kocanın eşin telefonununu dinletmesi, görüşmeyi kaydetmesi, Suç mu?

Koca eşinin annesi ile olan telefon görüşmesini dinletip kaydedediyor ve bunu boşanma davasında delil olarak gösteriyor, koca hakkında özel hayatın gizliliği iddiası ile şukayette bulunduk ancak savcılık, eşin eşi dinletmesinin özel hayatın ihlali olmadığı gerekçesi ile takipsizlik kararı verdi. Siz ne dersiniz meslektaşlarım, ortada suç yok mudur, boşanma davasında bu delil nasıl değerlendirilir?

Bunu doğru bulmuyorum. Öyle olsaydı kanun bunu ayrıca ele alırdı. Her ne olursa olsun insanların, hayatında herkesçe bilinmesini istemediği detaylar ya da durumlar vardır. Bir hakkın ihlali yoluyla temin edilen her türlü bilgi bir davada haklılığın ispatı cihetinde kullanılamaz. Bence özel hayatın gizliliği ihlal edilmiştir.

YHGK
Esas : 2002/2-617
Karar : 2002/648
Tarih : 25.09.2002
BOŞANMA DAVASI
DELİLLERİN HUKUKA AYKIRI YOLDAN ELDE EDİLİP EDİLMEDİĞİNİN BELİRLENMESİ (Eşlerin Müşterek Olarak Yaşadıkları Evde Bulunan Belgeler)
ÖZEL HAYATIN GİZİLLİĞİNDE İSTİSNALAR
HUKUKA AYKIRI YOLDAN ELDE EDİLMİŞ DELİLLERE DAYANILARAK BOŞANMA KARARI VERİLEMEZ
EŞLERİN MÜŞTEREK YAŞAMI SÜRDÜRDÜKLERİ YER GİZLİ MEKAN OLARAK DEĞERLENDİRİLEMEZ
MÜŞTEREK YAŞANILAN EVDE BULUNAN RESİM MEKTUP NOT DEFTERİNİN DELİL NİTELİĞİ TAŞIMASI
TMK.166
743 Sa.Ka.134
1412 Sa.Ka.254
Öncelikli olarak özel hayatın gizliliğinin korunması esas olmalıdır. Ancak somut olayın özelliği bu genel görüşten ayrılmayı gerektiren istisnalar içermektedir. Kullanılan deliller çalınmış, tehdit ya da zorla elde edilmiş ise burada hukuka aykırılık vardır. Hukuka aykırı yollardan elde edilmemiş deliller ise yasak bir delil olarak değerlendirilemez. Boşanma davası zaten kişilerin özel yaşamını ilgilendiren bir davadır. Koca eşi ile birlikte yaşadıkları mekanda ele geçirdiği eşine ilişkin fotoğrafları, not defterini veya mektupları mahkemeye delil olarak verirse, bu deliller hukuka aykırı yollardan elde edilmediğinden mahkemede delil olarak değerlendirilir. Aynı evde yaşayan kadın, kocanın bu delilleri ele geçirilebileceğini bilebilecek durumdadır. Kocanın yatak odasındaki bir dolabın içerisinde yada yatağın altında kadın tarafından saklanan bir not defterini ele geçirmesi, bu mekanın eşlerin müşterek yaşamlarını sürdürdükleri bir yer olduğundan kadın için gizli mekan kabul edilemez. Hiç kimse evindeki bir mekanda bulduğu bir delili hukuka aykırı yollardan ele geçirmiş sayılamaz.

Diğer taraftan özel hayatın gizli alanları, özel hayatın gizli alanını ilgilendiren delillerle ispat edilebilir. ortak yaşanan evde bulundurulan not defterinin elde edilmesi de hukuka aykırı olarak değerlendirilemez.
DAVA VE KARAR:
Taraflar arasındaki "evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine dayanan boşanma" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kartal Asliye 2.Hukuk Mahkemesince davanın ( REDDİNE ) dair verilen 26.4.2001 tarih ve 2000/163 Esas, 2001/262 K. s. kararın tetkiki davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 9.11.2001 tarih ve 2001/14984 Esas, 2001/15615 Karar s. ilamı ile; (...Yapılan soruşturma, toplanan delillerle davacının davalıyı dövdüğü tanık ifadeler ve günlük birlikte değerlendirildiğinde davalının da güven sarsıcı davranışlar içerisinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu halde, taraflar arasında müşterek hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir. Olayların akışı karşısında davacı dava açmakta haklıdır. Bu şartlar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre, boşanmaya karar verilecek yerde, yetersiz gerekçe ile davanın reddi doğru bulunmamıştır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu`nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Dava, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine dayanan boşanma istemine ilişkindir.

Davacı, taraflar arasında son zamanlarda çıkan geçimsizliğin, davalı kadının evi terketmesiyle neticelendiğini ve geçimsizlikte kusurun davalıda olduğunu belirterek, şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanmalarına karar verilmesini istemiş; davacı vekili 28/11/2000 günlü delillerin ibrazına ait dilekçesinde, evlilik birliği devam ederken davalı kadının kayınbiraderi Adem ile yaşadığı yasak ilişkiyi ortaya koyan "günlük" isimli defteri mahkemeye ibraz edeceğini, olayın tanıklarca da ifade edileceğini, bu ilişkinin ortaya çıkmasından sonra şiddetli geçimsizliğin başladığını ileri sürerek, davalı tarafından yazılan defteri 7/12/2000 günlü duruşmada delil olarak ibraz etmiştir.

Davalı, taraflar arasındaki geçimsizlikte kusurun davacıda olduğunu, davacı ile 1990 yılından 1995 yılına kadar gayriresmi birlikte yaşadıklarını, müşterek çocuk Cansu Melike`nin doğumundan sonra 1995 yılında resmen evlendiklerini, henüz 15 yaşında iken kendisini kaçırmak suretiyle evlenen davacının, müşterek yaşamda da zor kullanmayı sürdürdüğünü, 27/2/2000 günü evde kavga çıkaran davacının şiddet kullandığını, aynı gece kayınbiraderinin yanına sığındıktan sonra ertesi tarih dövüldüğüne dair rapor aldığını savunarak davanın reddini istemiş; Günlüğün ibraz edildiğini 7/12/2000 tarihli duruşmada davalı vekili "inceleyip beyanda bulunacaklarını" bildirmiş ve müteakip duruşmada "günlük müvekkilimin kişisel bir eşyasıdır. Onun izni olmadan delil olarak verilmesini kabul etmiyorum" biçiminde beyanda bulunmuş, zaptı imzalamıştır.

Yerel mahkemece; dinlenen davacı tanıkları Zafer Ateş, Şehnaz İncesu ve Özcan Ateş`in açık ve kesin bilgilerinin mevcut olmadığı; davalı tanıkları Fatma Kurt ve Gülsima Karasanga`nın davalının savunmasını doğrular mahiyette davacı kocanın davalıya hakaret edip dövdüğünü bildirdiği, davacı tanıklarının beyanından davalı kadının aile birliğine sadakatsizlikte bulunduğuna dair bir sonuca varılması imkanının görülmediği ve iddianın aksine, davacının kusurlu davranışlarının bulunduğu" gerekçesiyle davanın ( REDDİNE ) dair verdiği karar, Özel dairece yukarda açıklanan gerekçe ile bozulmuştur.

Yerel mahkeme, davalı kadının izni alınmadan, kendisi tarafından tutulan "günlük" isimli defterin içeriğinin bu davada, koca tarafından delil olarak ileri sürülemeyeceği, günlük içeriğinin davalı kadının gizlilik alanına, sırlarına dahil olduğu, davalının "kişilik haklarını" ilgilendirdiği, tetkiki ve değerlendirmeye tabi tutulmasının mümkün olmadığı; Tek başına tanık beyanlarının da davacı savını kanıtlamadığı, davacı kocanın davalı kadını döverek ağır kusur içerisinde olup davalıya yüklenecek herhangi bir kusurun varlığı ispatlanamadığı gerekçesiyle direnme kararı vermiştir.

Uyuşmazlık; davalı kadının güven sarsıcı davranışlar içinde bulunup bulunmadığı, sözü edilen davranışların ispatı ile ilgili olarak davalı tarafından tutulan "GÜNLÜK" isimli defterin delil niteliğinde değerlendirilip değerlendirilemeyeceği noktalarındadır.

Yargılama sırasında tanıklardan Şehnaz İncesu; Davalı kadının kendisine" kocam beni kayınbiraderim Adem ile birlikte yakaladı artık eşi ile bir araya gelemeyeceklerini" söylediğini, kardeşi Adem ile davalı kadının ilişkisinin bulunduğunu davacıdan ve komşularından da duyduğunu, ifade etmiştir.

Yukarıda aksi kanıtlanamayan tanık anlatımına göre davalı kadın, kayın biraderi Adem`e ilgi duyduğunu ve bu duyguları sebebiyle eşiyle olan müşterek hayatı yürütemeyeceğini, kendisinin de boşanma isteğini bir kısım tanıklara açıklamıştır.

Davalı tarafından tutulan "günlük" defterinin delil olarak değerlendirilip, değerlendirilemeyeceği konusu gelince;

"Zehirli ağacın meyveleri" olarak ifade edilen hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda Medeni Usul Hukukunda açık bir düzenleme bulunmamaktadır.

Öncelikle konuyu öğreti bakımından incelemekte yarar vardır.

Berkin, usulsüz veya kanunsuz yahut hukuka aykırı yoldan elde edilmiş delile dayanılarak hüküm verilemeyeceği görüşündedir. Yazara göre, posta memuru ile anlaşarak ele geçirilmiş ve mahkemeye sunulmuş olan başkalarına yazılmış mektupların veya evli erkeğin ilişki kurduğu ve ileride evlenmek istediği kadına yazdığı mektupların çalınarak boşanma davasında delil olarak kullanılması caiz değildir" görüşünü ileri sürmüştür. Bkz.Prof.Dr.Berkin N. Tatbikatçılara Medeni Usul Hukuku Rehberi İst. S.734).

Üstündağ "hukuka aykırı yollardan elde edilmiş olan delillerin değerlendirilmesi konusunda usul kanunumuzda bir hüküm bulunmadığını belirtmekte, kitabının bir başka yerinde "sesin gizlice banda alınması halinde buna daha sonra bir ispat vasıtası olarak dayanmanın mümkün olduğunu açıklamaktadır. Örnek olarak Alman Mahkemesinin kararına göre, insan seslerinin konuşanın muvafakati olmaksızın tespiti kişilik haklarına bir saldırı olmakla beraber, gizli ses almayı haklı kılan nedenlerin mevcudiyeti halinde bu biçimde bir tecavüze müsaade edilmesi gerektiğinin kabul edildiğini belirtmektedir. Alman Mahkeme kararına esas teşkil eden olayda evli kadın, kocasına defalarca hakaret etmiş ve tüm bunları da mahkemede inkar edeceğini de ilave etmiştir. Bunun üzerine koca açmayı tasarladığı boşanma davası için bu sahneleri teybe almıştır. (Bkz. Prof.Dr.Üstündağ S.Medeni Yargılama Hukuku C.1-II, İst.2000 S.627 ve 762).

Prof.Dr.Pekcanıtez`e göre, kişilik haklarının, özel yaşam alanı ve sır alanının ihlali sonucu elde edilen teyp bandı, fotoğraf, çalınmış veya el konulmuş aşk mektupları delil olarak değerlendirilemez. Hukuka aykırı olarak elde edilen delilin değerlendirilmesi konusunda Medeni Usul Hukukunda da geçerli olan dürüstlük kuralı esas alınarak karar verilmeli ve bu konuda her somut olayda değerlendirme yapılmalıdır. Bu konuda ihlal edilen yasa hükümü ile ispatlanmak istenen menfaat arasında amaca uygunluk hususu da esas alınmalıdır. Sair taraftan gizli biçimde ele geçirilen bütün deliller hukuka aykırı delil olarak değerlendirilmemelidir. Örneğin, bir telefon görüşmesinde, telefondaki ses yükseltici veya ikinci bir dinleme aleti sayesinde tarafların söylediklerinin duyulması sonucu yapılan açıklamalar ve bu konudaki tanıklık geçerli olmalıdır. Kişilik hakkının ihlali sonucu elde edilen delilin kullanılmasına hakkı ihlal edilen kişi izin verirse bu delil mahkemece kullanılabilir (Pekcanıtez/Atalay/Özekes, Medeni Usul Hukuku, 2.Bası, Ankara 2001/s.390 vd).

Hukuka aykırı elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda Medeni Usul Hukukunda açık bir kanun hükümü olmadığı halde, Ceza Yargılamaları Usulü Yasasında açık düzenleme yapılmıştır. Bu kanunun (CMUK) 254/2. maddesinde "koğuşturma makamlarının hukuka aykırı biçimde elde ettikleri deliller hükme esas alınamaz." denilmiştir. Burada sözü geçen hukuka aykırılıklardan birisi de Özel hayata yapılan haksız müdahaledir. Ancak özel hayatın gizli alanı dediğimiz ve yalnızca bireyi ilgilendiren alanın hiçbir biçimde müdahale edilemeyecek alandır. Örneğin kişinin cinsel yaşamı böyledir. Hayatın bu gizli alanı ihlal edilerek bir delil elde edilmiş ise, bunu, kim, nasıl ve hangi amaçla elde etmiş olursa olsun söz konusu delil Ceza Mahkemesinde delil olarak kullanılamaz. Zira hayatın gizli alanı bir delil elde etme yasağı teşkil eder. (Öztürk, B. Yeni Yargıtay Kararları Işığında Delil Yasakları, Ank.1995, S.116 vd.).

Not Defteri ile Hıristiyan kültüründe çok önemli yer tutan Günlüğün özelliklerine değinmekte yarar vardır. Günlük, Hıristiyan Kültürünün bir parçasıdır ve içerisinde insanın iç dünyasını ilgilendiren son derece gizli ve özel hayatın dokunulmaz alanını oluşturan bilgiler yer alır. Günlüğü tutan kişi yaşadığı günün değerlendirmesini, vicdani muhasebesini yapar ve bunları Günlüğüne yazar. Örneğin sevdiği kızla evlenmeden cinsel ilişkiye girip girmediğini, cinsel tercihlerini yazar. Kiliseye günah çıkarmaya giderken Günlüğünü beraberinde götürür. Bu günlükte özel hayatın gizli bilgileri yer alır. Somut olayda davalı tarafından tutulan not defterinin anlatılan günlük ile bir ilgisi bulunmadığı açıktır. Not defterinin Ceza Yargılamasında delil olarak kullanılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. (Öztürk age. S.118 vd.).

Somut olayda, tarafların birlikte yaşadığı evde davalı evi terk ettikten sonra kilitli olmayan yerden elde edilip mahkemeye sunulan zor ve tehdid ile ele geçirildiği savunulmayan ve davalı tarafından tutulduğu tartışmasız olan bir yaprağında davacının kardeşi Adem`in resmi bulunan ve içerisinde "aşkım neredesin, neden gelmedin, sensiz bir saat sene gibi iken koskoca bir gece uzun ve karanlık, bir tanem seni özledim, ne olur gel.. (AŞKIM) şu anda aklımdan geçenleri ve yüreğimin sesini bir bilebilsen seni ne kadar sevdiğimi o zaman, .......sensiz olamayacağımı anlayacaksın bir tanem..... sen yanımda olmayınca kendimi savunmasız ve çaresiz hissediyorum.... ne olurdu gitmese idin, biliyorum bana ceza verdin, sevgilinle görüşmene izin vermediğinden, ama paylaşamam seni asla... sana hiçbir zaman isteyerek ihanet etmedim.... seni özledim.... ölmek istiyorum.... aldatmak çok ağır geliyor... "(30/1/2000 saat 03.10) "Bana doğum günü hediyen çok acı oldu... sensizim ve acı doluyum... aşkım ne olur ara beni alkolün esiri oldum... seni beklediğimi bildiğin durumda aramıyorsun... artık resminle konuşuyorum... (03/02/2000 saat:02.20) "seni seviyorum sır küpü çocuk." Yazıları bulunan defterin yukarda anılan görüşler doğrultusunda delil olup olmadığının değerlendirilmesine gelince;

Öncelikli olarak özel hayatın gizliliğinin korunması esas olmalıdır. Ancak somut olayın özelliği bu genel görüşten ayrılmayı gerektiren istisnalar içermektedir. Kullanılan deliller çalınmış, tehdit ya da zorla elde edilmiş ise burada hukuka aykırılık vardır. Hukuka aykırı yollardan elde edilmemiş deliller ise yasak bir delil olarak değerlendirilemez. Boşanma davası zaten kişilerin özel yaşamını ilgilendiren bir davadır. Koca eşi ile birlikte yaşadıkları mekanda ele geçirdiği eşine ilişkin fotoğrafları, not defterini veya mektupları mahkemeye delil olarak verirse, bu deliller hukuka aykırı yollardan elde edilmediğinden mahkemede delil olarak değerlendirilir. Aynı evde yaşayan kadın, kocanın bu delilleri ele geçirilebileceğini bilebilecek durumdadır. Kocanın yatak odasındaki bir dolabın içerisinde yada yatağın altında kadın tarafından saklanan bir not defterini ele geçirmesi, bu mekanın eşlerin müşterek yaşamlarını sürdürdükleri bir yer olduğundan kadın için gizli mekan kabul edilemez. Hiç kimse evindeki bir mekanda bulduğu bir delili hukuka aykırı yollardan ele geçirmiş sayılamaz.

Diğer taraftan özel hayatın gizli alanları, özel hayatın gizli alanını ilgilendiren delillerle ispat edilebilir. Nasıl ki, kadın başka bir erkekle müşterek hanedeki yatak odasında sevişirken koca tarafından kapı kırılarak içeri girilmesinde hukuka aykırılıktan söz edilemezse, ortak yaşanan evde bulundurulan not defterinin elde edilmesi de hukuka aykırı olarak değerlendirilemez.

Eşlerin evliliğin devamı süresince birbirlerine sadık kalmaları kanuni bir zorunluluktur. Kadının bu konulardaki özel yaşamı, evlilik ile bir araya geldiği hayat arkadaşı kocayı da en az kadın kadar ilgilendirmektedir. Bu sebeple de davalıya ilişkin hatıra defterinin delil olarak değerlendirilmesinde kuşkuya düşmemek gerekir.

Yukarıda açıklanan nedenlere, dinlenen tanıkların anlatımlarına, davalı kadın tarafından tutulan not defterinin içeriğine göre, davalı kadının evlilik birliği içerisinde davacı kocaya karşı sadakatsiz davranışlarda bulunduğu, bu davranışları sebebiyle davacıya nazaran daha ağır kusurlu bulunduğu, tarafların karşılıklı eylemleri sebebiyle müşterek hayatın temelden sarsıldığı, evlilik birliğinin devamına imkan kalmadığı anlaşıldığından bu gerekçelere ve özel dairenin bozma ilamındaki sebeplere göre bozma ilamına uyulması gerekirken eski kararda direnilmesi usul ve kanuna aykırı bulunduğundan, direnme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarda açıklanan ve Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı
( BOZULMASINA ), oybirliği ile karar verildi.
YHGK 25.09.2002 - K.2002/648
____________ oOo ____________

yargıtay a göre de Nazife Hanım ın sunmuş olduğu karardan da anlaşılacağı üzere eşler birbirinin özelidir ve birbirlerinden hiç bir şey gizlememelidir dolayısıyla bu yasağın bir istisnasıdır. bir davamda müvekkil eşinin konuşma kaydını bilirkişi vasıtası ile çözümletip delil olarak sunduk ve karara esas alındı. Sizin işinize yaramayacak ama üzgünüm delildir.

Yalnızca "eşin eşi dinletmesinin özel hayatın ihlali olmadığı gerekçesi ile" takipsizlik kararı verilmesi doğru değildir.

Eğer dinleme ile eşin kusuru ortaya konabiliyorsa delil geçerlidir. Kusur ortaya konamazsa ne olur? Bu durumda da, dinleme için geçerli bir nedenin bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.

Kusurdan şüphelenmek için güçlü bir neden varsa, dinleme suç olmadığı gibi elde edilen bilgi de delil olarak kullanılabilir. Aksi halde özel hayatın gizliliği ihlal edilmiştir olacaktır.

Ayrıca telefon dinlenmesinde sadece eşin değil, üçüncü kişinin özel hayatının gizliliğinin ihlali de mevcuttur.

Yargıtay 2.HD.si 2007/17220E.,2008/13614K.ve 20.10.2008 tarihli kararında; ses kayıtlarına ilişkin CDnin orjinal olduğunun, üzerinde ekleme ,silme yapılmadığının tesbit edilmesi halinde, eve gizlice yerleştirilen düzenekle kaydedilen konuşmalar sadakat yükümlülüğü ile bağdaşmayan davranışları tesbit ediyor ise özel hayatın gizliliğinden artık bahsedilemez diyor.
Yukarıdaki kararda da benzer şekilde delili hukuka aykırı elde edilmiştir diyerek reddedemeyeceğimiz, iddia ve savunmaya etkisini tartışacağımız sonucuna varıyorum.
Bu sonuç bence Anayasa'nın 20/1. maddesinin esnetilmesi demek.

Alıntı: Yazan Av.A.Göker Yargıtay 2.HD.si 2007/17220E.,2008/13614K.ve 20.10.2008 tarihli kararında; ses kayıtlarına ilişkin CDnin orjinal olduğunun, üzerinde ekleme ,silme yapılmadığının tesbit edilmesi halinde, eve gizlice yerleştirilen düzenekle kaydedilen konuşmalar sadakat yükümlülüğü ile bağdaşmayan davranışları tesbit ediyor ise özel hayatın gizliliğinden artık bahsedilemez diyor. Yukarıdaki kararda da benzer şekilde delili hukuka aykırı elde edilmiştir diyerek reddedemeyeceğimiz, iddia ve savunmaya etkisini tartışacağımız sonucuna varıyorum. Bu sonuç bence Anayasa'nın 20/1. maddesinin esnetilmesi demek.

Sözü edilen hatalı Yargıtay kararının eleştirisi http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=34483 adresinde özelikle 110 ve 123 no.lu mesajlarda okunabilir.

TCM m. 132 ve 133'e girebilir kanaatindeyim. Kanunda şahsi cezasızlık nedenleri bu suç türleri için sayılmadığından eşler yönünden takipsizlik kararı verilmesi hatalıdır. Anayasanın 38/6 maddesi, kanuna aykırı elde edilen bulgular delil olarak kullanılamaz diyerek bu bulguların kimin tarafından elde edildiğine bakmadan herkes için geçerli bir delil yasağı koymuştur..