İŞÇİnİn, İŞverenİnİn Çekİnİ Kaybetmesİ

Sayın meslektaşlarım ,müvekkilim olan işveren ,yanında çalışan bir işçisine keşideci olarak imzaladığı keşide tarihi meblağı lehdar kısmı boş olan yani açık bir çeki bir müşterisine teslim etmek üzere veriyor,işçi müşteriye çeki teslim etmeye giderken yolda çeki kaybediyor.2-3 aydır çek bulunamıyor. Şimdi keşideci olarak müvekkilim çekin kaybolduğu için dava açmak istiyor ama keşideci olduğu için açamayacağını öğrendim.
İşçiye verilen çek beyaz ciro ile mi verilmiş oluyor?
Çeki kaybeden işçi adına böyle bir dava açabilirmiyim ve bu dava keşideciyi korurmu
Ayrıca çekin işçinin elinde olması ona herhangi bir hak sağlarmı ilerde alacak talep edebilirmi
Cevaplarınız için şimdiden teşekkürler

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi
Esas: 2007/3979
Karar: 2008/5577
Karar Tarihi: 28.04.2008
ZAYİ NEDENİYLE ÇEK İPTALİNE İSTEMİ - DAVA KONUSU ÇEKİN KAYBEDİLDİĞİ İDDİASI - DAVACI VEKİLİNCE SUNULAN MEVCUT DELİLLERİN YETERLİ SAYILMASI VE DAVACININ AKTİF DAVA EHLİYETİNİN BULUNDUĞUNUN KABUL EDİLMESİ GEREĞİ
ÖZET: Dava, zayi nedeniyle çek iptaline istemine ilişkindir. Somut olayda davacı banka tarafından dava konusu çekin vekil hamil sıfatıyla ve tahsil amacıyla ellerinde bulunduğu sırada kaybedildiği ileri sürülmüş ve anılan çekin ön yüzünün fotokopisi de mahkemeye sunulmuştur. Davcı hamilin beyaz ciro ile çeki elinde bulundurabileceği düşünüldüğünde, aksinin kabulü ile davcının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Mahkemece, somut uyuşmazlık yönünden davacı vekilince sunulan mevcut delillerin yeterli sayılması ve davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabul edilmesi gerekir.
(6762 S. K. m. 671)
Dava: Hasımsız olarak açılan davada Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 16.11.2006 tarih ve 2006/486 - 2006/551 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası Tetkik Hakimi Ata Durak tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Karar: Davacı vekili, müvekkili bankanın Çoruş Şubesi müşterisi Merkan Ltd. Şti. tarafından 29.08.2006 tarihinde tahsil için verilen 31.08,2006 kişide tarihli (100.000) YTL. meblağlı çekin takas sistemine girilmeden kaybedildiğini ileri sürerek, anılan çekin iptalini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, davacının vekil hamil sıfatıyla dava açmakta hukuki yararının bulunduğu, ancak TTK.nun 671/2 maddesi uyarınca, çekin elindeyken ziya uğradığını gösterir delilleri sunmakla yükümlü olduğu, somut olayda davacının vekil hamil olduğunun anlaşılamadığı gibi çekin arka yüzüne ilişkin bir belge de ibraz edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, zayi nedeniyle çek iptaline istemine ilişkin olup mahkemece, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
Oysa somut olayda davacı banka tarafından dava konusu çekin vekil hamil sıfatıyla ve tahsil amacıyla ellerinde bulunduğu sırada kaybedildiği ileri sürülmüş ve anılan çekin ön yüzünün fotokopisi de mahkemeye sunulmuştur. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu türden davalarda, davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu konusunda, mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunulması yeterli saymak gerekir. Özellikle davcı hamilin beyaz ciro ile çeki elinde bulundurabileceği de düşünüldüğünde, aksinin kabulü ile davcının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak olan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek, ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile, çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüde sevk eden ve davanın reddine neden olan tüm hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır.
Bu durum karşısında mahkemece, somut uyuşmazlık yönünden davacı vekilince sunulan mevcut delillerin yeterli sayılması ve davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabul edilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulmasını gerektirmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 28.04.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları

sayın meslektaşım, çek üzerinde yazılı önemli unsurları yazılı olmadan kaybolduğu için, aslında çek vasfında değil, bu nedenle, kaybedildği veya çalındığında çek vasfında olmayan evrak için, çek iptali davası açamazsınız, sadece, işçinin bu yönde beyanı ile, yetkili hamil sıfatıyla değil, çalışan ve kendisine emanet edilen çek vasfına henüz gelmemiş, evrakı kaybettiğini beyan ile karakolda tutanak tutturması yeterlidir. Bu tutanağa, çekin numarası ve tüm yazılı özelikleri yazılmalıdır. Bundan sonra yapılacak başkaca bir işlem yoktur. Çek bir başka şahıs tarafından üzeri doldurulup icra takibi yapıldığında, bu karakol tutanağı ile çalınmış veya kaybedilmiş çekin kaybolduğu ve hukuka aykırı kullanıldığı iddiası ile çekin veya takibin iptali istenebilir. Ancak, bu tür davalarda, YARGITAY çeki kullanan 3.şahsın, kötüniyetli veya ağır kusurlu olması bununda ispatını aramaktadır. Çek üzeri doldurulup cirolar yoluyla 3.şahıslara geçtğinde, en son yetkili hamil durumundaki şahsa, fazlaca bir şey yapma ihtimaliniz yok. İşçi hakkında emniyeti suistimal suçundan şikayette bulunulup, bu yönde bir soruşturma ve ifadeler alınması işçide bu şikayete karşı karakol tutanağını sunarak, suçsuz oldğunu iddia edip, bu yöndeki soruşturma evraklarından(soruşturma sonucu ne olursa olsun) bir suret alınıp, beklenmesi yerinde olacaktır. Çeke ait banka hesabının kapatılarak, yeni bir hesap açılması, çekin hemen işleme konulup banka hesabında sorun olması önlenebilir. Ayrıca, bankaya bu çek bedeli ödenmemesi için talimat verilebilir.(son yasa ile bu yöndeki ödeme yasağı talebi belirli bir süre için yasaklanmıştır.) saygılar.