Kelimeler Ve Anlam

Düşünüyorum da, acaba insan zihninde kelimeleri kullanarak mı anlama ulaşmalı? Yoksa, anlamdan yola çıkarak mı kelimelere ulaşmalı? Yani insan dilin içinden mi düşünmeli; yoksa mananın içinden mi? Ne dersiniz?

Alıntı: Yani insan dilin içinden mi düşünmeli; yoksa mananın içinden mi?

Dilin içinden düşünmek = ?
Mananın içinden düşünmek = ?

Dil; en geniş anlamıyla, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır (vücut dili, konuşma dili, yazı dili…).

“Düşünmek” eyleminin dışa vurumu ancak eylemin, o dilde ortak kabul görmüş “düşünmek” sözcüğü (kavramı)(fiili) ile adlandırılmış olması halinde olasıdır.

Sözcük; anlamı veya görevi bulunan ve tek başına kullanılabilen ses veya sesler topluluğudur. “Anlam, içyüz, ruh” anlamlarına gelen mana (â) sözcüğü ile, bir ses veya sesler topluluğunun kabul edilmiş ilk anlamından itibaren o sözcüğe yüklenmiş (ve yüklenebilecek) olan “manalar” anlatılmak istenir.

Manası bilinmeyen bir sözcükle düşünülemeyeceği gibi, “anlam, içyüz, ruh” anlamını içeren bir sözcüğü olmayan bir dille de “mana” dile getirilemez.

“Duyguların ve iç dünyanın” dışavurumunda önce ses, sonra söz..!

Alıntı: Yazan Av. Hulusi Metin Dilin içinden düşünmek = ? Mananın içinden düşünmek = ? Dil; en geniş anlamıyla, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır (vücut dili, konuşma dili, yazı dili…). “Düşünmek” eyleminin dışa vurumu ancak eylemin, o dilde ortak kabul görmüş “düşünmek” sözcüğü (kavramı)(fiili) ile adlandırılmış olması halinde olasıdır. Sözcük; anlamı veya görevi bulunan ve tek başına kullanılabilen ses veya sesler topluluğudur. “Anlam, içyüz, ruh” anlamlarına gelen mana (â) sözcüğü ile, bir ses veya sesler topluluğunun kabul edilmiş ilk anlamından itibaren o sözcüğe yüklenmiş (ve yüklenebilecek) olan “manalar” anlatılmak istenir. Manası bilinmeyen bir sözcükle düşünülemeyeceği gibi, “anlam, içyüz, ruh” anlamını içeren bir sözcüğü olmayan bir dille de “mana” dile getirilemez. “Duyguların ve iç dünyanın” dışavurumunda önce ses, sonra söz..!

İlk insan kelimeleri bilerek mi ortaya çıktı? Yoksa zaman içinde mi kelimeleri icat etti?
Ne dersiniz?
Saygılarımla...

Bilmiyorum!

İnsan= ?
İlk insan= ?

Beyin, doğa ile sınırlı çünkü doğanın bir parçası. İnsan doğayı keşfettikçe, bunu diğer insanlara anlatabilmek için yeni sözcüklere ihtiyaç duyuyor ve sözcük üretiyor. Yani önce keşif, sonra sözcük. Füzyon, füzyon sözcüğü ortaya çıkmadan önce düşünüldü. Füzyon ise, insan onu düşünmeden önce de vardı.

Duygular ise duygu skalasındaki noktalar. Yine doğayla sınırlı. Tanımlarını yapmak için yine sözcük üretmeye ihtiyaç var. Önce duygu hissediliyor, sonra anlatabilmek için sözcük üretiliyor. Fransızca en gelişmiş edebiyat dili kabul ediliyor. Bu demek değil ki Japonlar, Fransızlardan daha az duygu yaşıyorlar. Diller arasındaki fark, anlatıma önem vermek nedeniyle duyguyu daha iyi tanımlayan sözcüklere ulaşmış olmaktan kaynaklı.

"Nasıl anlatsam?", diyen kişi, anlatmak istediğini düşünüyor ama sözcükleri bulamıyordur. Mesela Orhan Veli:

"
Bilmem ki nasıl anlatsam;
Nasıl, nasıl, size derdimi!
...
"

Kısmi olarak katılmakla birlikte, doğa ve insan ilişkisi ile ilgili olarak True Detective'deki replik de ilgi çekici:
"Bence insan bilinci evrimde trajik bir şekilde ilerledi. Çok fazla bilinçlendik. Doğa kendinden bağımsız bir bakış açısı yarattı. Bizler doğa kanunlarına göre var olmaması gereken yaratıklarız. Hepimiz bir yanılsama içindeyken, duyusal deneyimler ve hislerin gelişimi sayesinde birey olduğumuzu sanan fakat, aslında bir hiç olan bireyleriz."

Kelimeler dilin yapı taşlarıdır. Yapı taşlarını incelemeden önce dil binasını bilmekte fayda var.
Glottogonie Yunanca bir kelime.
1) Dilin kaynağı, dilin ilk çıkış noktası anlamına geliyor,
2) Dilin kaynağı ve gelişimi konusunda çalışan bir disiplin.
Evrim teorisine göre dil insanlık tarihinin bir dönüm noktası.
Soru şu: insanlığın gelişmesinin tarihi bir dönüm noktası olan dil insanın kendisinden, kendi biyolojik yapısı sonucu çıkardığı sesler neticesinde oluşan bir fenomen mi (tabii ses teorisi) yoksa hayvanları taklit etmesi sonucunda mı (taklit teorisi) ortaya çıkmıştır?

Saygılarımla

Evrime inanıyır musunuz? Yoksa böyle bir şeyin olduğunu kesin biliyor musunuz?

Saygılar...

Alıntı: Evrime inanıyır musunuz? Yoksa böyle bir şeyin olduğunu kesin biliyor musunuz? Saygılar...

Sayın KAR,
burada benim yahutta başkasının evrime inanıp inanmadığı veya bilip bilmediği konusunu tartışmıyoruz bildiğim kadarı ile. Sorunuz konuyu evrim mi, din mi ikilemine taşıyor.
Konuyu evrim ve bu teorinin karşıtı olarak 'dinlerin dil konusu hakkındaki açıklamaları' boyutunda tartışmaya başladığımız Zaman mantıki bir ortamdan ayrılmış ve ideoloji ve inanç ortamına taşımış oluruz.
Evrime inanıp inanmadığımı, veya bilip bilmediğimi soracağınıza, yazdıklarım hakkındaki düşüncelerinizi, veya dilin ve kelimelerin kaynağı konusundaki kendi düşüncelerinizi yazarsanız tartışmaya hazırım.


Saygılarımla

Alıntı: Yazan Av. Erdem Akçay Kısmi olarak katılmakla birlikte, doğa ve insan ilişkisi ile ilgili olarak True Detective'deki replik de ilgi çekici: "Bence insan bilinci evrimde trajik bir şekilde ilerledi. Çok fazla bilinçlendik. Doğa kendinden bağımsız bir bakış açısı yarattı. Bizler doğa kanunlarına göre var olmaması gereken yaratıklarız. Hepimiz bir yanılsama içindeyken, duyusal deneyimler ve hislerin gelişimi sayesinde birey olduğumuzu sanan fakat, aslında bir hiç olan bireyleriz."

Sayın Gemici, yazımda yukarıdaki alıntıyı yapmadığımdan yanlış anlaşılmışım.
Yazımda kimseye yöneltilmiş soru ve dolayısıyla inanç açıklama istemi yok.
Sayın Av. Erdem Akçay'ın anılan yazısına aldığı replikteki kesin dile ironik yaklaşımım söz konusu.
Sizin de yazınızda belirttiğiniz gibi, Evrim Teorisi kesinleşmiş bilim yasası değildir. Bir teoridir. Doğrudur veya değildir bilemiyorum. Ancak şu aşamada kesin doğruluğu kanıtlanamadığına göre doğruluğunun kabulü inanç mevzuu olabilir.
Replikte kesin dil kullanılmış; yazımda: "kesin biliyor musun, yoksa inanıyor musun" ifadesi ile replik ironik olarak eleştirilmiştir.
İnacınızı merak etmiyorum. Tartışmaya varım.
Saygılar...

Sayın KAR,
1. 'Evrim Teorisi' Hengamesinde 'Kelimeler ve Anlam' konusundan biraz uzaklaşıp dolambaçlı bir yola girmiş olsak bile, sonunda ana yola girip 'Kelimeler ve Anlam' konusundaki düşüncelerimizi belirteceğimizden eminim. Ortak bir neticeye varır mıyız varmaz mıyız ayrı bir konu elbette.
2. Evrim Teorisi kavramını bu alanda ben kullandım. Av. Erdem Akçay değil. Sayın Akçay mesajında sadece "Bence insan bilinci evrimde trajik bir şekilde ilerledi.' ifadesini kullanmış. Ben bu ifadeden 'Evrim Teorisi' ile ilgili bir anlam çıkaramıyorum.
3. Evrim kelimesinin anlamları konusundaki Türk Dil Kurumu maddesini alttaki alıntıda görebilirsiniz. Alıntıdan da anlaşılacağı üzere 'Evrim' kelimesinin anlamı sadece evrim teorisi anlamı ile sınırlı değil. Kelimenin başka anlamları da var.
4. 'Kelimeler ve Anlam' başlığı altında bir başlık atıp tartışmaya sunmak bence çok yararlı bir katkı.
5. Buna rağmen Sizin tartışmaya katkınız diğer katılımcıların mesajlarını sorgulamaktan öteye gitmemiş şimdiye kadar. 'tartışmaya hazırım' diyorsunuz ama şimdiye kadarki katkınız, belirttiğim gibi sadece soru sormak.
6. Evrime inanıyır musunuz? Yoksa böyle bir şeyin olduğunu kesin biliyor musunuz? türünden 'ironik' sorularınızdan 'Evrim Teorisi' ile barışık olmadığınız sonucunu çıkarıyorum. Bu benim sizin yazdıklarınızdan, özellikle alıntıladığım ironik sorularınızdan çıkardığım sonuç. Çıkardığım sonuç doğru mu değil mi bilemiyeceğim.

Herşeye rağmen, düşüncelerinize saygım var, düşüncelerinize katılsam da katılmasam da. Yeter ki 'tartışmaya hazırım' demekle THS katılımcıları ile paylaşmaya hazır olduğunuzu belirttiğiniz düşüncelerinizi paylaşın.

Alıntı: Yazan Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük evrim a. 1. Zaman içinde birdenbire olmayan, kesintisiz, niteliksel ve niceliksel gelişme süreci. 2. biy. Bir canlıyı ötekilerden ayırt eden biçimsel ve yapısal karakterlerin gelişmesi yolunda geçirilen bir dizi değişme olayı, tekâmül. Güncel Türkçe Sözlük ________________________________________ evrim İng. evolution Canlının tür olarak gelişmesi, bir canlıyı diğerlerinden ayırt eden morfolojik ve fizyolojik karakterlerin gelişmesi yolunda geçirilen bir seri değişme olayları. Evolüsyon. BSTS / Biyoloji Terimleri Sözlüğü 1998 ________________________________________ evrim İng. evolution 1. Basamak basamak oluşan ya da art arda ve sürekli olarak gerçekleşen değişme. 2. Bir yasaya uygun olarak doğada ya da toplumda görülen dönüşüm. BSTS / Eğitim Terimleri Sözlüğü 1974 ________________________________________ evrim İng. evolution 1. Olanakların içten dışa doğru gerçekleşmesi. 2. Başlangıçta belirtisiz olarak bulunan bir ilkenin yavaş yavaş kendini gerçekleştirip gelişmesi ve sonunda oluşarak ortaya çıkması. 3. Bir ereğe doğru sürekli olarak adım adım ilerleyen ve kendi içinden oluşan değişme. (Dış nedenlerle belirlenmiş bir değişmenin karşıtı.) 4. Ne belli bir anlamla belirlenmiş olarak, ne de bir ereğe yönelmiş olarak yavaş ve basamak basamak oluşan (değişim, dönüşüm). 5. Biçim almamıştan, az belirgin olandan biçim almışa, tam belirgin olana giden değişim. 6. Yavaş ve sürekli ya da sıçramalı, atılımlı olarak bir biçimden öbür biçime, bir türden öbür türe giden değişim (dönüşüm). 7. (Fizikötesinde) a. Tanrı'nın kendisini dünya olarak gerçekleştirmesi (Nikolaus Cusannus'ta, panteismde). b. Oluşan, değişen gerçeklikler olarak ide ve tin. Bunlar oluş sürecine girmeleriyle değerden düşmezler, tersine daha zenginleşirler, somut, canlı bir gerçeklik kazanırlar. (Alman idealizminde olduğu gibi.) 8- (insan yaşamı ve tarihinde) a. Belirsiz nedenlerden çıkan bireysel, organik bir gelişme. (Aydınlanmanın karşıtı olarak romantizmde görülür.) b. Birliğin, birbirlerini dışarda bırakan karşıtlara bölünmesi yoluyla kendiliğinden oluşan eytişimsel bir devinim; bu karşıtlar daha yüksek bir birlikte ortadan kaldırılarak birleştirilirler; bu birlikten de yeni yeni karşıtlar çıkar. (Alman İdealizminde, özellikle Hegel'de ve eytişimsel özdekçilikte böyledir, bk. eytişim, c. Gelecekteki bir ereğe doğru usa uygun ilerleme süreci, d. Bulucu, sınayıcı, yeniyi yaratıcı oluş (Nietzsche ve Bergson'da). 9- Gelişme: a. Zaman dışı, matematiksel ilişkilerde. (Ör. Noktanın gelişmesi olarak çizgi.) b. Düşünce alanında bir çözümleme anlamında: açarak ortaya koyma = bir düşüncenin mantıksal olarak geliştirilmesi. BSTS / Felsefe Terimleri Sözlüğü 1975 ________________________________________ evrim İng. evolution Aşamalı, oldukça yavaş, bir yönlü dönüşümler dizisi. BSTS / Fizik Terimleri Sözlüğü 1983 ________________________________________ evrim İng. evolution Belli bir doğrultuda gelişip ilerleme; canlıların, yıldızların gelişimi. BSTS / Gökbilim Terimleri Sözlüğü 1969 ________________________________________ evrim Osm. tekâmül (biyoloji, zooloji) BSTS / Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu 1963 ________________________________________ evrim İng. evolution Canlının tür olarak gelişmesi, bir canlıyı diğerinden ayırt eden morfolojik ve fizyolojik faktörlerin gelişmesi yolunda geçirilen bir seri değişme olayları, evolüsyon. BSTS / Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü ________________________________________ evrim İng. evolution 1. Bir olgunun gelişmesindeki niceliksel değişmeler. 2. Hem niceliksel hem de niteliksel değişmeleri içine alan devinim olgusu, bk. gelişme. BSTS / Toplumbilim Terimleri 1975 ________________________________________ evrim İng. evolution Canlının tür olarak gelişmesi, bir canlıyı diğerinden ayırt eden morfolojik ve fizyolojik faktörlerin gelişmesi yolunda geçirilen bir seri değişim olayları, evolüsyon. BSTS / Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü ________________________________________ evrim İng. evolution (karşılık: evolusyon), (Lat. evolvere = açılmak): Canlının tür, ırk ve grup olarak gelişmesi; bir canlıyı diğerlerinden ayırt eden morfolojik ve fizyolojik karakterlerin gelişmesi yolunda geçirilen bir seri değişme olayları. bk Filogeni. BSTS / Zooloji Terimleri Sözlüğü 1963

Saygılarımla

Alıntı: Yazan Gemici 4. 'Kelimeler ve Anlam' başlığı altında bir başlık atıp tartışmaya sunmak bence çok yararlı bir katkı. 5. Buna rağmen Sizin tartışmaya katkınız diğer katılımcıların mesajlarını sorgulamaktan öteye gitmemiş şimdiye kadar. 'tartışmaya hazırım' diyorsunuz ama şimdiye kadarki katkınız, belirttiğim gibi sadece soru sormak. 6. Evrime inanıyır musunuz? Yoksa böyle bir şeyin olduğunu kesin biliyor musunuz? türünden 'ironik' sorularınızdan 'Evrim Teorisi' ile barışık olmadığınız sonucunu çıkarıyorum. Bu benim sizin yazdıklarınızdan, özellikle alıntıladığım ironik sorularınızdan çıkardığım sonuç. Çıkardığım sonuç doğru mu değil mi bilemiyeceğim. Herşeye rağmen, düşüncelerinize saygım var, düşüncelerinize katılsam da katılmasam da. Yeter ki 'tartışmaya hazırım' demekle THS katılımcıları ile paylaşmaya hazır olduğunuzu belirttiğiniz düşüncelerinizi paylaşın. Saygılarımla

Sayın Gemici, samimi ve yapıcı bir yazı teşekkür ederim.
Bu başlığı açmaktaki amacım dil felsefesi üzerinden kanaatlerimi sunmaktır. Bunu peyder pey yapmayı düşünüyorum.
Yazdıklarınızdan alıntıladığım kısımla ilgili ise, kendi çapımda felsefe okumalarımın ben denize kazandırdığı birşey varsa o da hakikate ulaşmanın en meşakkatli şeylerden biri olduğu kanaatidir. Sokrates: sorgulanmayan hayat yaşamaya değmez, der. Bana göre sorgulanamayacak hiçbir şey olamaz. Bu sebeple, inançlarımla, tüm bildiklerimle, tüm hukuklarla, tüm filozaflarla, herkesle, dolayısıyla sizinle ve pek tabi evrim teorisiyle de problemim var. Problemden kastettiğim, her şeyle ilgili kesin kabul içermeyen, hakaret içermeyen, bazen sert eleştiri ve sorgulama içeren, zaman zaman ironik bir tavırla fikri planda hesaplaşmak.
Amaç, hakikate ulaşmak.
Saygılar...