Adalet hizmeti özelleşmeli mi ?

-- Her şeyin özelleştiği ülkemizde(ya da Dünya da) adalet hizmetide günün birinde özelleşebilir mi yada özelleşmeli mi ?
-- Adalet hizmetini vermek kimin görevi/hakkı ?
-- Bu hak(sa) devredilebilir mi ?
-- Bu hizmet nasıl verilebilir-verilmeli ?

Devletin kuruluş nedenini açıklayanlar insanlar arasında düzen sağlama gereksinimine dayanırlar. Bu düzenin ise yargılama ve cezalandırma yetkisinin sadece devlette olmasıyla sağlanabileceğini savunurlar. Bugün belki bu düşünce yumuşadı ama anahatlarıyla geçerliliğini koruyor. Yargılama yetkisi devlete aittir ve ne kadar çağdaş, demokratik olduğu adalet hizmetinin kalitesiyle ölçülür.

Bir hayli igimi çeken bir kitap okumuştum bu konu üzerine.
Kitabın ismi:Gökdelen
Kitap konu olarak 2050 yılında ülkemizi anlatıyor.Kitapta 2050 dönemi yaşanmakta ve yer Türkiye.Kitap yazılırken karamizac temel alınmış ve bir nevi herşeyin özelleştirilmeye başlandığı bu dönemi ve bunun akabinde de geleceğimizi eleştiriyor!
Kurguya(!) göre gün olur devran döner ve takvim 2050 yılını gösterir.Artık ülkemizde özelleştirme oldukça doğal karşılanmaktadır hatta insanların bırakın bunu eleştirmesini karşıt görüş savunına bile rastlanmamaktadır.Tüm kurumlar özelleştirilmiştir.Geriye sadece yargı kalmıştır özelleştirilmeyen!
Zengin bir işadamı tüm ülke ekonomisini elinde tutmaktadır.Genel olarak tümherşey özelleştiğinden adam bir nevi"parayı veren düdüğü çalar" oyununu oynar ve istediği kurumu satın alır.Şöyleki özelleştilen kurumların çoğu bu adamın elindedir.Fakat adama büyük engel çıkaran bir dava vardır.Adam bu davayı kazanamadığğı takdirde tüm birikimleri boşa gidecektir.Bunun üzerine avukatına başvurur.Avukat oldukça zeki,kültürlü,bilgili..Davanın kazanılması imkansızdır,bunu adamada söyler fakat müvekilli "ne yap et bu davayı kazan parası neyse veririz der!".Avukat hatırı sayılır müvekkili karşısın da çaresiz ve sinirlidir.Ama birşey diyemez.Yine kurgudan ibaret olan(!) kitabımımızın kahramanı avukatın, çok sevdiği bir dostu suçsuzluluğu kesin olmasına rağmen yargının çarpık işlemesinden(!) ötürü hapis cezasına çarptırılmıştır!Buna dayanamayan ve hatrı sayılır müvekkiline bir çare arayan zeki avukat bir konu ortaya atar.Tüm medyada yankı yapan konu:YARGININ ÖZELLEŞMESİDİR!
Fakat avukatımız bu konuyu öne sürmeden önce müvekkili ile görüşme düzenler.Müvekkilinin oldukça zengin olduğunu bilen avukat yargı özelleştiği takdirde bunu alan kişi veya firmanın zengin adamın (müvekkilinin) olması gerektiğini anlatır.Yargı'nın başına bu zengin adam geçecektir.Ancak bu şekilde olduğunda dava kazanılabilecektir ve denetleyecek olanlarda yargıyı satın alacak müvekkilinin adamı olacağı için bir sorun çıkmayacaktır!Fakat avukatın bir şartı daha vardır..Müvekkili yargıyı satın aldığında haksız yere hapiste yatan(!) can dostunuda içeriden çıkaracaktır!Zengin işadamı kabul eder.Bunun üzerine ünlü,zeki avukat bir gazeteye verdiği demeçte sansasyonel haberi açıklar.Ve ülke bir anda karışır.Herkes böyle bir konuda ciddi olunduğuna inanamaktadır.Özelleştirmenin doğal karşılandığı bu dönemde bile bu öneriye gülüp karşı çıkarlar!İmkansız derler! Fakat avukatımız ısrar eder.Bunun üzerine bir süre sonra insanlar bu görüşe alışırlar ve normal karşılarlar.Hatta hukukçulardan bu görüşün mantıklı olduğunu savunanlar bile çıkar.Avukatımız içten içe gülmektedir olanlara.Çünkü bu ortaya attığı konu kendisine o kadar mantıksız geliyordur ki aslında.Acıyarak bakar olanlara....
İşte kurgudan ibaret kitap(!) bu konu üzerine.Kitap bir karamizac çalışması aslında.Okuduktan sonra "..acaba.." dedirtirebilevek cinsten bir kitap!Okuduktan sonra hakikaten dehşete düştüm...
Bence ;devletin bu kurumları işletmesi ve denetlenmesi daha düzgün ve verimli nasıl olabilir bunlar araştırılmalıdır.Bunun üzerine kafa yorulmalıdır.Özelleştirme asla çözüm değildir kannaatimce.Hele yargının özelleştirlmesiyse...!!!!
Saygılarımla.

Benim düşünceme göre;
- adalet
- sağlık
- eğitim
işleri hiçbir şekilde özelleştirilmemelidir.
Devlet gerekirse zarar eder, ancak bu faaliyetler kamu tarafından yürütülür. Bu alanlara özelleşme virüsü girdiğinde, bu hizmetler hızla bozulurlar, ki özelleştirilen sağlık ve eğitim işlerinin hızlı bir şekilde dejenere olduğunu biliyoruz.

Adalet hizmeti özelleştirilmelidir.
A Mahkemesinin mübaşiri,"Bizim Mahkemeye gelin,burada daha çabuk karar alınır "diye haykırırken,diğer B Mahkemesinin mübaşiri "Kararlar bizde daha çabuk yazılır"şeklinde haykırabilmelidir.....

Adalet mülkün yani devletin olmazsa olmazıdır.Devletin temelinin özelleştirilmesi devletin çatısını direkt olarak etkileyecektir.Devlet bizatihi yargı yetkisini kullandığı için devlettir.Yargı yetkisini özelleştirmiş devlete nasıl bir isim verilir düşünmesi bile tuhaf geliyor.

Tekerleği keşfetmek için masa başına oturup proje çizebiliriz veya daha önce keşfedenlerin deneyimlerinden yararlanabiliriz.

Adalet hizmetini özelleştirmiş herhangi bir ülke var mı bildiğiniz? Varsa nasıl bir sonuç alınmış, yoksa neden yok?

Adalet hizmetlerinin özelleştirilmesine örnek olarak “Ombudsmanlık” müessesesi gösterilebilir;ombudsmanlığın başta İsveç olmak üzere kuzey batı Avrupa ülkelerinde adalet hizmetlerinin dağıtımında önemli bir işlev gördüğü söylenmektedir.Osmanlı ülkesinde Ahi Teşkilatının esnaf sorunlarının giderilmesinde oynadığı rol veya günümüzde bir süre önce uygulanıp hemen geri alınan Baro Hakem Kurulları veya buna benzer mesleki kurulların ihtilafların çözülmesinde oynadığı rolleri adalette özelleştirmeye örnek olarak zikretmek mümkün sanırım.Ombudsmanlığın ülkemizde adalet sorununun hafifletilmesinde önemli bir işlev göreceğine,acilen de yürürlüğe sokulması gerektiğine inanmaktayım.
Özelleştirme demek hak hukukun yerini bulması, adaletin çabuk dağıtılması demektir.İktisadi kaynakların devlet eliyle dağıtılması,kanaatimce Hukukun Üstünlüğünü imkansız kılar.Örneklemek gerekirse, 1985-1997 yılları arasında, açık olan tıp ve öğretmenlik dışında ülkemizde hemen hiçbir alanda, iktidar partilerinin,iktidar milletvekillerinin, iktidar partisi il başkanlarının listesine giremeyen hemen hiçbir genç hiçbir işe giremedi.Ve bu dönemde bir çok ilimizde yaşananları gözümüzün önüne getirirsek, devletleştirme, özelleştirme, adalet kavramlarının birbiriyle yakın ilişkisi daha iyi fark edilir.

Yasama ve yürütme özelleştiği gün yargı da özelleşebilir ama egemenlik kayıtsız şartsız nerede olacaktır. Böyle bir şey düşünülemez bile.Sanırım şaka olarak sorulmuş bir soru bu.

Bir devletin sınırları içinde doğmuşsanız:

Ve bu zaten kurulu devletin, belirlenmiş nitelikleri ki;
bizde,sosyal,laik,demokratik,insan haklarına saygılı bir Hukuk Devletidir.

İşte bu noktada, seçtiğiniz seçilmişlerin size hizmet etmesi gerekir.
Yukarıdaki esaslar doğrultusunda.

Bu hizmetin en büyük ayağını ADALET oluşturur ki;
(kişilerin ayak numarasının değişkenliği ile bir ilgisi yoktur )

Saygılarımla...

Eğer devlet gerçekte sosyal laik demokratik insan haklarına saygılı bir hukuk devleti ise zaten bütün sözlerin bittiği yerdeyiz demektir.O takdirde " özelleştirme de ne oluyor!" denilebilir rahatlıkla.Ama sosyal laik demokratik insan haklarına saygılı hukuk devleti olmak adına hemen hiçbir şey yapılmıyor ve sadece "YAPILIYOR!" muş oluyorsa netice, seyirci olmaktan çıkmak gerekiyor kanaatimce.

Genel sağlık sigortasının(Yeşilkart) bulunduğu bir yerde sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinden daha güzel ne olabilir.israfı önlemenin, daha kaliteli sağlık hizmetini vatandaşlara sunmanın başka yolu da yok zaten.
Hele eğitim hizmetlerinin özelleştirilmesi ne kadar da acil bir konu.Onca okul binası sanki çocuklarımız iyi eğitim imkanlarına kavuşsun diye değil de iktidarların kendilerine yakın müteahhitlere iş alanı yaratmak üzere yapılmakta.Dört işlemi yapmayı öğrenemeden ortaokulu bitiren bir öğrencinin,evine ekmek götürmekte zorlanan babasına, “İlle Dersane!” diye tutturmasına ne demeli!Öğrencisi olan Dersanesiz bir aile düşünmek günümüzde adeta imkansız hale gelmiş.O halde eğitimde her şeyin temeli özelleştirme olmuş ta, biz mi kabullenemiyoruz.
Tek meziyeti iktidara yakın olmak olanların doldurduğu memur, işçi, hizmetli, şef ve müdürlük kadrolarının bulunduğu bir yerde, herhalde ancak hamilerine hizmet edilebilir vatandaşa değil.Hukukun üstünlüğü için tek yol özelleştirmedir

İlle dersanecilik eğitimin kamusal oluşundan değil devlet yönetiminin kokuşmuşluğundan ileri gelmektedir. Bir yerde işler iyi gitmiyorsa çözüm onu kaldırmak değil onu rayına koymaktır. Parası oldukça insan yerine konulmak modern hukuk devletlerinde görülmemelidir. Çünkü bir devlet sadece yasal eşitliği değil sosyal eşitliği sağlamada da yükümlüdür. Ama bir şirket sadece kazancını düşünür, hizmet arka plandadır. Devletin zoruyla tüketici memnuniyeti sağlama peşine düşen bu şirketlerin bu itici güç olmadığında tüketici haklarını da hiçe sayacaklarından hiç kuşku duyulmamalıdır.
Kaldı ki eğitim, sağlık ve adalet gibi alanlar bunların kendine özgü kamusal nitelikleri nedeniyle kazanç mantığıyla yürütülemeyecek, kimseye bırakılamayacak alanlardır.

Şahsi fikrim Adalet Dağıtıcının sadece ve sadece devlet olması gerektiğidir. Devlet eliyle yürütülmesine rağmen bu kadar çürüme oluyorsa herhangi bir firma tarafından yönetilen bir adalet mekanizmasını tasvir bile edemiyorum. Yani düşüncesi bile mantığımı zorlamaya yetiyor Saygılarımla...

Doğrudur, adalet mülkün temelidir. Bu sebeple adalet her daim devletin elinde kalmalı, hak hukuk devlet eliyle dağıtılmalıdır. Ona da tamam deyip syn ÇAĞLA nın belirttiği olaya ek yapmak isterim:

Peki devlet de birgün özelleşirse ...

saygılarımla

özelleşmesinin en büyük sakıncası da özelleşmeyi kazanan tarafın da bi şekilde herhangi bi davada taraf olması.bu durumda hiçkimse yargı güvenirliğinden söz edemez ve tarafsız yargı da işlevini kaybeder.