (Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortacısı) olduğu, 23.07.2005 tarihinde tek taraflı meydana gelen kazada anılan desteğin öldüğü, kazanın aracın işleteni ve aynı zamanda sürücüsü olan desteğin tam kusuru ile gerçekleştiği, başka etkenin bulunmadığı hususları uyuşmazlık konusu değildir.

Trafik sigortası (Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası) motorlu bir aracın, karayolunda işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahillinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortasıdır. Trafik sigortacısının sorumluluğunun sınırı ise KTK’nun 92 nci maddesinde belirlenmiştir.

Destek zararı, ölenin değil üçüncü kişilerin üzerinde doğan dolaylı ve yansıma yolu ile meydana gelen zarardır. İşletenin yakınlarının uğradıkları destek zararlarının trafik sigortacısının sorumluluğu kapsamı dışında kaldığı açıkça düzenlenmediği gibi, genel şartlarda da bu yolda bir sınırlamaya yer verilmemiştir. O halde, işletenin ölümü nedeniyle onun desteğinden mahrum kalanların trafik sigortacısından talepte bulunabilecekleri ilke olarak kabul edilmelidir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus, işletenin (olayımızda aynı zamanda sürücü olanın) kendi kusurundan yararlanmaması gerektiğidir. Yansıma yolu ile zarar görmüş olan destek tazminatı isteyenlerin kendilerine destek sağlayan kişinin sahip olduğu haktan fazlasına sahip olabilmeleri hukuken mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla destek tazminatı talebinde bulunulması halinde davalı zarar sorumlusunun, ölenin de birlikte kusuru olduğunu ileri sürerek BK’nun 44/1 inci maddesi gereğince tazminatın kusur oranında indirilmesini talep etmesi mümkündür. Zira, destekten yoksun kalma nedeniyle zararın giderilmesi isteminde bulunulması halinde birlikte kusurun varlığı esas itibariyle istemde bulunanın değil, ölenin davranışına göre belirlenir. Dairemizin son uygulaması da bu yöndedir.

Bu durum karşısında, davacıların desteği, davalının trafik sigortacısı bulunduğu aracın işleteni ve sürücüsü olan kişinin tek taraflı olarak kendisinin yaptığı kazada öldüğü, tam kusurlu bulunduğu, davalı trafik sigortacısının bir sorumluluğunun olmadığı dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm konulması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 15.07.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları

İşletenin kendisinin tek taraflı yaptığı kazada ZMMS'na başvuramamasını anlıyorum.Ancak burada araç şirket yani tüzel kişilik adına kayıtlı. İşleten sıfatı şirkete ait değil midir.Bu durumda kazayı yapan müvekkil adayı 3. kişi konumunda olmaz mı. Bu konuda tüm araştırmalara rağmen birşey bulamadım. Kaldı ki açılacak bir davada kusur oranında da bir değişme olabilir.Kaza anında müvekkil adayının yanında iki kişi daha var ve bu kişiler yol kenarında kaldırım taşlarını görmüşler.

Olaya idarenin hizmet kusuru açısından bakarsak,diğer zararlar dışında müvekkil için harcanan tedavi giderlerinin kasko tarafından ödenen kısmı (5.000 TL)hariç
olmak üzere geri kalan kısmı kusurlu idareden talep edilebilir mi?

KANIMCA EDİLEBİLİR. Kazaya sebebiyet veren olayda, idarenin de kusuru var ise, kusuru oranında idareye başvurulabilir. Ancak, adli yargımı, idari yargımı derseniz, ben adli yargıda açın derim.Saygılar

HD 11 <> E: 2003/6605 <> K: 2004/2358 <> T: 09.03.2004

* SİGORTA
* DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
* ISLAH
* YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK
* HAKİMİN TALEPLE BAĞLILIĞI

1- 04.02.1998 tarih 1994/10 Esas- 1948/3 Karar nolu İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, bozmadan sonra "ıslah" ın mümkün değildir.

2- Zorunlu trafik sigortasında sigortacı, işletenin aynı yasanın 85/1. maddesinde öngörülen hukuki sorumluluğunu, 2918 s. KTK.nun 91. maddesi hükmü gereğince üzerine almış bulunmaktadır. Anılan maddeye göre, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına sebep olursa işletenin bu zarardan sorumlu olacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır. Sigortacının, bu kapsamdaki sorumluluğunu sınırlayan aynı yasanın 92. maddesinde araç sürücüsünün bu kapsamın dışında kaldığına ilişkin bir hüküm bulunmadığı gibi, sigorta poliçesi genel şartlarında da bu yolda bir sınırlama getirilmemiştir. O halde sürücünün kazası nedeniyle sigortacının sorumluluğu ilke olarak benimsenmelidir.

(1086 s. HUMK. m. 74, 83, 84, 417) (2918 s. Trafik K. m. 85, 91, 92) (818 s. BK. m. 45)

Taraflar arasında görülen davada Ankara Asliye 2.Ticaret Mahkemesi´nce verilen 26.02.2003 tarih ve 2002/71 - 2003/86 sayılı kararın Yargıtay´ca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Muktedir Lale tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacılar vekili, asıl davada müvekkillerinden Aysel Bin kullandığı ve dava dışı kişiye ait olup ta davalılardan E Sigorta A.Ş.ye trafik sigortalı araçta diğer davalının trafik sigortacısı bulunduğu aracın çarpışması sonucu müvekkillerinden Aysel ve Mesut B´in iki ortak çocuğu ile diğer müvekkillerinin eşi ve babası olan Behlül B´in öldüğünü bildirerek, araç hasar bedeli 500.000.000.-TL.nın davalılardan A Sigorta A.Ş.´den, şimdilik 4.000.000.000.-TL destekten yoksun kalma tazminatının da her iki davalıdan, birleştirilen davada ise, 3.998.439.347.-TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihinden itibaren, ıslah dilekçesi ile de 1.708.847.853.-TL ek tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalılardan A Sigorta A.Ş. vekili, asıl ve birleşen davada poliçe teminat kapsamına göre, bedeni teminat limitlerinin 3.000.000.000.-TL ile sınırlı olduğunu, ıslah dilekçesi ile talep edilen tazminatın zamanaşımına uğradığını savunmuştur.

Davaya yanıt süresinden sonra dilekçe veren diğer davalı vekili, istenilen tazminatın fahiş olduğunu, hasar tazminatının ise ödendiğini savunmuştur.

Mahkemece, yargılama aşamasında ödenen hasar tazminatı hakkında karar verilmesine yer olmadığına, asıl davanın tamamen, birleşen davanın ise kısmen kabulü ile toplam 7.280.465.400.-TL.nın temerrüt faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile bir kısım davacılara verilmesine dair tesis edilen hüküm, Dairemiz´ce bozulmuş, bozmaya uyulmuş, asıl davanın tamamen birleşen davanın kısmen kabulüne, ıslah yolu ile talep edilen tazminatın zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmiştir.

Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.

1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve 04.02.1998 tarih 1994/10 Esas- 1948/3 Karar nolu İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, bozmadan sonra "ıslah" ın mümkün bulunmamasına göre, ıslah ile artırılan istemin sırf bu gerekçe ile reddi gerekirken, aynı sonuca yazılı gerekçe ile varılması isabetsiz ise de, sonucu itibariyle bu talebin reddinin doğru olması karşısında, davacı vekilinin tüm temyiz itirazının reddi gerekmiştir.

2-Davalılardan E Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazına gelince; dava, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Davalılardan E Sigorta A.Ş., davacılardan Aysel´in kullandığı aracın trafik sigortacısıdır.

Zorunlu trafik sigortasında sigortacı, işletenin aynı yasanın 85/1 maddesinde öngörülen hukuki sorumluluğunu, 2918 sayılı KTK.nun 91 nci maddesi hükmü gereğince üzerine almış bulunmaktadır. Anılan maddeye göre, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına sebep olursa işletenin bu zarardan sorumlu olacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır. Sigortacının, bu kapsamdaki sorumluluğunu sınırlayan aynı yasanın 92 nci maddesinde araç sürücüsünün bu kapsamın dışında kaldığına ilişkin bir hüküm bulunmadığı gibi, sigorta poliçesi genel şartlarında da bu yolda bir sınırlama getirilmemiştir. O halde sürücünün kazası nedeniyle sigortacının sorumluluğu ilke olarak benimsenmelidir.

Esasen, doktrinde de sürücü ve yardımcılarının işletene karşı tazminat isteminde bulunabilecekleri, dolayısıyla onun sigortacısından sorumlu olması gerektiği kabul edilmektedir. (Bkz.Dr.S.Arkan, Sigorta Hukuku Dergisi, C.I, Sayı 3-4, Sh.268, Ç.Aşçıoğlu , Trafik Kazalarında Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Davaları, Ank.1989, Sh.86 vd.)

Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus, sürücünün kendi kusurundan yararlanmaması gerektiğidir.

Somut olayda, davacılardan sürücü Aysel´in % 25 olan kusuru kadar davalılardan E Sigorta A.Ş. bu aracın hukuki sorumluluğunu üstlenmiş olup, Aysel´in kendi kusurundan, yararlanamayacağı gözetilerek, bu davanın bu davalı E Sigorta A.Ş.ne karşı olan davasının reddi gerekirken, kabulü doğru olmamıştır.

Öte yandan, davacılardan Aysel dışında kalan diğer davacılar bakımından, bu davalı sigortanın % 25 sürücü kusuru kadar sorumlu olduğu gözetilerek, buna göre hüküm tesisi gerekirken, yazılı şekilde fazla miktar üzerinden hüküm kurulması doğru olmamıştır.

Bundan başka, hükmedilen meblağ Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçe limitini geçmediğinden bu poliçe genel şartlarının 12/4 ncü maddesi hükmü koşulları oluşmamış olup, yargılama giderlerinin belirlenmesi ve hükmedilmesinde HUMK.nun 417 nci maddesi hükmünün gözetilmemesi de keza isabetli olmamıştır.

Ayrıca, reddedilen miktar üzerinden hüküm tarihindeki yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacılar aleyhine nisbi vekalet ücertine hükmedilmemesi doğru görülmemiştir.

3-Davalılardan A Anonim Türk Sigorta Şirketi vekilinin temyizine gelince; davalı sigorta şirketinin ölen her kişi için azami teminat limiti 3.000.000.000.-TL ile sınırlı olmasına rağmen, davacılardan Halide için 3.086.790.198.-TL ile sorumlu tutulması, ayrıca reddedilen miktar üzerinden nisbi vekalet ücretine hükmedilmemesi de keza isabetli olmamıştır.

SONUÇ : Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenle, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı E Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu davalı, 3 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı A Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu davalı yararına BOZULMASINA, istek halinde aşağıda yazılı harcın temyiz eden davacıya iadesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz eden davalılara iadesine, 09.03.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak: Corpus