İdari Yargıda Islah, AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararı.

21 Temmuz 2009 tarihli kararında AİHM Türkiye'nin AİHS'nin 6. maddesi (makul süre) ve ek Protokol 1. maddesini (idari yargıda Islah imkansızlığı) ihlal ettiğine karar verdi.

İdari Yargıda Islah, AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararı.

Okçu / Türkiye, no 39515/03, 21 Temmuz 2009

21 Temmuz 2009 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İdari Yargıda Islah konusunda bir karar verdi. 21 Ekim’de kesinleşen bu kararı önemine binaen hukuk camiası ile paylaşmak istedik.

AİHM, Diyarbakır’da bekçilik yaparken yaralanan ve idare aleyhine tam yargı davası açan Hadin OKÇU’nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 6. madde 1. paragrafında ifadesini bulan Adil Yargılanma Hakkı’nın (makul sürede yargılanma hakkı) ve Sözleşme’ye ek 1. Protokol’ün 1. maddesi ile garanti altına alınan Mülkiyet Hakkı’nın Türkiye Cumhuriyeti tarafından ihlal edildiğine karar verdi.

Mayıs 2005 – Nisan 2009 arasında AİHM’de asistan hukukçu - tetkik hâkimi (référendaire) olarak bulunduğumuz sırada bizim de üzerinde çalışma fırsatı bulduğumuz Okçu kararı, bir taraftan iç hukukta daha önce çokça değinilmemiş bir konuyu işlemesi ve İdari Yargıda Islah konusundaki 16 Haziran 2008 (2004/103 E – 2008/121 K) tarihli Anayasa Mahkemesi kararına atıf yapması sebebiyle, diğer taraftan da ıslah ile ilgili düzenleme yapması konusunda yerel makamları uyarması sebebiyle önem arz etmektedir.

Kararda ek Protokol 1 madde 1 bakımından kısmen de olsa bir içtihat değişikliğine giden AİHM, idare aleyhine açılmış olan ve makul süreyi aşan yargılamaların aynı zamanda başvurucuların mülkiyet hakkı üzerindeki etkilerini de değerlendirmiş ve 15 yıldan fazla süren yargılamanın bu bakımdan başvurucunun mülkiyet hakkını ihlal ettiği yargısına varmıştır.

Okçu kararının bir başka özelliği de İdari Yargıda Islah isteminin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar veren Anayasa Mahkemesi kararına da atıf yapması ve bu kararın AİHS ile çeliştiğine vurgu yapmasıdır. Diğer taraftan AİHM kararlarında çokça rastlanılmayan bir uygulama da yine bu kararın önemini arttırmaktadır. Söz konusu uygulama AİHS 46. maddenin kararda yer almasıdır. AİHM ihlale yola açan uygulamanın Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortadan kaldırılmasını ve bu konuda düzenleme yapılmasını istemektedir.

Bu son durum özellikle Adalet bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2005 yılında Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Dairesi’ne sevkedilen “İdari Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” da dikkate alındığında daha da önem kazanmaktadır. Henüz TBMM’ne ulaşmayan ilgili tasarıya Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşılabilir. Ulaşamayan meslektaşlarımız bize başvururlarsa kendilerine Word formatında bir kopyası gönderilebilir.

Okçu kararının ayrıntılı analizini bir hukuk dergisinde yayınlatmak için başvurmuş bulunuyoruz. İlgili derginin yayın ilkeleri gereği buraya alamadığımız makalemiz yayınlandığı tarihte gerekli bilgi meslektaşlarımıza ulaştırılacaktır.

Av. Şefik KARAKIŞ

Kaynak : AİHM internet sitesi

http://www.anayasa.gov.tr/eskisite/K...9/K1999-33.htm

http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1052.htm

Yukarıda bahsi geçen incelememiz Güncel Hukuk Dergisi'nin Aralık sayısında yayınlanmıştır. Saygılarımla.